Các cơ sở giáo dục đại học tại TP Cần Thơ hiện đang gặp một số khó khăn trong mở rộng cơ sở vật chất, giải phóng mặt bằng, thu hút chuyên gia… Các trường kiến nghị Trung ương và địa phương sớm tháo gỡ để nâng cao công tác đào tạo, đáp ứng nhu cầu nhân lực của thành phố và vùng ĐBSCL.

Một buổi học của sinh viên Trường Đại học Kỹ thuật - Công nghệ Cần Thơ. Ảnh: B.NG

Cần cơ chế đặc thù

TP Cần Thơ hiện có 8 cơ sở giáo dục đại học với hơn 100.000 sinh viên, mỗi năm tuyển sinh hơn 30.000 chỉ tiêu, đóng vai trò trung tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho vùng ĐBSCL. Các trường từng bước hình thành khu đại học tập trung, góp phần gắn kết đào tạo với nghiên cứu khoa học và phát triển kinh tế - xã hội của vùng. Tuy nhiên, quá trình mở rộng, đầu tư cơ sở vật chất vẫn còn nhiều khó khăn.

Trường Đại học Kỹ thuật - Công nghệ Cần Thơ là một trong những đơn vị điển hình gặp vướng mắc về quỹ đất. Cơ sở 1 tại phường Cái Khế chỉ rộng 1,2ha, quá tải so với hơn 7.000 sinh viên đang theo học. Dự án mở rộng cơ sở 2 (giai đoạn 1 với 5,7ha tại phường Long Tuyền) vẫn chưa hoàn thành giải phóng mặt bằng. NGND.PGS.TS Huỳnh Thanh Nhã, Hiệu trưởng Trường Đại học Kỹ thuật - Công nghệ Cần Thơ, kiến nghị thành phố sớm hoàn tất công tác bồi thường, giao đất để triển khai dự án tại cơ sở 2; đồng thời xem xét chuyển giao phần đất và cơ sở vật chất của Trường Cao đẳng Cần Thơ (sau sáp nhập) cho trường sử dụng làm cơ sở đào tạo. Nhà trường cam kết sử dụng hiệu quả cơ sở này.

Đại học Cần Thơ, các Trường Đại học: Y Dược Cần Thơ, Nam Cần Thơ, FPT Phân hiệu Cần Thơ… cũng đang gặp khó trong việc mở rộng quy mô và đầu tư hạ tầng mới. PGS.TS Trần Trung Tính, Hiệu trưởng Đại học Cần Thơ đề xuất được tiếp nhận cơ sở của Trường Cao đẳng Cần Thơ nếu còn dôi dư sau hợp nhất, vì khu vực này liền kề khu I của trường, thuận lợi cho việc mở rộng đào tạo khối ngành sư phạm. PGS.TS Trần Trung Tính cho biết, theo Quyết định số 452/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, thì Đại học Cần Thơ là một trong 13 trường trọng điểm đào tạo sư phạm. Định hướng của nhà trường mở rộng Trường Thực hành Sư phạm thành trường phổ thông liên cấp thực hành, hình thành cụm đào tạo sư phạm tập trung.

TS Nguyễn Xuân Phong, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học FPT, Giám đốc Phân hiệu Trường Đại học FPT Cần Thơ, kiến nghị thành phố hỗ trợ bố trí quỹ đất để đầu tư trường liên cấp và các chương trình tiên tiến, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục. Lãnh đạo Trường Đại học Nam Cần Thơ cũng kiến nghị hỗ trợ thủ tục giao đất, mở rộng cơ sở vật chất nhằm đáp ứng nhu cầu học tập ngày càng cao.

