Ngày 16-8, Bộ Ngoại giao Mỹ công bố thành lập một nhóm cấp cao mới có nhiệm vụ thực thi chiến lược của Washington gia tăng sức ép ngoại giao và kinh tế đối với Iran.  

Theo Ngoại trưởng Mike Pompeo, “Nhóm hành động về Iran” sẽ thúc đẩy chiến lược của Washington “gây sức ép tối đa” để Tehran thay đổi cách hành xử. Nhiệm vụ của nhóm là chỉ đạo, rà soát và điều phối “tất cả các khía cạnh trong hoạt động của Bộ Ngoại giao liên quan vấn đề Iran” và sẽ báo cáo định kỳ trực tiếp với Ngoại trưởng.

Ngoại trưởng Pompeo đã chỉ định ông Brian Hook (ảnh), hiện là giám đốc hoạch định chính sách của Bộ Ngoại giao Mỹ, đứng đầu nhóm này với chức danh “Đại diện đặc biệt của Bộ Ngoại giao về Iran”. Ông Brian Hook từng là trưởng phái đoàn Mỹ đàm phán với Liên minh châu Âu (EU) nhằm điều chỉnh thỏa thuận hạt nhân Iran mang tên Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA), trước khi Tổng thống Donald Trump quyết định Mỹ rút khỏi thỏa thuận này hồi tháng 5 vừa qua.

JCPOA được ký giữa Iran và Nhóm P5+1 (gồm Anh, Mỹ, Nga, Pháp, Trung Quốc và Đức) hồi tháng 7-2015, theo đó Iran hạn chế các hoạt động làm giàu uranium để đổi lấy việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của quốc tế.

Sau khi quyết định Mỹ rút khỏi JCPOA, Tổng thống Trump ngày 7-8 đã ký sắc lệnh hành pháp tái áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Iran, đồng thời khẳng định chính sách của Washington là “gây sức ép tối đa về kinh tế” đối với nước Cộng hòa Hồi giáo này. Gói trừng phạt thứ nhất nhằm vào các giao dịch mua USD, các kim loại quý và các mặt hàng xuất khẩu của Iran. Gói trừng phạt thứ hai được coi là hết sức mạnh tay nhằm “triệt tiêu” nguồn thu từ dầu mỏ của quốc gia Trung Đông này. Ông Trump cũng tuyên bố các công ty giao thương với Iran sẽ bị cấm giao dịch với Mỹ khi các biện pháp trừng phạt mới của Washington đối với Tehran có hiệu lực. Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ vẫn để ngỏ khả năng đưa ra một thỏa thuận hạt nhân mới với Iran, theo đó đòi hỏi Tehran phải thay đổi hành xử, bao gồm ngừng ủng hộ Chính phủ Syria và phong trào Hezbollah của Lebanon, chấm dứt chương trình hạt nhân và trả tự do cho những người Mỹ đang bị giam giữ.

Tuy nhiên, Tổng thống Iran Hassan Rouhani ngày 15-8 đã bác bỏ các yêu cầu của Mỹ, nhấn mạnh rằng Mỹ đã “đốt bỏ các cây cầu” dẫn tới thương lượng với Tehran.

* Trong diễn biến khác, tờ Rodong Sinmun, cơ quan ngôn luận của đảng Lao động Triều Tiên, ngày 17-8 một lần nữa đề nghị Mỹ đồng ý tuyên bố kết thúc Chiến tranh Triều Tiên (1950-1953) để mở đường cho nền hòa bình lâu dài trên bán đảo Triều Tiên.

Trong một bài xã luận đăng trước thềm chuyến thăm của Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tới Triều Tiên, báo trên cho rằng Washington có trách nhiệm và nghĩa vụ tuyên bố kết thúc chiến tranh. Bài báo viết: “Không có lý do gì để phớt lờ một tuyên bố kết thúc cuộc chiến này. Đây là một quá trình sơ bộ và thiết yếu để mở đường cho sự yên bình và hòa bình vĩnh viễn trên bán đảo Triều Tiên”.

Ngoài ra, trang web tuyên truyền đối ngoại Triều Tiên Meari cũng đăng một bài xã luận cho rằng sẽ vô ích khi bàn về hòa bình và thịnh vượng trên bán đảo Triều Tiên mà không ký kết tuyên bố kết thúc chiến tranh. Trang Meari cảnh báo khi chỉ có một hiệp định đình chiến, ngay cả một sự cố nhỏ cũng có thể leo thang thành khủng hoảng, và trong trường hợp đó, “quan hệ giữa Triều Tiên với Hàn Quốc và với Mỹ có thể trở lại giai đoạn đối đầu trong quá khứ”.

TTXVN