Nguy cơ xung đột tiếp tục bao trùm Trung Đông sau khi Iran nã tên lửa tấn công ít nhất hai căn cứ nơi binh sĩ Mỹ và liên quân đồn trú tại Iraq. Hành động này được Tehran khẳng định là để trả đũa vụ Washington không kích sát hại vị tướng lừng danh Iran hôm 3-1.

Căn cứ không quân al-Asad tại Iraq. Ảnh: WSJ

Quân đội Mỹ xác nhận vụ tấn công xảy ra vào 1 giờ 30 sáng ngày 8-1 (giờ địa phương). Giới chức Iraq cho biết Iran đã phóng khoảng 22 quả tên lửa đạn đạo nhắm mục tiêu căn cứ không quân al-Asad và một cơ sở khác ở Erbil. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper đã có cuộc họp khẩn tại Nhà Trắng. Trên Twitter, Tổng thống Donald Trump khẳng định “mọi thứ vẫn ổn” và ông đang đợi báo cáo đánh giá thiệt hại. Số liệu ban đầu cho thấy không có trường hợp binh sĩ Mỹ thương vong. Một số nước trong liên quân chống tổ chức tự xưng Nhà nước Hồi giáo (IS) ở Iraq gồm Đức, Đan Mạch, Na Uy, Ba Lan cũng xác nhận tương tự. Theo phát ngôn viên Lầu Năm Góc Jonathan Hoffman, Washington sẽ theo dõi chặt chẽ động thái của Iran và triển khai mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ lực lượng Mỹ cũng như đối tác, đồng minh trong khu vực.

Cuộc tấn công trả đũa hôm 8-1 được tiến hành chỉ vài giờ sau khi người dân Iran khóc thương tiễn Thiếu tướng Qassem Soleimani - chỉ huy lực lượng đặc nhiệm Quds bị thiệt mạng trong vụ không kích do Mỹ tiến hành. Hãng tin Iran Fars cho biết Tehran đã phải hoãn lễ an táng khi có ít nhất 56 người thiệt mạng và hơn 210 người bị thương do giẫm đạp.

Theo AP, vụ tấn công tên lửa là hành động trực tiếp nhất của Cộng hòa Hồi giáo nhắm vào lợi ích Mỹ kể từ sau sự kiện chiếm giữ đại sứ quán nước này ở Tehran vào năm 1979. Trên Twitter, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif nói rõ Tehran đã tiến hành và hoàn tất các biện pháp tự vệ dựa theo Hiến chương Liên Hiệp Quốc. “Chúng tôi không tìm cách leo thang hay chiến tranh, nhưng sẽ tự vệ trước mọi hành động xâm lược” - ông này cảnh báo.

Dẫn lời cố vấn thân cận lãnh tụ tinh thần tối cao Ali Khamenei, truyền hình nhà nước Iran cho biết vụ tấn công tên lửa là phản ứng “nhẹ nhất” trong số các kịch bản đáp trả Washington sau cái chết của Tướng Soleimani. Trái với báo cáo của chính quyền Trump, truyền thông Iran khẳng định vụ tấn công tiêu diệt ít nhất 80 “kẻ khủng bố Mỹ” và làm hư hại nhiều khí tài quân sự quan trọng. Trong thông báo, Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran cho biết đây chỉ là bước đầu và Mỹ nên rút khỏi khu vực nếu không muốn có thêm thương vong. Lực lượng này cảnh báo có 100 mục tiêu Mỹ ở khu vực nằm trong tầm ngắm và đồng minh của Washington sẽ “chung số phận” nếu hành động gây hấn của Mỹ chống lại Iran được phát động trên lãnh thổ họ. Trên Twitter, cố vấn của Tổng thống Iran Hassan Rouhani nhấn mạnh bất kỳ sự trả đũa nào từ chính quyền Trump đều dẫn đến một cuộc chiến toàn diện ở Trung Đông.

Trước nguy cơ leo thang chiến sự ở Trung Đông, Pháp và Nhật Bản kêu gọi các bên nỗ lực kiềm chế giảm căng thẳng và thúc đẩy giải pháp ngoại giao. Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe cũng dự kiến hoãn chuyến thăm Saudi Arabia, Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) và Oman vào cuối tuần này. Trong khi đó, một số đồng minh của Mỹ trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) gồm Đức, Canada, Romania chuẩn bị rút binh sĩ của họ ra khỏi Iraq. Về phần Mỹ, quân đội và hệ thống phòng thủ của nước này trên khắp Trung Đông vẫn duy trì tình trạng báo động cao trước nguy cơ các căn cứ ở Iraq, Kuwait, Saudi Arabia, UAE và Jordan trở thành mục tiêu tiếp theo. Hạm đội 5 của Hải quân Mỹ tại Bahrain cũng làm việc với các tàu hàng trong khu vực để giảm thiểu rủi ro.

MAI QUYÊN (Theo Reuters, AP)