Phát biểu tại Diễn đàn Quốc tế Bắc Cực ở thành phố Murmansk hôm 27-3, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết ý định của Mỹ đối với Greenland không liên quan gì đến Nga nhưng kế hoạch nhằm kiểm soát hòn đảo này của Tổng thống Donald Trump là “nghiêm túc”.

Tổng thống Nga Putin phát biểu tại Diễn đàn Quốc tế về Bắc Cực. Ảnh Reuters

“Kế hoạch liên quan đến Greenland của Mỹ là nghiêm túc. Thật ra, kế hoạch này không có gì đáng ngạc nhiên bởi Washington từ lâu đã quan tâm đến vùng lãnh thổ giàu khoáng sản này. Sẽ là sai lầm nếu tin rằng đây là một kiểu nói khoa trương của chính quyền Mỹ hiện tại. Rõ ràng là Mỹ sẽ tiếp tục thúc đẩy một cách có hệ thống các lợi ích địa chính trị, quân sự và kinh tế của nước này lên Bắc Cực” - ông Putin nhấn mạnh. Theo ông, Mỹ lần đầu cân nhắc kế hoạch giành quyền kiểm soát Greenland vào thế kỷ 19, sau đó đề nghị mua lại vùng đất này từ Ðan Mạch sau Chiến tranh thế giới thứ hai.

Trước đó, Tổng thống Trump hôm 26-3 cũng đã nhắc lại mong muốn kiểm soát Greenland khi tuyên bố: “Chúng ta sẽ đi xa nhất có thể. Chúng ta cần Greenland và thế giới cũng cần chúng ta có Greenland”. Ông chủ Nhà Trắng từng khẳng định Mỹ sẽ giành quyền kiểm soát Greenland bằng vũ lực nếu cần thiết, bởi Greenland là “chìa khóa cho an ninh quốc gia cũng như toàn cầu”.

Ngoài ra, Tổng thống Putin cũng cho hay các cuộc cạnh tranh địa chính trị đang gia tăng ở Bắc Cực. Ông Putin bày tỏ lo ngại về các hoạt động của Tổ chức Hiệp ước Bắc Ðại Tây Dương (NATO) ở Bắc Cực, qua đó khẳng định Nga sẽ bảo vệ các lợi ích của nước này ở khu vực. “Chúng tôi quan ngại về việc các thành viên NATO mô tả Viễn Bắc là khu vực có thể xảy ra xung đột. Nga chưa bao giờ đe dọa bất kỳ ai ở Bắc Cực nhưng chúng tôi sẽ theo dõi chặt chẽ các diễn biến và đưa ra phản ứng bằng cách tăng cường năng lực quân sự và hiện đại hóa cơ sở hạ tầng quân sự” - ông tuyên bố. Nhà lãnh đạo Nga khẳng định sẽ không cho phép bất kỳ sự xâm phạm nào đối với chủ quyền nước Nga, kiên quyết bảo vệ lợi ích quốc gia của Nga trong khi hỗ trợ hòa bình và sự ổn định của khu vực.

Ðể đạt được mục tiêu trên, ông chủ Ðiện Kremlin cho hay Nga sẽ đưa vào hoạt động và đóng thêm tàu phá băng cũng như mở rộng năng lực tại các cảng cực Bắc của Nga, đồng thời tăng số lượng binh sĩ đồn trú tại khu vực. Dẫu vậy, Tổng thống Putin hứa sẽ cung cấp các cơ hội đầu tư thương mại tại khu vực cho các đối tác nước ngoài.

Trong bài phát biểu, Tổng thống Putin còn cho biết Nga phải thực hiện những nhiệm vụ quy mô lớn ở Bắc Cực và sẽ cần phải tăng cường cơ sở hạ tầng giao thông và hậu cần, bảo vệ hệ sinh thái mong manh và đảm bảo điều kiện sống thoải mái ở đây. “Tại Bắc Cực, trong khu vực chiến lược và quan trọng này, chúng ta đang phải đối mặt với những nhiệm vụ quy mô lớn và phức tạp. Chúng ta phải tăng cường cơ sở hạ tầng giao thông, hậu cần, mở rộng các cơ hội kinh tế và kinh doanh cùng với việc bảo vệ các hệ sinh thái nhạy cảm của Bắc Cực” - ông nêu rõ.

Nhà lãnh đạo xứ bạch dương nói thêm rằng cần phải liên tục cải thiện môi trường đô thị, mở rộng các khu định cư ở Bắc Cực và nâng cao chất lượng cuộc sống ở đây để người dân có thể có “những công việc thú vị, tốt và được trả lương cao, cũng như tiếp cận với giáo dục hiện đại và các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, biến Bắc Cực thực sự thoải mái và hấp dẫn để sinh sống”.

Phó Tổng thống Mỹ JD Vance hôm 28-3 đã có chuyến thăm “không mời mà đến” tới Greenland. Ông là đại diện mới nhất trong số một loạt đại diện của Mỹ đến thăm hòn đảo này kể từ khi ông Trump trở lại Nhà Trắng. Được biết, ông Vance và phu nhân đã đến thăm Căn cứ Không gian Pituffik, căn cứ quân sự duy nhất của Mỹ tại Greenland.

TRÍ VĂN (Tổng hợp)