Trong cảnh báo, các chiến lược gia và nhà thăm dò dư luận cho biết áp lực đang gia tăng đối với cả hai đảng Cộng hòa và Dân chủ khi nguồn quỹ liên bang có thể cạn kiệt vào cuối tuần này nếu Quốc hội không đạt thỏa thuận chấm dứt tình trạng đóng cửa chính phủ.

Các ngân hàng thực phẩm lo không thể đáp ứng nhu cầu khi số người cần giúp đỡ tăng lên. Ảnh: allgoodcafe

Chính phủ Mỹ đã đóng cửa 30 ngày, trở thành lần ngừng hoạt động dài thứ hai trong lịch sử sau vụ việc hồi tháng 12-2018, trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Donald Trump. Lần đóng cửa đó kéo dài gần 5 tuần, xuất phát từ mâu thuẫn cấp ngân sách cho chính sách nhập cư gây tranh cãi của ông Trump.

Hiện tại, nếu không có giải pháp chấm dứt tình trạng đóng cửa chính phủ, Mỹ sẽ phải đối mặt lỗ hổng lớn trong mạng lưới an sinh xã hội, đặc biệt là Chương trình Hỗ trợ Dinh dưỡng Bổ sung (SNAP). 

Được biết, cứ 8 người Mỹ thì có 1 người nhận trợ cấp trung bình 187 USD/tháng thông qua SNAP, đối tượng chủ yếu là trẻ em, người lao động, người cao tuổi, cựu chiến binh và người khuyết tật hoặc những gia đình có thu nhập dưới mức nghèo khổ. Mỗi tháng, chính phủ liên bang chi 8 tỉ USD trợ cấp và số tiền này được cộng tự động vào thẻ ghi nợ mà người dân chỉ dùng để mua hàng tạp hóa tại các cửa hàng và chợ nông sản tham gia SNAP. 

Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) cho biết nguồn quỹ chi trả các phúc lợi SNAP sẽ cạn kiệt vào ngày 1-11. Gần đây, các nhà lập pháp đảng Dân chủ và các nhóm vận động đã thúc giục chính quyền Tổng thống Trump sử dụng nguồn ngân sách dự phòng trị giá khoảng 5 tỉ USD để duy trì trợ cấp thực phẩm cho người dân. Song, Nhà Trắng bác bỏ ý tưởng này với lý do khoản dự trữ nói trên chỉ dành cho các hoạt động như cứu trợ sau thảm họa.

Trong bối cảnh đó, chính quyền các tiểu bang đã tìm mọi biện pháp ứng phó nguy cơ gián đoạn trợ cấp SNAP. Chẳng hạn tại bang Arkansas, các quan chức khuyến nghị những người còn số dư trong thẻ nên mua thực phẩm bảo quản lâu, trong khi chính quyền Missouri, Pennsylvania kêu gọi người dân tiết kiệm cho tháng 11 nếu có thể.

Một số tiểu bang như Louisiana, Vermont và Virginia thì cam kết hỗ trợ thực phẩm ngay cả khi tình trạng đóng cửa chính phủ làm đình trệ SNAP. Nhiều khoản tài trợ giúp duy trì nguồn cung cho các ngân hàng thực phẩm và tủ đựng thức ăn cũng đang được lên kế hoạch ở các tiểu bang New Hampshire, Minnesota, California, New Mexico, Connecticut và New York. Thậm chí, quan chức ở nhiều nơi cho biết đã xem xét việc bù đắp các khoản trợ cấp SNAP bằng ngân sách tiểu bang nhưng không thể thực hiện vì không có cơ chế nào giúp chuyển tiền vào thẻ của người nhận. 

Ngoài hỗ trợ mua thực phẩm, các phúc lợi theo SNAP còn bao gồm hơn 130 chương trình mầm non Head Start, tài trợ chi phí giáo dục mầm non cho trẻ từ 0-5 tuổi thuộc gia đình thu nhập thấp. Nếu chính phủ tiếp tục đóng cửa, hơn 65.000 suất học tại Head Start trên cả nước sẽ bị ảnh hưởng.

Cùng thời điểm, nguồn quỹ cho Chương trình Dinh dưỡng Bổ sung Đặc biệt dành cho Phụ nữ, Trẻ sơ sinh và Trẻ em (WIC) cũng đối mặt nguy cơ cạn kiệt. Nhờ vào chương trình, hơn 6 triệu bà mẹ có thu nhập thấp và gia đình sắp có con nhỏ mua được thực phẩm dinh dưỡng thiết yếu như trái cây và rau củ, sữa ít béo và sữa công thức dành cho trẻ sơ sinh. Trước đó, chính quyền Tổng thống Trump đã tái phân bổ 300 triệu USD tiền thuế chưa sử dụng từ USDA để duy trì hoạt động của WIC. Tuy nhiên, các tiểu bang cho biết ngân quỹ dành cho WIC có thể hết vào ngày 8-11.

Chính quyền Trump đang đổ lỗi cho đảng Dân chủ, phe tuyên bố sẽ không đồng ý mở cửa chính phủ trở lại cho đến khi đảng Cộng hòa đàm phán với họ về việc gia hạn các khoản trợ cấp sắp hết hạn theo Đạo luật Chăm sóc Giá cả phải chăng. Đảng Cộng hòa thì muốn đảng Dân chủ phải đồng ý mở cửa lại chính phủ trước rồi mới đàm phán.

MAI QUYÊN (Theo AP, Hill)