Sau khi biết mẹ mình trở thành nạn nhân của lừa đảo trực tuyến, Frances Yong quyết định từ bỏ công việc thu nhập cao ở ngân hàng lớn để thành lập White Byte - tổ chức giúp nâng cao kỹ năng số cho người cao tuổi và các nhóm dễ bị tổn thương, phòng tránh lừa đảo và các mối nguy trực tuyến.

Cô Fances Yong tâm huyết khi hướng dẫn người lớn tuổi giữ an toàn trong môi trường số.

Ngày 29-8, Yong là một trong những người được vinh danh tại lễ trao giải thưởng Singapore 100 Women in Tech 2025. Đây là sáng kiến ​​của Hiệp hội Máy tính Singapore và Cơ quan Phát triển Truyền thông Infocomm nhằm tôn vinh những phụ nữ truyền cảm hứng và đóng góp đáng kể cho ngành công nghệ.

Frances Yong vốn là giám đốc toàn cầu phụ trách Văn hóa và Nhận thức về Rủi ro An ninh mạng tại Ngân hàng đa quốc gia Standard Chartered chi nhánh Singapore. Vậy nên, điều khiến Frances Yong thấy đáng tiếc nhất là mẹ cô lại là nạn nhân của lừa đảo.

Chuyện xảy ra vào năm 2020, trong thời kỳ đại dịch COVID-19. Yong đang ở Singapore trong khi mẹ cô, bà Boey Yut Wah (80 tuổi) ở Malaysia. Do hạn chế đi lại, Yong không thể đến thăm mẹ trong gần 2 năm. Sau khi biên giới mở cửa trở lại năm 2022, Yong được về thăm mẹ. Đúng lúc đó, bà Boey nói với Yong rằng ngân hàng đã gọi điện báo bà bị mất tiền. Đến ngân hàng, Yong phát hiện với chiêu trò tặng giải thưởng, những kẻ lừa đảo đã lừa bà Boey chia sẻ thông tin ngân hàng và rút sạch tiền trong 5 tài khoản. “Chúng đã lấy đi một khoản tiền 6 con số mà mẹ tôi tiết kiệm được sau hơn 50 năm dạy học, chỉ để lại 10 Ringgit Malaysia (khoảng 62.000 đồng) trong mỗi tài khoản”, Yong chia sẻ.

“Mẹ tôi vốn năng động và tích cực, tự lái xe, làm vườn và nhanh nhẹn hơn cả những người trẻ tuổi. Sau vụ lừa đảo, bà chỉ còn là cái bóng của chính mình. Bà chậm chạp hơn, tâm trạng sa sút và trở nên trầm lặng, không muốn giao tiếp xã hội”, Yong xót xa nhớ lại. “Tôi căm phẫn những kẻ lừa đảo và cũng tức giận chính mình, là một chuyên gia dạy người khác về an ninh mạng, nhưng lại không thể bảo vệ mẹ mình”, Yong nói. Cuối cùng, Yong quyết định nghỉ việc ở ngân hàng với mức lương hằng năm 6 con số và thành lập White Byte vào tháng 11-2022.

Từ chiếc bàn nhỏ trong phòng ngủ, người phụ nữ 53 tuổi, mẹ của 3 con, bắt đầu thiết kế các buổi hội thảo (workshop) phòng chống lừa đảo cho người cao tuổi. Hiện White Byte đã phát triển thành một công ty tư vấn về kiến ​​thức số, cung cấp các workshop giúp bảo vệ các nhóm đối tượng dễ bị tổn thương trong xã hội, cũng như các doanh nghiệp khỏi lừa đảo và các mối nguy trực tuyến. Từ đó, Yong chuyển từ việc nói chuyện về an ninh mạng với các nhà lãnh đạo ngân hàng trong phòng họp sang giảng dạy cho người cao tuổi tại các trung tâm cộng đồng.

Mặc dù các tổ chức tài chính đã có những sáng kiến ​​nhằm tuyên truyền về lừa đảo, nhưng những nhóm ít am hiểu công nghệ có thể không nắm bắt được. Cô Yong cho biết người cao tuổi và phụ nữ nói với cô rằng họ không có máy tính, không thực hiện giao dịch, chỉ xem YouTube hoặc Facebook, nên không thể bị tấn công.

Thực tế là sau đại dịch, mọi người dành nhiều thời gian lên mạng và mua sắm trực tuyến nhiều hơn, nên có thể dễ bị lừa đảo hơn. Không chỉ người cao tuổi, mà bất kỳ ai bị phân tâm và đang bị thúc ép về thời gian (gây mất tập trung và kém cảnh giác) đều có thể trở thành nạn nhân. Các workshop của Yong thường bắt đầu bằng những câu hỏi để tìm hiểu mức độ hiểu biết của người tham gia, trước khi giải thích các khái niệm cho họ và củng cố kiến thức đó bằng các trò chơi và hoạt động. Đến nay, White Byte đã tổ chức các workshop cho gần 4.000 người, với sự hỗ trợ của hàng chục tình nguyện viên có cùng tâm huyết giúp bảo vệ mọi người khỏi những tổn hại trực tuyến.

Chia sẻ lý do đặt tên công ty là White Byte, Yong nói: “Vì màu trắng tượng trưng cho minh bạch và đạo đức, còn byte tượng trưng cho những mẩu thông tin. Tôi muốn không gian mạng là nơi của những điều tốt đẹp. Ngoài phòng chống lừa đảo, Yong còn cung cấp các lớp học kỹ năng số cho phụ nữ thu nhập thấp để họ chuẩn bị đi làm. Cô cũng tổ chức các workshop về nuôi dạy con cái, phòng chống quấy rối và tội phạm tình dục ở trẻ em và thanh thiếu niên, bảo vệ dữ liệu và quyền riêng tư.

LÊ THƯ (Theo CNA)