(Chinhphu.vn)- Trong các chỉ tiêu kế hoạch, thì thu, chi, bội chi ngân sách nhà nước có tính pháp lệnh nhất, đồng thời cũng là chỉ tiêu khó thực hiện nhất trong 4 tháng qua cũng như các tháng tới. Vì vậy vấn đề đặt ra là vừa nâng cao hiệu quả của nền kinh tế, vừa tăng cường chống thất thu. Theo Tổng cục Thống kê, tình hình thu chi ngân sách từ đầu năm đến nay có một số điểm đáng chú ý sau:

Về tổng thu từ đầu năm đến 15-4 đạt 201,4 nghìn tỉ đồng. Tỷ lệ thực hiện so với dự toán cả năm còn thấp, thể hiện tiến độ thực hiện kế hoạch còn chậm. Chính phủ không có chủ trương điều chỉnh kế hoạch cả năm, nên nhiệm vụ còn lại từ nay đến hết năm còn rất nặng nề (nếu bình quân 1 tháng tính từ đầu năm đến 15-4 mới đạt 57,54 nghìn tỉ đồng, thì 8,5 tháng còn lại phải thực hiện 72,24 nghìn tỉ đồng/tháng. Đó là nhiệm vụ không dễ dàng. Cùng kỳ năm trước tỷ lệ thực hiện cao hơn, nhưng phải đến những ngày cuối cùng của năm mới thực hiện được dự toán.

Xét các khoản thu lớn, có thể thấy sự chuyển dịch về cơ cấu và tỷ lệ thực hiện có sự khác nhau so với dự toán năm. Thu từ nội địa là khoản thu chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng thu đạt 133,9 nghìn tỉ đồng. Tỷ lệ thực hiện khoản thu lớn này so với dự toán năm thấp hơn tỷ lệ chung của tổng thu. Do vậy, tỷ trọng thu nội địa trong tổng thu thực hiện thấp hơn tỷ trọng theo dự toán năm (66,5% so với 67%). Trong tổng thu nội địa, thu từ doanh nghiệp nhà nước đạt 40,1 nghìn tỉ đồng, mới đạt 23% dự toán cả năm. Đây là khoản thu lớn nhất trong tổng thu nội địa, nhưng tỷ lệ đạt so với dự toán cả năm thấp nhất, nên tỷ trọng khoản thu này trong tổng thu thực hiện đạt 29,9%, thấp hơn tỷ trọng theo dự toán năm (31,9%). Thu từ doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (không kể dầu thô) - khoản thu lớn thứ hai trong tổng thu nội địa - đạt 31,3 nghìn tỉ đồng, đạt 29,2% dự toán cả năm, cao nhất trong các khoản thu nội địa. Nhờ vậy, tỷ trọng trong tổng thu này thực hiện đã cao hơn tỷ trọng theo dự toán thu (23,4% so với 19,6%).

Về tổng chi tính từ đầu năm đến 15-4 ước đạt 258 nghìn tỉ đồng, bằng 26,4% dự toán cả năm, trong đó chi đầu tư phát triển đạt 47,7 nghìn tỉ đồng, bằng 27,2% dự toán năm, chiếm 18,5% tổng chi; chi phát triển sự nghiệp kinh tế-xã hội, quốc phòng, an ninh, quản lý nhà nước, đảng, đoàn thể ước đạt 182,1 nghìn tỉ đồng, bằng 27% dự toán năm, chiếm 70,6% tổng chi; chi trả nợ, viện trợ đạt 28,2 nghìn tỉ đồng, bằng 26,8% dự toán năm, chiếm 10,9% tổng chi. Do tổng chi lớn hơn tổng thu và tỷ lệ so với dự toán năm của tổng chi cao hơn của tổng thu, nên tỷ lệ của bội chi thực hiện đến 15-4 so với dự toán cả năm cao hơn của thực hiện so với dự toán năm của tổng thu. Cần chú ý, do tốc độ tăng giá tiêu dùng năm nay thấp, nên tốc độ tăng GDP tính theo giá thực tế năm nay sẽ không cao. Vì vậy, với mục tiêu bội chi/GDP là 4,8%, thì mức bội chi tuyệt đối cũng có thể không lớn như dự toán. Đây là một cảnh báo cần thiết, bởi thu, chi ngân sách không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động của bộ máy nhà nước, ảnh hưởng đến đầu tư phát triển kinh tế-xã hội, mà bội chi còn ảnh hưởng đến nợ công, đến lạm phát...

Trong phiên họp thường kỳ tháng 4-2013, Chính phủ đã tái khẳng định, nhiệm vụ đặt ra cho năm 2013 là rất nặng nề, đòi hỏi phải quyết liệt, năng động sáng tạo, thực hiện đồng bộ các nhóm giải pháp để đạt được những mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra, tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm, trong đó có nhiệm vụ về tài chính. Về mặt này, Chính phủ đã đề ra "kiên quyết bảo đảm kế hoạch thu, chi, bội chi ngân sách nhà nước. Trước hết, đối với nhiệm vụ chi quan trọng, nếu có khó khăn sẽ xem xét áp dụng các biện pháp như tạm ứng, cho vay. Đồng thời, phải tăng cường thực hiện tiết kiệm chi, nhất là chi hội họp, tiếp khách, đi nước ngoài...". Trong điều kiện không điều chỉnh kế hoạch thu, chi, bội chi ngân sách thì cần quan tâm đến khâu thu ngân sách, với 2 vấn đề đáng chú ý, đó là nâng cao hiệu quả của nền kinh tế, bởi thu ngân sách là hiệu quả của hiệu quả, đồng thời chống thất thu, nhất là thất thu do buôn lậu, gian lận thương mại, trốn thuế...

MINH NGỌC