“Em chưa từng dự cuộc thi nào mà cảm thấy vui như lần thi này. Ban Giám khảo rất tâm lý và những câu hỏi đặt ra không phải để bắt bí, mà gợi mở cho chúng em mở rộng cũng như đào sâu suy nghĩ, tìm hướng phát triển tốt hơn cho dự án của mình”, Phạm Anh Thư, học sinh lớp 11A3 Trường THPT Thạnh An, chia sẻ như thế về Cuộc thi Khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học TP Cần Thơ (cuộc thi) năm học 2018-2019, vừa diễn ra tại Trường THPT Bùi Hữu Nghĩa. Đó có lẽ là cảm nhận của nhiều thí sinh tại cuộc thi những năm qua.

Cô Trương Thị Minh Hải và hai em Nguyễn Đức Trí (phải), Phan Văn Tỷ (trái), Trường THPT Châu Văn Liêm, tại gian trưng bày dự thi. 

Cuộc thi Khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học TP Cần Thơ vừa được Sở Giáo dục và Đào tạo TP Cần Thơ tổng kết giai đoạn 2015-2018; và cuộc thi năm học 2018-2019 vừa diễn ra vào tháng 1-2019 một lần nữa khẳng định hiệu quả của hoạt động này với phong trào nghiên cứu khoa học trong học sinh. Điều đó thể hiện trước hết ở các dự án tham gia không ngừng tăng qua mỗi năm. Năm nay có đến 160 dự án của học sinh thành phố gửi về Ban Tổ chức, trong đó có 124 dự án, thuộc 22 lĩnh vực chuyên sâu theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, được chọn thuyết trình và trình bày sản phẩm trong 2 ngày 19 và 20-1-2019 tại Trường THPT Bùi Hữu Nghĩa. Thầy Huỳnh Anh Huy, Phó Trưởng khoa Sư phạm Trường Đại học Cần Thơ, thành viên Ban Giám khảo cuộc thi năm nay, nhận xét: Các dự án qua mỗi năm đều được gia tăng đầu tư về kinh phí và chất xám, từ đó có tính mới, tính khoa học và tính thực tiễn với hiệu quả và kết quả rất sát sao. Ban Giám khảo đã làm việc rất vất vả để chọn ra các giải thưởng, các dự án dự thi toàn quốc một cách công tâm, khoa học. Qua đó, chúng tôi mong muốn khích lệ và truyền cảm hứng nghiên cứu đến các em học sinh, để các em cảm nhận được niềm vui khám phá, sáng tạo trong suốt quá trình nghiên cứu.

“Đây là lần đầu tiên em tham gia thi sáng tạo, nghiên cứu khoa học và cuộc thi đã cho em nhiều kinh nghiệm cũng như học hỏi nhiều kiến thức bổ ích. Điều em thích nhất ở đây là không khí cạnh tranh lành mạnh và có nhiều dự án hay, cho em có thêm ý tưởng nghiên cứu khoa học”, Nguyễn Đức Trí, học sinh lớp 10A9, Trường THPT Châu Văn Liêm bày tỏ. Nguyễn Đức Trí cùng Phan Văn Tỷ, học sinh lớp 11A1 cùng trường, đoạt giải Nhất cuộc thi cấp thành phố, đồng thời được chọn dự thi cấp quốc gia sau bài thuyết trình rất thuyết phục bằng tiếng Anh dự án “Khảo sát hoạt tính kháng khuẩn Helicobacter pylori (HP) và khả năng gây độc với dòng tế bào ung thư dạ dày AGS của loài địa y Usnea Undulata”, do cô Trương Thị Minh Hải hướng dẫn. Cô Minh Hải chia sẻ: “Năm nay, Trường THPT Châu Văn Liêm có 7 dự án dự thi và có 3 dự án được Ban Giám khảo đưa vào danh sách 9 đề tài vào vòng phỏng vấn bằng tiếng Anh để chọn dự thi toàn quốc. Ở trường, các tổ bộ môn của trường thường tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề định kỳ hằng tháng, từ đó các em học sinh đam mê và có năng lực nghiên cứu khoa học có không gian để phát huy các ý tưởng sáng tạo, nghiên cứu của mình”. Cả 3 dự án vào vòng phỏng vấn tiếng Anh của Trường THPT Châu Văn Liêm đều lọt vào danh sách 6 dự án sẽ đại diện TP Cần Thơ dự cuộc thi cấp toàn quốc. 

Cùng các thầy cô và các em học sinh trải qua 2 ngày thi vừa qua, điều dễ nhận thấy là không khí nghiên cứu khoa học đang lan tỏa mạnh mẽ ở rộng khắp các trường, chứ không riêng gì ở các trường giàu truyền thống như THPT Chuyên Lý Tự Trọng hay THPT Châu Văn Liêm. Đơn cử như Trường THPT Thạnh An năm nay có 4 dự án dự thi, trong đó có đề tài “Bảo vệ môi trường bằng những thiết kế tiện ích” của Phạm Anh Thư và Phạm Ngọc Mẫn, do cô Phùng Thị Thanh Hồng hướng dẫn, đoạt giải Nhì và được vào vòng phỏng vấn bằng tiếng Anh. Tuy cuối cùng không được chọn dự thi toàn quốc, nhưng cô trò đều vui vẻ chia sẻ: Ban Giám khảo cuộc thi đã cho cô trò nhiều ý tưởng để phát triển nhiều hướng nghiên cứu và hoàn thiện đề tài hơn, đó là những kinh nghiệm và niềm vui khó có được.

Có thể nói, những năm gần đây trình độ các dự án dự thi khá đồng đều, không còn khoảng cách giữa các trường ở trung tâm thành phố và các trường vùng ngoại ô. Đơn cử, trong các dự án đoạt giải Nhất cấp thành phố năm nay, mỗi trường sau đây có 1 dự án: THPT Chuyên Lý Tự Trọng, THPT Châu Văn Liêm, THPT Thực hành Sư phạm, THPT Trung An, THPT Phan Văn Trị và THPT Lưu Hữu Phước. Không chỉ sít sao trong nghiên cứu, trình độ thuyết trình tiếng Anh của các em học sinh cũng khá tốt và đồng đều.

Ông Nguyễn Phúc Tăng, Trưởng phòng Giáo dục Trung học, Sở Giáo dục và Đào tạo TP Cần Thơ nhận định tại lễ bế mạc cuộc thi năm nay: Đây một trong những phương thức khuyến khích thầy và trò đổi mới hoạt động dạy và học; đổi mới phương pháp đánh giá thông qua các hoạt động giúp học sinh ứng dụng kiến thức đã học vào thực tiễn. Thành công của cuộc thi năm nay còn thể hiện ở việc có hơn 4.000 lượt phụ huynh, học sinh, giáo viên từ nhiều nơi đến tham quan các dự án được trưng bày, tạo tiền đề cho thành công của cuộc thi ở những năm sau và lan tỏa phong trào nghiên cứu khoa học trong học sinh.

Bài, ảnh: TẤN LỘC