Tại hội nghị sơ kết hoạt động 6 tháng đầu năm 2025 của Ban Chỉ đạo chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả TP Cần Thơ (BCĐ 389/TP), ông Vương Quốc Nam, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, Trưởng Ban Chỉ đạo 389/TP yêu cầu các lực lượng chức năng chủ động phối hợp để quản lý chặt thị trường. Theo đó, các thành viên Ban chỉ đạo cần củng cố lực lượng, các sở, ngành liên quan phối hợp tốt để quản lý, kiểm soát chặt thị trường, đặc biệt là những loại hàng hóa phục vụ tiêu dùng của người dân trong những tháng cuối năm và dịp Tết Nguyên đán 2026.

Giữ ổn định thị trường

Theo Văn phòng Thường trực BCĐ 389/TP, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả trong 9 tháng năm 2025 được các lực lượng chức năng thành phố kiểm tra, xử lý giảm so với cùng kỳ năm 2024. Tình hình vi phạm buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trên địa bàn thành phố tuy chưa có diễn biến phức tạp, nhưng nổi lên trong thời gian qua đó là buôn bán hàng nhập lậu, gian lận thương mại, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; khai sai dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp và sai về thủ tục hành chính; sử dụng chứng từ không phù hợp để xin cấp C/O; vi phạm về ghi nhãn hàng hóa; kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ; sản xuất hàng hóa có chất lượng không phù hợp quy chuẩn kỹ thuật tương ứng…

Lực lượng chức năng thuộc BCĐ 389 kiểm tra một điểm kinh doanh trên địa bàn phường Bình Thủy, TP Cần Thơ.

Theo đó, các đối tượng mua hàng trôi nổi hoặc nhập với số lượng lớn từ TP Hồ Chí Minh nhiều mặt hàng như mỹ phẩm, thực phẩm, đồ điện, thiết bị điện tử, đồ gia dụng, quần áo, phân bón, phụ kiện điện thoại… rồi trưng bày chung với hàng hóa đã đăng ký với cơ quan chức năng, các hàng hóa vi phạm về nhãn ghi không đúng quy định, bán hàng hóa giả mạo nhãn hiệu, hàng hóa có chất lượng không phù hợp quy chuẩn kỹ thuật tương ứng... Đáng chú ý là hoạt động thương mại điện tử ngày càng phát triển và trở nên phổ biến, chủ yếu là các hành vi bán hàng qua mạng với đầy đủ mặt hàng… Theo lực lượng quản lý thị trường, đây là những hành vi tiếp tay cho buôn lậu, trốn thuế, kinh doanh hàng kém chất lượng. Để quản lý cần sự vào cuộc và phối hợp thường xuyên của nhiều cơ quan chức năng.

Trong 9 tháng qua, các sở, ngành và lực lượng chức năng thành phố đã thanh, kiểm tra phát hiện và xử lý 4.667 vụ, tăng 2.444 vụ (tăng 109,9% số vụ) so với cùng kỳ năm 2024; tổng số tiền xử lý vi phạm gần 5,8 tỉ đồng, giảm 90,37% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, tiền xử phạt vi phạm hành chính trên 5,7 tỉ đồng, tiền bán thanh lý hàng tịch thu gần 41,3 triệu đồng. Trị giá hàng tịch thu trên 189 triệu đồng. Riêng tháng cao điểm thực hiện Công điện số 65/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về đấu tranh, ngăn chặn và đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ (từ ngày 15-5 đến 15-6-2025), BCĐ 389/TP thực hiện 795 vụ thanh tra, kiểm tra; trong đó có 81 vụ vi phạm, tổng số tiền xử phạt trên 1,2 tỉ đồng, trị giá hàng hóa vi phạm trên 19 tỉ đồng. 

Song song với việc kiểm tra, xử lý, công tác tuyên truyền được lực lượng quản lý thị trường chú trọng. Theo đó, Chi cục Quản lý thị trường thành phố đã tăng cường công tác truyền thông, tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật, vận động các tổ chức, cá nhân ký cam kết không buôn lậu, kinh doanh hàng cấm, hàng giả, hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ và các hành vi gian lận thương mại.

