Năm 1958, tôi thoát ly gia đình tham gia cách mạng. Đến năm 1966, tôi được giao nhiệm vụ làm Ủy viên Ban Cán sự phụ trách quân sự khu vực 2 thành phố Cần Thơ, tỉnh Cần Thơ. Những năm 1960, cán bộ thị xã Cần Thơ phần lớn đứng chân vùng 3 xã Vòng Cung. Vòng Cung là cửa ngõ của Cần Thơ. Địch xem Vòng Cung là vị trí chiến lược quan trọng. Về phía ta, Vòng Cung là cửa ngõ, bàn đạp ra vào thành phố nên phần đông cán bộ hợp pháp, bất hợp pháp trụ tại Vòng Cung. Nhớ lại Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968, Vòng Cung khói lửa ác liệt nhưng nhân dân và đảng bộ Vòng Cung rất anh dũng.    

Khẩn trương chuẩn bị cho chiến dịch

Tôi còn nhớ ngày 27 tháng Chạp năm 1968, chúng tôi được đồng chí Nguyễn Việt Dũng (Bảy Dũng), Thành Đội Trưởng thành phố Cần Thơ, triệu tập về Ngã Cạy (xã An Bình) họp tại khu vườn chuối, số đông khoảng 30 người, đa số là nữ. Khi vào họp, đồng chí Bảy Dũng tuyên bố lý do triệu tập các đồng chí về để phổ biến mệnh lệnh chiến dịch Mậu Thân 1968. Kỳ này chúng ta đánh có đại quân đánh vào sân bay, lực lượng tại chỗ có nhiệm vụ dẫn đường và phối hợp chiến đấu. Nghe đồng chí chỉ huy phổ biến yêu cầu nhiệm vụ, mặt các đồng chí rạng rỡ, ôm nhau vui mừng, có nhiều đồng chí cười ra nước mắt. Sau khi làm việc chung, đồng chí Bảy Dũng giao nhiệm vụ riêng cho từng đồng chí và đồng chí nhắc các đồng chí phổ biến cho lực lượng nội thành phải giữ tuyệt đối bí mật. Làm việc xong với các đồng chí thì đồng chí Bảy Dũng giao nhiệm vụ cho tôi: “ Đồng chí Hai Trinh (tên tôi lúc đó) có nhiệm vụ bám sát cơ quan chỉ huy sở Vùng 4 tại Đại lộ Hòa Bình, lên sơ đồ tác chiến và chuẩn bị ghe để đưa đội biệt động vào tiếp cận mục tiêu…”. Đồng chí Bảy Dũng bàn kế hoạch để chuẩn bị đưa lực lượng biệt động bằng đường sông.

Từ chiều ngày 27 Tết, ai lo việc nấy. Khu vực 3 xã thuộc Vòng Cung ai cũng trồng hoa kiểng. Lợi dụng việc bà con chở hoa kiểng đi chợ bán, chúng tôi ngụy trang trong chậu hoa để đưa vũ khí vào nội thành. Đạn, súng ngắn, truyền đơn, cờ mặt trận… được gói ni lon gọn đặt vào đáy chậu hoa chở ra chợ. Các chậu hoa được chuyển lên bờ bán và hợp đồng với cơ sở đến mua hoa kiểng để “nhận hàng”. Nhiều năm liền chúng tôi vận chuyển hàng trót lọt bằng cách đó. Thời điểm này, công tác chuẩn bị cho chiến dịch ở khu vực Lộ Vòng Cung diễn ra bí mật và khẩn trương. Bà con rất nhiệt tình ủng hộ cách mạng, sẵn sàng góp công sức và nuôi chứa cán bộ. Một số bà con làm hầm bí mật chứa cán bộ lãnh đạo và tạo thế hợp pháp cho chị em cán bộ ở tại nhà, bất chấp hiểm nguy, tù đày, hy sinh mất mát. Các bước theo kế hoạch chuẩn bị đã xong, các mũi đưa quân vào nội thành từ từ ém quân ở nhà dân không bị lộ.

Sẵn sàng hy sinh cho Tổ quốc

Đến chiều 30 Tết, 6 chiếc ghe đã chuẩn bị xong. Đồng chí Vân Anh (Anh hùng Lực lượng vũ trang) đã vận chuyển ghe vũ khí từ Cà Mau về giao lại cho lực lượng biệt động. Chúng tôi không kịp lắp ráp chỉ chuyển qua 6 chiếc ghe nhỏ, trải cao su, chất vũ khí qua và đậy lại, lót sạp lên trên, ngụy trang bằng bánh, trái cây để trước; anh em biệt động mặc thường phục ngồi mỗi ghe 4 đến 5 người và sau 5 giờ ghe tôi xuất phát đầu tiên. Các ghe khác chạy cách nhau 50 mét đến 70 mét. Đoàn ghe đi như đi chợ Tết, họ nói chuyện vui cười, không ai có thể nghĩ đây là đội biệt động đi chiến đấu trong thành phố. Vô cầu Xáng Thổi khoảng 6 giờ, trời nhá nhem tối, anh em chuẩn bị chuyển vũ khí lên nhà để lắp ráp, số thì đi trinh sát nắm tình hình địch. Đến giờ này thì các mũi đã bắt đầu đưa quân vào ém quân nhưng giặc chưa hề phát hiện. Kiểm tra xong chiến trường, tôi thở phào nhẹ nhõm vì thực hiện nhiệm vụ đúng kế hoạch, đã đưa đội biệt động vào tiếp cận mục tiêu. Tại số 86 đường Lý Tự Trọng (nhà bác Sáu Châu), đơn vị biệt động đang lắp ráp vũ khí và tôi cũng bắt đầu triệu tập anh em tại chỗ đến để phối hợp chiến đấu. Trong lúc anh em lắp vũ khí, chủ nhà nướng bánh tráng, bánh phồng, chuẩn bị cơm nước cho anh em ăn Tết trước khi ra trận. Anh em ăn uống vui tươi, hạ quyết tâm bước vào cuộc tổng tiến công với tinh thần quyết chiến quyết thắng, sẵn sàng hy sinh cho Tổ quốc.

Qua lời kể của các đồng chí khác và các tài liệu lịch sử, mọi người có lẽ cũng hình dung được cuộc tổng tiến công tại Cần Thơ diễn ra ác liệt như thế nào. Sau trận Mậu Thân năm 1968, địch điên cuồng càn quét tuyến lộ Vòng Cung nhằm tiêu diệt lực lượng cách mạng. Đêm về, địch tăng cường các tàu ở sông lớn bắn vô tội vạ vào nhà dân nên bà con phải sơ tán và ban ngày về tiếp tục tiếp tế cho các chiến sĩ cách mạng. Thời điểm ấy Vòng Cung trở thành “tuyến lửa” nhưng các chiến sĩ và bà con vẫn bám trụ quyết không lùi bước. Những lúc địch bắn phá ác liệt thì bà con sơ tán còn bộ đội thì xuống hầm bí mật. Nhờ bà con bám đất mà bộ đội ta có nơi bám trụ để chiến đấu.

THANH THY (ghi)