Nhằm tăng số lượng nữ sinh viên theo học ngành khoa học, nhiều trường đại học ở Nhật Bản đang mở rộng hạn ngạch tuyển sinh đối với các ứng viên nữ.

Một tiết học chuyên ngành kỹ thuật tại Đại học Nữ sinh Nara.  Ảnh: Nara Women’s University

Theo Bộ Giáo dục Nhật Bản, hạn ngạch tuyển sinh dành cho nữ giới trong các khoa khoa học và kỹ thuật đã được áp dụng tại 30 trường đại học công lập và quốc gia vào mùa xuân năm nay, gấp đôi so với số lượng 14 trường áp dụng hệ thống này vào năm trước. Một trong những trường đang dẫn đầu xu hướng tuyển sinh này là Viện Khoa học Tokyo, đơn vị được thành lập vào tháng 10-2024 thông qua việc sáp nhập Viện Công nghệ Tokyo và Đại học Y - Nha khoa Tokyo. Trước khi sáp nhập, Viện Công nghệ Tokyo đặt chỉ tiêu tuyển 58 sinh viên nữ vào năm học 2024, ngoài các suất tuyển sinh chung. Còn vào mùa xuân năm nay, chỉ tiêu tuyển sinh viên nữ tại các khoa khoa học và kỹ thuật của trường đã được nâng lên 149 suất.

Tương tự, Đại học Shimane đưa ra chỉ tiêu tuyển 6 sinh viên nữ vào Khoa Vật liệu Năng lượng trong năm học 2023 và 20 sinh viên nữ cho Khoa Khoa học và Kỹ thuật liên ngành trong năm học 2025. Nhà trường cũng đang cải thiện cơ sở vật chất để hấp dẫn hơn đối với sinh viên nữ.

Trong khi đó, Đại học Hiroshima sẽ áp dụng hạn ngạch tuyển sinh tổng cộng 37 ứng viên nữ trong năm học 2026 tại 3 khoa, gồm Khoa Khoa học, Khoa Kỹ thuật, Khoa Tin học và Khoa học Dữ liệu. Trong gần 20 năm qua, trường này đã nỗ lực để tăng số lượng sinh viên nữ tại các khoa liên quan đến khoa học, thông qua việc tổ chức các hội thảo khoa học dành cho nữ sinh trung học hoặc tạo cơ hội cho nữ sinh trung học phỏng vấn các nữ khoa học gia. Tuy nhiên, các biện pháp này chưa giúp làm tăng số lượng ứng viên nữ.

Ông Tsutomu Mizuta, Trưởng khoa Khoa học của Đại học Hiroshima, nhận định chỉ tổ chức các sự kiện quảng bá là không đủ để tăng số lượng ứng viên nữ, dẫn lý do có định kiến xã hội mạnh mẽ rằng phụ nữ theo học ngành kỹ thuật là điều bất thường. Ông cho rằng hệ thống hạn ngạch tuyển sinh dành cho nữ giới là cần thiết để phá vỡ định kiến ​​đó.

Đồng quan điểm, Tsuyoshi Mihara, Trưởng khoa Vật liệu Năng lượng tại Đại học Shimane, xác nhận hiện vẫn tồn tại quan niệm sai lầm phổ biến rằng các khoa kỹ thuật là nơi nguy hiểm và không phải dành cho phụ nữ. Ông Mihara cho rằng biện pháp thiết lập hạn ngạch dành cho nữ giới có thể giúp truyền tải thông điệp mạnh mẽ rằng các khoa này chào đón phụ nữ. 

Vẫn còn tâm lý phản đối

Theo một khảo sát trực tuyến năm 2024 của Kawaijuku (một trường dự bị đại học lớn tại Nhật), khoảng 50% số học sinh trung học được khảo sát ủng hộ hệ thống hạn ngạch tuyển sinh dành cho nữ giới, giảm 8.7% so với cuộc khảo sát một năm trước. 

Một trong những lý do phản đối là “Cần trao cơ hội bình đẳng trong các kỳ thi tuyển sinh bất kể giới tính” và “Điều này có thể dẫn đến việc củng cố sự phân biệt giới tính”. 

Theo Khảo sát trường học cơ bản năm 2024 của Bộ Giáo dục Nhật Bản, hiện chỉ có 17,6% sinh viên ngành kỹ thuật của nước này là nữ. Tỷ lệ nữ sinh ghi danh vào Đại học Tokyo, đại học hàng đầu Nhật Bản, chỉ đạt 22% vào năm 2022. Tỷ lệ nữ sinh viên tại Đại học Kyoto, một trường trường uy tín khác, là 24,6% và phần lớn theo học các ngành xã hội nhân văn.

NGUYỆT CÁT
(Theo Japan Times, University World News)