Tuy chưa chính thức nhậm chức, ảnh hưởng chính trị của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump (ảnh) đang được “cảm nhận” trên khắp toàn cầu.

Ảnh: NYT

Không lạ khi các nhà lãnh đạo chính trị trong và ngoài nước Mỹ tìm cách giành sự ủng hộ của tổng thống đắc cử, nhưng quy mô ảnh hưởng của ông Trump trước lễ nhậm chức là rất lớn. Về đối nội, thị trường chứng khoán Mỹ, đồng USD và đồng tiền ảo Bitcoin tăng giá liên tục kể từ khi ông thắng cử.

Trong tầm chịu ảnh hưởng gần nhất là Canada, giới quan sát cho biết áp lực từ tuyên bố của Tổng thống đắc cử Trump về việc áp 25% thuế lên tất cả sản phẩm nhập khẩu từ xứ sở lá phong nếu Ottawa không kiểm soát dòng người nhập cư trái phép tràn qua biên giới, đã gây chao đảo và góp phần dẫn tới khủng hoảng nội các ở nước láng giềng. “Thiệt hại” lan rộng lớn tới mức Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Canada Chrystia Freeland từ chức, mà nguyên nhân theo truyền thông địa phương là do bất đồng với Thủ tướng Justin Trudeau về cách đối phó mức thuế cứng rắn từ Mỹ. Thủ tướng Trudeau cũng phải tiến hành cải tổ nội các khi ngày càng nhiều lời kêu gọi ông từ chức lãnh đạo đảng Tự do trước cuộc bầu cử liên bang vào năm sau.

Nỗi lo về “cuộc chiến thuế quan” dưới thời ông Trump cũng làm suy yếu các chính phủ vốn đã bất ổn ở châu Âu. Hiện tại, lãnh đạo các nước đồng minh còn phải chạy đua tìm cách duy trì sự ủng hộ Ukraine khi ông Trump nhiều lần “nhắc” Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky chuẩn bị đàm phán với Nga để chấm dứt cuộc chiến kéo dài gần 3 năm. Một số nhà lãnh đạo châu Âu cũng xem xét lại quan hệ với Nga, đơn cử như tháng rồi, Thủ tướng Ðức Olaf Scholz đã lần đầu tiên nhấc máy gọi cho Tổng thống Nga Vladimir Putin sau gần 2 năm để thảo luận vấn đề Ukraine. Triển vọng đàm phán cũng thúc đẩy các bên gia tăng hoạt động trên chiến trường để giành lợi thế, chẳng hạn như việc Mát-xcơ-va đưa vào sử dụng tên lửa tinh vi nhất trong khi Kiev bị cáo buộc đứng sau âm mưu ám sát trung tướng Nga và phụ tá.

Bên cạnh đó, sự trở lại của ông Trump cùng với đồng minh là người giàu nhất thế giới Elon Musk đang tiếp thêm động lực cho lực lượng dân túy ở nhiều nước châu Âu. Tuần rồi, ông Musk đã gặp gỡ thủ lĩnh đảng dân túy Cải cách Vương quốc Anh Nigel Farage. Hai bên được cho đàm phán khoản quyên góp có thể lên tới 100 triệu USD. Nếu đúng, đó sẽ là khoản quyên góp chính trị lớn nhất trong lịch sử nước Anh; làm dấy lên lời kêu gọi thắt chặt quy định về quyên góp chính trị để ngăn tỉ phú công nghệ Mỹ xâm nhập chính trường xứ sương mù. Elon Musk cũng đang bị chỉ trích tìm cách can thiệp bầu cử sắp tới của Ðức, sau khi đăng dòng trạng thái ủng hộ đảng cực hữu ở nước này.

Tại Trung Ðông, lãnh đạo các nước có mối quan hệ “thân Trump” như Israel và Thổ Nhĩ Kỳ không ngừng gây sức ép khi Iran đang chao đảo sau sự sụp đổ đột ngột của đồng minh Syria. Với áp lực đã giảm từ Nhà Trắng, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đưa quân vào sâu hơn ở Syria trong khi chính quyền Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan không ngừng mở rộng phạm vi ảnh hưởng tại Syria thông qua hoạt động của các lực lượng thân Ankara.

Riêng với Trung Quốc, nước này đang củng cố các biện pháp phòng thủ thương mại trước những đòn tấn công dự kiến ​từ chính quyền mới ở Mỹ. Bắc Kinh cũng chuẩn bị tiến hành chiến dịch “tấn công quyến rũ” trước khi ông Trump trở lại, bao gồm kế hoạch làm ấm quan hệ với những đồng minh của Mỹ như  Nhật Bản.

MAI QUYÊN (Theo Bloomberg)