Quý I/2013, GDP TP Cần Thơ tăng 8,29% so cùng kỳ, một số chỉ tiêu phát triển tăng, tuy nhiên, kinh tế thế giới chưa khả quan, thị trường xuất khẩu của doanh nghiệp (DN) sụt giảm; lãi suất ngân hàng giảm nhưng áp lực giá nguyên vật liệu đầu vào tăng… đang tạo ra nhiều áp lực đến sự phát triển kinh tế- xã hội của thành phố. Đồng thời ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động sản xuất của DN, thu ngân sách nhà nước…

Nhiều thách thức

Theo báo cáo của Sở Công thương thành phố, quý I chỉ số phát triển công nghiệp thành phố tăng 5,72% so cùng kỳ; kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt 279 triệu USD, đạt 19,1% so kế hoạch và tăng 11,3% so cùng kỳ năm 2012; hàng hóa bán ra ước thực hiện 40.109 tỉ đồng, đạt 33,3% kế hoạch năm, tăng 17,3% so cùng kỳ… Ông Dương Nghĩa Hiệp, Phó giám đốc Sở Công thương, cho biết: "Quý I, sản xuất công nghiệp có tăng trưởng, nhưng xuất khẩu 2 mặt hàng chính của thành phố là gạo và thủy sản gặp khó. Gạo tuy có tăng về lượng so cùng kỳ tăng 25%, nhưng giá trị lại giảm bình quân 30-50USD/tấn; điều này ảnh hưởng ít nhiều đến tiến độ mua tạm trữ lúa của DN. Mặt hàng thủy sản, giá trị xuất khẩu đạt 110 triệu USD, nhưng vẫn giảm 2% so cùng kỳ. Theo tính toán của DN thành phố khi Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) công bố mức thuế chống bán phá giá mới gần đây thì có DN bị áp thuế tăng 25 lần so với trước". Giá cả nguyên vật liệu đầu vào tăng, dù nhiều giải pháp Chính phủ đưa ra để gỡ khó cho sản xuất, nhưng thị trường trong nước trầm lắng, thị trường xuất khẩu sụt giảm và đầy rủi ro trong cạnh tranh đã tạo áp lực lớn cho DN khi tính bài toán tồn tại, ổn định sản xuất.

Hoạt động sản xuất của Công ty TNHH May Việt Thành. Ảnh: MINH HUYỀN

Trên thực tế, TP Cần Thơ đang xuất siêu, bởi kim ngạch nhập khẩu quý I chỉ đạt 52 triệu USD, chỉ đạt 14% kế hoạch năm, nhưng đã giảm 14,6% so cùng kỳ, trong khi hàng hóa nhập khẩu chủ yếu phục vụ sản xuất. Sự sụt giảm này chứng tỏ nhiều DN đang rơi vào tình trạng trì trệ trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. Thống kê của Cục Thuế thành phố, số DN đang hoạt động đến cuối quý I là 5.520DN, DN giải thể, phá sản là 165 DN, 290 DN thua lỗ, 978DN còn hoạt động không phát sinh doanh thu, 157 DN tạm ngưng hoạt động… Và quý I, thành phố giải quyết việc làm cho 6.138 lao động, chỉ đạt 12,3% kế hoạch năm. Đây là những con số rất đáng suy ngẫm, nếu doanh thu của DN sụt giảm, hàng hóa không bán được không phát sinh thuế sẽ tạo áp lực lớn đến nguồn thu ngân sách nhà nước.

Mới đây, tại cuộc họp trực tuyến tháng 3-2013 với các sở, ngành và quận, huyện trên địa bàn thành phố, nhiều ý kiến cho rằng, từ đầu năm đến nay, công tác giải ngân vốn xây dựng cơ bản, thu thuế còn nhiều khó khăn, nhiều công trình thiếu vốn bố trí xây dựng; tình hình sản xuất nông nghiệp nhiều rủi ro, vụ hè thu nông dân xuống giống sớm, vệ sinh đồng ruộng kém, nên nguy cơ dịch bệnh cao. Trong khi đó, tình hình tiêu thụ lúa hàng hóa đang vướng, một vài DN đã ký hợp đồng bao tiêu lúa cho nông dân, nhưng triển khai mua rất chậm, quy định chất lượng khắt khe… Chủ tịch UBND huyện Thới Lai Nguyễn Thanh Danh phản ánh: "Đặc thù là huyện nông nghiệp, nên huyện gặp rất nhiều khó khăn trong thu ngân sách. Trên địa bàn có 17 DN kinh doanh lúa gạo, chiếm đến 90% nguồn thu ngân sách của huyện, nhưng quý I tình hình xuất khẩu gạo khó, DN chưa bán được gạo nên không phát sinh thuế. DN khó còn kéo theo việc tiêu thụ lúa hàng hóa vụ đông xuân trên địa bàn huyện chậm, 4 DN bao tiêu lúa cho dân, nhưng mua chậm khiến dư luận bức xúc". Lãnh đạo quận Cái Răng, Bình Thủy, Vĩnh Thạnh… kiến nghị lãnh đạo và các ngành chức năng thành phố giải quyết những vướng mắc trong công tác xây dựng cơ bản (giải ngân vốn, giải phóng mặt bằng…). Hiện nhiều công trình, dự án của những địa phương này ì ạch tiến độ thi công vì vướng khâu giải phóng mặt bằng, bồi hoàn, tái định cư, thiếu vốn… Như quận Cái Răng sau khi rà soát 43 dự án trên địa bàn đã thống kê có đến 15 dự án dừng hoạt động; năm 2012 thành phố đã thu hồi 6 dự án trên địa bàn quận. Theo kiến nghị của quận Cái Răng xin thành phố chủ trương thu hồi những dự án đã hết hạn gia hạn, đây cũng là giải pháp gỡ khó cho quận...