Siết chặt công tác quản lý

Đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ cho biết, khó khăn hiện nay của ngành trong kiểm tra, giám sát thị trường là việc kiểm tra chỉ dừng lại ở xác định được sai phạm về nhãn mác hàng hóa, công bố thành phần, chứ không xác định được hàng gian, hàng giả, bởi trong quá trình thu mẫu cần tập huấn hoặc việc thu mẫu không đủ… Hoạt động theo chính quyền 2 cấp, các chi cục thuộc sở chưa có chức năng, nhiệm vụ nên khó để tham gia đoàn công tác. Đề nghị Sở Tư pháp sớm thẩm định, hỗ trợ cho ngành để công bố chức năng, nhiệm vụ của các chi cục trực thuộc nhằm thuận lợi trong quá trình thanh tra, kiểm tra cũng như thực hiện nhiệm vụ liên quan. Ngành Nông nghiệp cũng đang tham mưu lãnh đạo UBND thành phố về thực hiện phân công, phân cấp theo chính quyền 2 cấp về việc quản lý an toàn thực phẩm trong lĩnh vực nông nghiệp.

Đại tá Nguyễn Thanh Bình, Phó Giám đốc Công an TP Cần Thơ cho biết, nhằm thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát thị trường, Ban Giám đốc Công an thành phố chỉ đạo các đơn vị trực thuộc và Công an các phường, xã xây dựng kế hoạch sát với tình hình thực tế tại địa phương; xác lập chuyên án đấu tranh triệt phá không để hình thành các tụ điểm tập kết hàng hóa nhập lậu, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm với số lượng lớn; kịp thời phát hiện, bắt giữ, xử lý nghiêm các đối tượng chủ mưu, cầm đầu. Thời gian qua, mặt hàng vi phạm nổi lên là thuốc lá, thực phẩm chức năng, dược phẩm, hàng tiêu dùng, linh kiện điện tử. Phương thức, thủ đoạn đó là thay đổi thiết kế đối với các loại phương tiện vận tải để cất giấu hàng hóa; sử dụng hóa đơn chứng từ xoay vòng để hợp thức hóa hàng hóa buôn lậu; gian lận xuất xứ hàng hóa để trốn thuế hoặc hưởng thuế ưu đãi; bán hàng giả, hàng nhái qua sàn thương mại điện tử hoặc mạng xã hội.

Tuy nhiên, theo Đại tá Nguyễn Thanh Bình, khó khăn lớn nhất hiện nay là việc tiến hành xác minh, thu thập thông tin từ hoạt động bán hàng qua các kênh thương mại điện tử, mạng xã hội rất khó khăn. Mặc dù tăng cường công tác kiểm tra, giám sát nhưng kết quả đạt được chưa như mong muốn. Bên cạnh đó, một số mặt hàng như đường cát, gạo khi đưa vào tiêu thụ trong nước đã thay đổi nhãn hiệu, bao bì… trong khi việc xác định nguồn gốc hàng hóa này khá khó khăn.

Ông Nguyễn Ngọc Hiền, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường (Sở Công Thương TP Cần Thơ) nhận định, mặc dù tình hình thị trường thành phố nhìn chung ổn định, nhưng tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ, đặc biệt là hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử. Trong những tháng cuối năm, lực lượng quản lý thị trường đẩy mạnh công tác quản lý địa bàn; tăng cường phối hợp với các lực lượng chức năng kiểm tra, phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi vận chuyển, buôn bán hàng nhập lậu, hàng cấm, hàng giả, hàng kém chất lượng, không đảm bảo an toàn thực phẩm, hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ và hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; hành vi vi phạm trong lĩnh vực xúc tiến thương mại, thương mại điện tử, các website, mạng xã hội (Facebook, Zalo…) và các hành vi vi phạm về niêm yết giá hàng hóa, dịch vụ, đầu cơ găm hàng, tăng giá bán bất hợp lý. Chú trọng các mặt hàng trọng điểm như xăng dầu, đường cát, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y, thủy sản, mỹ phẩm, khí dầu mỏ hóa lỏng…, các mặt hàng thiết yếu phục vụ tiêu dùng của người dân dịp cuối năm.

Bài, ảnh: KHÁNH NAM