Chính phủ Kiribati vừa thông báo đình chỉ mọi chuyến thăm ngoại giao tới quốc đảo nhỏ bé ở Thái Bình Dương này cho đến năm sau và hủy một số chuyến thăm đã lên kế hoạch vì Tarawa đang trong quá trình bầu cử có thể kéo dài thêm vài tháng nữa.

Tổng thống Maamau. Ảnh: AFP

Quyết định trên được đưa ra trong bối cảnh cử tri Kiribati đang chờ đợi xem ai sẽ thành lập chính phủ sau cuộc tổng tuyển cử vốn được kỳ vọng đóng vai trò như cuộc trưng cầu dân ý về mối quan hệ chặt chẽ giữa chính quyền Tarawa với Trung Quốc.

Tiến trình đàm phán quyết định ai nắm quyền đã khởi động và tổng thống sẽ được bầu sau cuộc bỏ phiếu công khai dự kiến ​​vào tháng 10.

Không giàu tài nguyên và cũng không phát triển du lịch mạnh như các láng giềng, nhưng do nằm  ở vị trí trung tâm địa lý của Thái Bình Dương rộng lớn và kề cận đảo Hawaii của Mỹ, Kiribati có tầm quan trọng chiến lược với các nước lớn. Với lý do lợi ích quốc gia, Tổng thống Taneti Maamau hồi năm 2019 đã cắt đứt quan hệ với Ðài Loan để thiết lập ngoại giao với Trung Quốc. Ðộng thái gây tranh cãi này khiến chính phủ bị chia rẽ do lo ngại sự thiếu minh bạch trong quan hệ giữa ông Maamau với Trung Quốc, quốc gia bị cáo buộc thực thi chính sách “bẫy nợ” với các nước đang phát triển trong Sáng kiến ​​“Vành đai, Con đường”. Nó cũng mở ra thời kỳ hỗn loạn, chứng kiến quan hệ căng thẳng giữa Tarawa với nhiều nước láng giềng cùng các đồng minh phương Tây truyền thống, đặc biệt là Úc.

Ðánh giá tình hình bầu cử và tương lai ở Kiribati, chuyên gia Jessica Collins tại Viện Lowy giả định người dân chọn thay đổi và Tổng thống Maamau không tái đắc cử, diễn biến này có thể trì hoãn tham vọng và hạn chế ảnh hưởng của Trung Quốc. Ngược lại, Úc sẽ phải nỗ lực hết mình để thiết lập lại quan hệ và duy trì vị thế nếu ông Maamau đắc cử nhiệm kỳ thứ 3.

MAI QUYÊN (Theo AP, aljazeera)