Tưởng niệm các nạn nhân xấu số trong vụ khủng bố ngày 29-3. Ảnh: Reuters

Ngay sau hai vụ đánh bom tự sát liên tiếp do hai phụ nữ bị nghi ngờ thuộc các tổ chức ly khai ở Bắc Kavkaz thực hiện trên tàu điện ngầm ở Thủ đô Mát-xcơ-va sáng 29-3 làm ít nhất 38 người chết và 72 người bị thương, Tổng thống Dmitry Medvedev lập tức tuyên bố nước Nga sẽ đấu tranh chống chủ nghĩa khủng bố “không khoan nhượng và cho tới cùng”. Trước mắt, ông chủ Điện Kremlin kêu gọi xây dựng một hệ thống thông báo và giám sát an ninh giao thông hiện đại trên toàn quốc. Thủ tướng Vladimir Putin thì cam kết sẽ truy đuổi và tiêu diệt những ai đứng đằng sau hành động tội ác kinh tởm đó. Cộng đồng quốc tế cũng gởi lời chia buồn tới lãnh đạo, nhân dân Nga và gia đình các nạn nhân, đồng thời lên án mạnh mẽ hành động này. Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc đã ra nghị quyết lên án vụ đánh bom. Ngoại trưởng Nhóm các nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G8) đang nhóm họp tại Canada cũng thông qua tuyên bố chung phản đối hành động man rợ đó.

Theo các chuyên gia, hai vụ đánh bom liều chết do phụ nữ tiến hành có thể báo hiệu sự trở lại của những “góa phụ đen” từng gây ra làn sóng khủng bố vào trung tâm Mát-xcơ-va cách đây đúng một thập niên. Những phụ nữ này được gọi là “góa phụ đen” vì họ đều mất chồng, anh em hoặc người thân trong cuộc chiến giữa các nhóm Hồi giáo nổi loạn với quân đội Nga. Ít học, lại bị kích động bởi lòng thù hận nên họ dễ dàng bị các phần tử ly khai lợi dụng cho các vụ đánh bom tự sát. Mặt khác, phụ nữ là đối tượng ít bị các cơ quan an ninh Nga quan tâm theo dõi, nên được các phần tử khủng bố từ Bắc Kavkaz tuyển mộ và huấn luyện. Đây thật sự là thách thức lớn đối với lực lượng an ninh Nga. Hiện nay, theo tư lệnh các lực lượng an ninh thuộc Bộ Nội vụ Nga, tướng Nikolai Rogozhkin, các tay súng nổi dậy tại Bắc Kavkaz chỉ còn khoảng 500 tên. Hồi những năm 1990, bọn chúng bắt đầu đẩy mạnh các hoạt động vũ trang trên khắp nước Nga nhằm đòi quyền độc lập cho Chechnya, nhưng nhờ chính sách quân sự quyết đoán của Tổng thống Putin khi đó đã làm thất bại tham vọng của chúng. Kể từ sau năm 2004 đến nay, tình trạng bạo lực ly khai tạm lắng dịu. Tuy vậy, những năm gần đây, các phần từ Hồi giáo cực đoan đã chuyển từ mục tiêu chiến đấu đòi ly khai tại Chechnya sang hình thức tuyên truyền, cổ súy các nhóm dân tộc ít người nổi dậy thành lập một Tiểu vương quốc Kavkaz không chỉ có Chechnya mà bao gồm cả Ingushetia và Dagestan. Chính vì vậy, giới lãnh đạo Mát-xcơ-va đã hậu thuẫn mạnh mẽ giúp chính quyền khu vực này trấn áp các phần tử nổi loạn. Nhiều thủ lĩnh của bọn chúng đã bị tiêu diệt, khiến tên đầu sỏ Doku Umarov phải lên tiếng cảnh báo sẽ tấn công trả đũa ngay tại các thành phố của Nga.

Việc sử dụng phụ nữ đánh bom liều chết rõ ràng là hành động tuyệt vọng của các phần tử Hồi giáo cực đoan. Nhưng giới an ninh Nga cho rằng chính phủ vẫn làm chưa đủ mạnh để tiêu diệt sức kháng cự yếu ớt của bọn chúng.

KIẾN HÒA (Tổng hợp từ AFP, AP, THX)