Cây anh túc được trồng tràn lan ở Afghanistan.

Bất chấp những nỗ lực của phương Tây trong việc hỗ trợ chính quyền Afghanistan xóa bỏ cây thuốc phiện, nạn buôn ma túy ở nước này lại diễn ra với quy mô ngày một lớn và nguy hiểm hơn. Các hãng tin AP và Miamiherald của Mỹ ngày 11-5 phản ánh vấn đề này như sau:

Ẩn phía sau nạn buôn ma túy ở Afghanistan là mạng lưới các mối quan hệ mật thiết giữa các ông trùm thuốc phiện, quân nổi dậy và quan chức tha hóa. Vào mùa thu hoạch thuốc phiện, trên những cánh đồng tỉnh Kandahar, các tay súng Taliban xuất hiện trên những chiếc xe gắn máy để thu “thuế” 10%. Sau đó, cảnh sát Afghanistan đến trên những chiếc Ford Ranger sang trọng được mua bằng tiền viện trợ của Mỹ và vòi vĩnh tiền với lời hứa sẽ làm ngơ cho các nông trại trồng cây anh túc. Thường thì đến xế chiều, trùm ma túy sẽ tới trên chiếc Land Cruiser được lắp kính đen, nhưng chỉ có “đàn em” của hắn ra giao dịch với nông dân. Tên trùm không bao giờ lộ diện, nhưng nông dân cho biết đó có thể là một tay “máu mặt” ở địa phương, có quan hệ gần gũi với chính quyền.

Buôn ma túy mang lại nguồn thu hàng trăm triệu USD mỗi năm cho các ông trùm và Taliban. Đạo Hồi cấm sử dụng thuốc phiện và heroin, nhưng các phần tử nổi dậy biện minh rằng việc sản xuất ma túy để bán cho nước ngoài là một phần của cuộc thánh chiến chống phương Tây. Dưới thời Taliban, sản lượng thuốc phiện lớn nhất ở Afghanistan là 4.500 tấn năm 1999, thấp hơn nhiều so với kỷ lục 8.200 tấn năm 2007. Năm ngoái, diện tích trồng cây anh túc giảm 19%, nhưng Liên Hiệp Quốc cho biết sản lượng thuốc phiện ở Afghanistan vẫn đạt tới 7.700 tấn, chiếm 90% sản lượng thuốc phiện trên thế giới, trị giá khoảng 3,4 tỉ USD.

Tình trạng này đe dọa sự ổn định của chính quyền Afghanistan, cũng như những nỗ lực của Mỹ nhằm đánh bại Taliban và Al Qaeda. Nguy cơ càng lớn hơn khi có nhiều quan chức cấp cao “đi đêm” với bọn buôn ma túy. Theo nhiều cựu quan chức Afghanistan, Chủ tịch hội đồng tỉnh Kandahar Ahmed Wali Karzai, em trai Tổng thống Hamid Karzai, thao túng cảnh sát và nhân viên tư pháp để phục vụ việc buôn thuốc phiện và heroin. Các trùm ma túy ở miền Nam Afghanistan không lo sợ bị bắt vì họ làm việc dưới sự bảo kê của Wali Karzai.

Gần đây, phương Tây bắt đầu mạnh tay trong việc chống ma túy ở Afghanistan. Phần lớn trong 17.000 quân tăng viện của Mỹ tới Afghanistan theo chủ trương của Tổng thống Barack Obama sẽ được đưa tới miền Nam, một động thái có thể gây khó khăn cho các hoạt động sản xuất và buôn bán ma túy của Taliban. Cuối năm ngoái, Anh cũng đưa thêm 1.500 quân tới hoạt động ở quận Nad Ali, tỉnh Helmand, để hỗ trợ các lực lượng Afghanistan tiêu diệt cây anh túc.

Tuy nhiên, Taliban cũng trở nên quyết liệt hơn để bảo vệ nguồn tài chính từ ma túy. Nếu như năm 2007, 19 cảnh sát Afghanistan thiệt mạng trong chiến dịch xóa anh túc, thì năm 2008 con số này tăng gần 4 lần lên 72 người. Và thực tế là tại tỉnh Helmand, các đoàn hộ tống xe Land Cruiser vẫn tung hoành khắp sa mạc mà không ai dám làm gì chúng.

N.MINH