Liên đoàn Robot quốc tế (IFR) trong báo cáo World Robotics 2024 vừa được công bố cho biết, Hàn Quốc đã trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới thay thế hơn 10% lực lượng lao động công nghiệp bằng robot.

Robot làm việc tại một xưởng sản xuất ở Hàn Quốc. Ảnh: Altindex

Theo báo cáo, Hàn Quốc có 1.102 robot/10.000 lao động, trở thành quốc gia sử dụng robot trong các nhà máy nhiều nhất thế giới trong những năm gần đây. “Mật độ robot tại Hàn Quốc đã tăng trung bình 5%/năm kể từ năm 2018. Sở hữu ngành công nghiệp điện tử nổi tiếng thế giới cũng như ngành công nghiệp ô tô mạnh mẽ, nền kinh tế Hàn Quốc phụ thuộc rất nhiều vào robot công nghiệp” - báo cáo nêu rõ.

Theo giới phân tích, sự tăng trưởng ổn định trên không chỉ nhấn mạnh vai trò quan trọng của tự động hóa trong thị trường lao động xứ kim chi mà còn cho thấy các kế hoạch chiến lược dài hạn của Hàn Quốc nhằm thúc đẩy năng suất và hiệu quả công nghiệp. Trong nỗ lực giải quyết tình trạng dân số trong độ tuổi lao động giảm do tỷ lệ sinh thấp, Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc hồi đầu năm nay đã công bố kế hoạch đầu tư 3.000 tỉ won (khoảng 2,3 tỉ USD) vào lĩnh vực robot đến năm 2030 để đạt mục tiêu cung cấp 1 triệu robot cho các ngành công nghiệp trong nước. Theo bộ này, kế hoạch phát triển robot thông minh sẽ tập trung vào việc đảm bảo đến năm 2030, Hàn Quốc có thể tự sản xuất 80% các bộ phận quan trọng của robot, so với mức ước tính 44% hiện nay. Hàn Quốc cũng sẽ sớm bãi bỏ 50 quy định để tạo điều kiện cho việc phát triển lĩnh vực chế tạo robot và đào tạo 15.000 chuyên gia. Dự kiến, kế hoạch này sẽ giúp tăng quy mô ngành chế tạo robot trong nước từ 5.600 tỉ won vào năm 2021 lên 20.000 tỉ won vào năm 2030.

“Sáng kiến phác thảo hướng phát triển cho ngành công nghiệp robot trong các ngành công nghiệp chính, từ sản xuất, dịch vụ, nông nghiệp, hậu cần, chăm sóc sức khỏe, cho tới quốc phòng, an toàn xã hội” - Cục Quản lý Thương mại Quốc tế Hàn Quốc trong báo cáo hồi tháng 8 cho biết.

Không riêng gì Hàn Quốc, mật độ robot trung bình trên toàn cầu đã tăng gấp đôi trong vòng 7 năm qua, từ 74 robot/10.000 lao động lên 162 robot/10.000 lao động. Riêng Trung Quốc ghi nhận 470 robot/10.000 lao động. Tỷ lệ này ở Singapore, Ðức và Nhật Bản lần lượt là 770, 429 và 419. Sự gia tăng nhanh chóng này phản ánh nỗ lực mạnh mẽ của Trung Quốc trong việc thúc đẩy tự động hóa sản xuất nhằm nâng cao hiệu quả và cạnh tranh kinh tế. Năm 2019, Bắc Kinh chỉ mới lọt vào tốp 10, nhưng trong vòng 4 năm, Trung Quốc đã tăng gấp đôi mật độ sử dụng robot. Sự bứt phá này cho thấy hiệu quả của các chính sách đầu tư công nghệ và tự động hóa công nghiệp mà chính phủ nước này đang theo đuổi.

Trong khi đó, mật độ robot tại Liên minh châu Âu là 219 robot/10.000 lao động, tăng 5,2%. Về phần mình, Bắc Mỹ ghi nhận 197 robot/10.000 lao động, tăng 4,2%, còn châu Á là 182 robot/10.000 lao động, tăng 7,6%.

Tuy nhiên, sự hiện diện nhanh chóng của robot trong ngành sản xuất đặt ra câu hỏi về động lực tương lai của thị trường lao động cũng như nỗi lo về khả năng thay thế lao động con người. Giới chỉ trích cho rằng tình trạng này có thể dẫn đến tình trạng thất nghiệp hàng loạt, bởi máy móc sẽ thay thế những vai trò mà con người thường đảm nhiệm. Trong khi đó, những người ủng hộ lại ca ngợi tính hiệu quả, độ tin cậy và lợi ích kinh tế mà robot mang lại. Về mặt công nghiệp, lợi ích của robot là không thể phủ nhận. Chúng có thể làm việc suốt ngày đêm mà không cần nghỉ ngơi và có thể thực hiện các nhiệm vụ với độ chính xác cực cao, đặc biệt là trong các lĩnh vực như sản xuất điện tử. Chưa kể, việc tích hợp robot trong sản xuất còn cho phép các nhà sản xuất duy trì năng suất cao, giảm lỗi, giúp tiết kiệm đáng kể chi phí.