12/08/2019 - 19:40

Kirkenes-nơi “lui tới” của tình báo Nga, NATO 

Nằm cách thành phố Murmansk và căn cứ hạm đội tàu ngầm hạt nhân của Nga ở phương Bắc hơn 209km, thị trấn Kirkenes (Na Uy) đang trở thành tiêu điểm trong cuộc chiến do thám giữa Nga và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

 Ảnh: Tass

Na Uy vốn duy trì quan hệ hợp tác lâu đời với Nga, đặc biệt là ở Bắc Cực trong các lĩnh vực tìm kiếm và cứu nạn, đánh cá và khai thác dầu mỏ, hợp tác giữa các cơ quan bảo vệ biên giới. Kể từ sau thỏa thuận miễn thị thực cho người dân địa phương có hiệu lực vào năm 2012, hàng loạt công ty Nga mở văn phòng tại Kirkenes, các sự kiện và lễ hội xuyên biên giới cũng trở nên phổ biến hơn. Mỗi năm, hàng chục ngàn du khách Nga đổ xô sang thị trấn này mua sắm.

Tuy nhiên, kế hoạch hiện đại hóa quân sự cùng chính sách ngoại giao ngày càng cứng rắn của Mát-xcơ-va và vụ sáp nhập bán đảo Crimea đã thay đổi bầu không khí trên. Năm 2014, khi thăm Kirkenes nhân kỷ niệm 70 năm ngày thị trấn giải phóng khỏi chủ nghĩa phát xít, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã quở trách Na Uy - thành viên ở cực Bắc của NATO - vì ủng hộ lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Mát-xcơ-va. Mùa Xuân vừa qua, Nga đã liên tục phóng thử tên lửa ngoài khơi Na Uy. Trong khi đó, các ngư dân Kirkenes phát hiện một “cá voi gián điệp của Nga” ở gần Hammerfest. Hồi tháng rồi, tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân bí mật của Nga bốc cháy gần Murmansk cũng bị cho là đang do thám các tuyến cáp dưới biển.

Đáp lại, Na Uy và Phần Lan cáo buộc Điện Kremlin gây nhiễu tín hiệu hệ thống định vị toàn cầu (GPS) khi các oanh tạc cơ của NATO tập trận, đe dọa các máy bay dân sự. Riêng Na Uy đã đăng cai cuộc tập trận chung của NATO mang tên Trident Juncture hồi năm ngoái và chào đón nhiều binh sĩ phương Tây. Phía Mỹ cũng chi tiền để nâng cấp trạm radar Vardo ở gần Kirkenes và bắt đầu hoạt động thu thập thông tin tình báo phối hợp. Nhiều người tin rằng Washington bắt đầu gây sức ép để Oslo cung cấp thêm thông tin về hạm đội phương Bắc của Nga.

Một trong những người làm công việc đó là Frode Berg (ảnh). Công dân Na Uy này bắt đầu mang những phong bì chứa tiền cho một người cung cấp thông tin tại Nga vào năm 2015. Tay cung cấp thông tin này thật ra là điệp viên hai mang của Nga. Đến cuối năm 2017, Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) đã bắt giữ Frode Berg tại thủ đô Mát-xcơ-va, trở thành người Na Uy đầu tiên bị Nga cáo buộc hoạt động gián điệp kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Tại thời điểm bị bắt, ông này mang theo bao thư đựng 3.000 euro. Đến tháng 4 vừa rồi, Frode Berg bị kết án 14 năm tù vì tội làm gián điệp.

Frode Berg không phải là cư dân duy nhất ở Kirkenes được lực lượng tình báo tiếp cận. Cách đây 4 năm, Atle Berge- nhà sáng lập công ty dịch vụ dầu mỏ xuyên biên giới Olen Betong- từng từ chối hợp tác khi tình báo Na Uy “nhờ cậy” tìm kiếm thông tin về Nga. Dù vậy, ông và một nhân viên sau đó vẫn bị FSB chất vấn và trục xuất khỏi xứ bạch dương, mất luôn hợp đồng làm ăn với một công ty lớn của Nga. Hiện Atle Berge đang kiện Chính phủ Na Uy đòi bồi thường gần 13 triệu euro, với lập luận rằng việc cơ quan tình báo nước này liên tục tiếp cận đã khiến FSB tin ông và nhân viên là gián điệp.

Vụ việc trên cũng cho thấy Nga đặt nhiều tai mắt ở Kirkenes. Khi bị tra hỏi, nhân viên của Atle Berge được cho xem tấm hình của một điệp viên Na Uy xuất hiện tại cửa nhà anh ta. Ở chiều ngược lại, cơ quan tình báo phản gián Na Uy được cho có cả danh sách những đối tượng Nga bị theo dõi bất cứ khi nào họ đến Kirkenes. Năm ngoái, giới chức tình báo ở Oslo cho biết hoạt động gián điệp của Nga tại Na Uy đang tăng lên.

THANH BÌNH (Theo Telegraph)

Chia sẻ bài viết
Từ khóa
KirkenesNgaNATO