Giữ tốc độ tăng trưởng

Theo báo cáo của Cục Thuế thành phố, đến cuối tháng 3-2013, thu ngân sách nhà nước đạt 1.686 tỉ đồng, tăng 40% so cùng kỳ năm 2012. Còn thống kê của Sở Kế hoạch và Đầu tư, quý I thành phố cấp mới đăng ký kinh doanh cho 190 DN, tổng vốn đăng ký 525,8 tỉ đồng… Trong tình hình kinh tế khó khăn, sản xuất trì trệ thì việc giữ vững mức tăng trưởng trên một số lĩnh vực rất đáng biểu dương. Ông Nguyễn Văn Bửu, Cục phó Cục Thuế thành phố, cho biết: "Trong điều kiện kinh tế khó khăn, đạt được kết quả thu tăng là nỗ lực lớn của toàn ngành. Từ đầu năm đến nay, cục thuế đã áp dụng rất nhiều phương pháp đổi mới thu ngân sách". Thực hiện Nghị quyết 02/2013/NQ-CP của Chính phủ về miễn, giảm, gia hạn năm 2013: gia hạn thời gian nộp tiền sử dụng đất dự án, giảm tiền thuê đất, gia hạn thuế GTGT… ước ảnh hưởng đến tổng thu chung cả năm 2013 của ngành thuế trên 181,8 tỉ đồng (quý I ảnh hưởng hơn 85,3 tỉ đồng). Tuy nhiên, Cục Thuế thành phố đã đề ra nhiều giải pháp, như: tăng cường phối hợp với các ngành chức năng đẩy mạnh các khoản thu từ đất, xử lý nợ đọng; đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra…

Nhận định về tình hình kinh tế- xã hội quý I/2013, Chủ tịch UBND TP Cần Thơ Nguyễn Thanh Sơn yêu cầu các sở ngành liên quan cần rà soát lại tình hình sản xuất công nghiệp trên địa bàn, bởi sản xuất của DN đang cầm chừng, thị trường xuất khẩu sụt giảm. Cần xem lại cho sát thực tiễn và có chính sách gỡ khó kịp thời cho DN. Trong tình hình khó khăn chung, vốn ngân sách đã phân bổ cho các quận, huyện đầu tư hạ tầng cơ sở thì các địa phương phải tự cân đối và bố trí vốn cho những công trình thật sự bức thiết, tránh đầu tư dàn trải gây lãng phí. Tập trung gỡ vướng cho công tác thu ngân sách nhà nước. Chủ động phòng chống sạt lở, đảm bảo an toàn, tính mạng cho người dân trong vùng có nguy cơ sạt lở. Song song đó, cần quan tâm công tác nạo vét, duy tu hệ thống kênh trục phục vụ cho sản xuất vụ hè thu, đặc biệt là tình hình tiêu thụ lúa hàng hóa cho nông dân. Quan tâm công tác giải ngân vốn xây dựng cơ bản, các thủ tục còn vướng, tạo điều kiện triển khai nhanh các dự án, đặc biệt là các công trình chào mừng 10 năm thành phố trực thuộc Trung ương.

Mặc dù còn nhiều cái khó phải vượt qua, nhưng trong kế hoạch phấn đấu của các địa phương đều khẳng định giữ vững tốc độ tăng trưởng, đặc biệt là đảm bảo thu ngân sách đạt kế hoạch. Triển khai hiệu quả Nghị quyết 02/2013/NQ-CP của Chính phủ, các chủ trương chính sách của thành phố để gỡ khó cho DN, tạo điều kiện cho DN phát triển, tăng nguồn thu cho thành phố.

GIA BẢO