Trong khi đó, Trường Đại học Y Dược Cần Thơ đang xây dựng đề án phát triển thành trường trọng điểm quốc gia đến năm 2030, hướng đến đầu tư hạ tầng, phát triển nhân lực, nâng cao chất lượng đào tạo và đẩy mạnh chuyển đổi số. Trường kiến nghị thành phố hỗ trợ thủ tục hợp tác công - tư, phê duyệt điều chỉnh quy hoạch, đồng thời xem xét chuyển giao một số trụ sở cơ quan dôi dư tại Hậu Giang (cũ) và Sóc Trăng (cũ) để mở rộng cơ sở đào tạo, nghiên cứu và thực hành.

Một vấn đề khác mà lãnh đạo các trường quan tâm đề xuất là nên có cơ chế đặc thù cho lĩnh vực giáo dục đại học phát triển. PGS.TS Trần Trung Tính, Hiệu trưởng Đại học Cần Thơ, cho biết để thực hiện lộ trình đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học, thành phố vận dụng cơ chế đặt hàng đào tạo bồi dưỡng, đặc biệt là đào tạo bồi dưỡng cho giáo viên đang dạy ở các trường phổ thông. Đồng thời nghiên cứu tài trợ hoặc giao nhiệm vụ các chương trình nghiên cứu khoa học lớn, từ khâu bắt đầu đến có thành phẩm, sản phẩm và gắn kết với các doanh nghiệp trong và ngoài nước, cung cấp ra thị trường có giá trị gia tăng cũng như phát triển kinh tế - xã hội,…

Bên cạnh đó, lãnh đạo các trường đề nghị thành phố xây dựng chính sách cho sinh viên vay vốn học tập, nhất là sinh viên thuộc hộ vừa thoát nghèo. 

Để giáo dục đại học phát triển

Tại cuộc họp giữa lãnh đạo UBND TP Cần Thơ và các cơ sở giáo dục đại học trên địa bàn ngày 11-11-2025, các sở, ngành đều thống nhất việc đầu tư, hỗ trợ phát triển hệ thống giáo dục đại học là yếu tố then chốt trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của thành phố.

Ông Mai Văn Tân, Giám đốc Sở Xây dựng TP Cần Thơ, cho biết Sở đang rà soát, bổ sung quy hoạch đất dành cho giáo dục, bảo đảm đồng bộ hạ tầng và thống nhất với quy hoạch chung của thành phố. Ông Ngô Anh Tín, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố, khẳng định sẽ tiếp tục phối hợp với các trường triển khai đề tài, dự án nghiên cứu khoa học, đồng thời kiến nghị đơn giản hóa thủ tục hành chính để thu hút chuyên gia, nhà khoa học đến làm việc lâu dài.

Tại cuộc họp, lãnh đạo UBND thành phố ghi nhận và chia sẻ với những khó khăn tồn tại kéo dài của các trường về quỹ đất, cơ sở vật chất và đặc biệt là cơ chế tài chính cho nghiên cứu khoa học. Để gỡ khó cho các trường, thành phố giao nhiệm vụ cụ thể cho các sở, ngành liên quan; trong đó Sở Xây dựng khẩn trương rà soát, điều chỉnh quy hoạch đất đai và hạ tầng cho các trường. Các Sở Nội vụ, Giáo dục, Y tế và Tài chính phải phối hợp xây dựng chính sách thu hút nhân tài. Sở Khoa học và Công nghệ được giao tham mưu thành lập Quỹ Phát triển Khoa học - Công nghệ để tạo nguồn lực cho nghiên cứu khoa học. Ông Trương Cảnh Tuyên, Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, cho biết thành phố mong muốn các trường đại học chủ động liên kết vùng, đẩy mạnh hợp tác quốc tế... góp phần cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao, chung tay vì sự phát triển bền vững của Cần Thơ. 

Việc tháo gỡ khó khăn cho các cơ sở giáo dục đại học tại TP Cần Thơ đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, ngành và lãnh đạo các trường. Với định hướng phát triển thành trung tâm đào tạo, nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ của vùng ĐBSCL, TP Cần Thơ đang nỗ lực xây dựng môi trường giáo dục hiện đại, hội nhập, góp phần cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ phát triển bền vững cho khu vực và cả nước. 

ĐẶNG NGỌC