ĐẶNG NGỌC

Trong khuôn khổ Hội nghị Tổng kết năm học 2022-2023 và triển khai nhiệm vụ năm học 2023-2024 do Bộ Giáo dục và Ðào tạo (GD&ÐT) vừa tổ chức trực tuyến, đại diện các địa phương ở ÐBSCL nhận định GD&ĐT toàn vùng đã có chuyển biến tích cực; tuy nhiên vẫn còn gặp khó khăn thiếu trường lớp học, thừa - thiếu cục bộ giáo viên… 

Nỗ lực chung

Một buổi học của cô trò Trường Tiểu học Hưng Phú 1 (quận Cái Răng, TP Cần Thơ).

Ông Phạm Ngọc Thưởng, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT cho biết năm học 2022-2023, ngành Giáo dục đã khắc phục khó khăn, cơ bản hoàn thành các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm. Ngành tiếp tục triển khai có hiệu quả Chương trình Giáo dục phổ thông (GDPT) 2018 và Chương trình Giáo dục thường xuyên mới theo lộ trình. Các địa phương và các cơ sở giáo dục đã phát huy tính chủ động, linh hoạt trong việc triển khai thực hiện Chương trình GDPT 2018; chất lượng giáo dục đại trà và mũi nhọn nâng lên. Ngành tổ chức thành công các kỳ thi như Thi tốt nghiệp THPT 2023, Thi học sinh giỏi quốc gia… Học sinh Việt Nam đạt nhiều thành tích cao trong các kỳ thi Olympic khu vực và quốc tế. Cụ thể, năm 2023 đạt 11 Huy chương vàng, 14 Huy chương bạc, 12 Huy chương đồng… Theo Bảng xếp hạng các quốc gia tốt nhất về giáo dục (công bố năm 2022), Việt Nam xếp thứ 59 thế giới. 

Ở ĐBSCL, ngành giáo dục các địa phương đã vượt khó, thực hiện thành công nhiệm vụ năm học vừa qua, góp phần đưa ĐBSCL thoát khỏi “vùng trũng” về GD&ĐT. Đơn cử tại TP Cần Thơ, chất lượng GD&ĐT thành phố tiếp tục giữ vững và phát triển ở các cấp học. Các cơ sở giáo dục thực hiện tốt công tác phối hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội trong nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục học sinh. Công tác quy hoạch mạng lưới trường lớp phù hợp với địa giới hành chính, địa bàn dân cư quận, huyện tạo thuận lợi để học sinh đến trường dễ dàng, tiếp cận môi trường học tập an toàn, hiện đại. Tính đến nay, lũy kế số trường đạt chuẩn quốc gia là 345/446 trường, đạt 77,35%. Thành phố tổ chức thành công 2 kỳ thi quan trọng: Thi tốt nghiệp THPT năm 2023 với học sinh tốt nghiệp THPT đạt 98,42%; thi tuyển sinh vào lớp 10 có 79,61% học sinh trúng tuyển vào lớp 10 THPT công lập. Kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia THPT năm học 2022-2023, thành phố có 60 học sinh dự thi, có 25 em đoạt giải; 2/2 dự án tham gia đạt giải Cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia học sinh trung học…         

Theo Sở GD&ĐT Sóc Trăng, năm học 2022-2023 quy mô, mạng lưới giáo dục các cấp học tiếp tục được củng cố, sắp xếp theo hướng tinh gọn và tập trung, đáp ứng nhu cầu học tập. Tính đến tháng 8-2023, tỉnh có 380/461 trường đạt chuẩn quốc gia, đạt 82,43%. Chất lượng giáo dục toàn diện các cấp học tiếp tục được giữ vững, đa số các cơ sở giáo dục phổ thông thực hiện tốt việc đổi mới nội dung, phương pháp dạy học; đổi mới cách đánh giá học sinh theo định hướng phát triển năng lực, phẩm chất người học… Còn ngành Giáo dục tỉnh Cà Mau xác định năm học qua là năm trọng tâm triển khai nhiệm vụ đổi mới giáo dục ở bậc phổ thông, thực hiện Chương trình GDPT 2018 (lớp 3, lớp 7 và lớp 10), nên ngành tích cực, nỗ lực khắc phục khó khăn, bảo đảm tổ chức dạy và học an toàn, chất lượng. Đồng thời, tiếp tục rà soát, sắp xếp mạng lưới trường học trong tỉnh đáp ứng yêu cầu tinh gọn theo Đề án sắp xếp, phát triển mạng lưới trường học trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2020-2025 và định hướng năm 2030…

Trong khi đó, chất lượng giáo dục các cấp học phổ thông của tỉnh Bến Tre được duy trì và giữ vững, như giáo dục tiểu học có 97,9% học sinh học tiếng Anh; 78,8% học sinh được học Tin học, Giáo dục trung học đã triển khai thực hiện tốt chương trình GDPT 2018 đối với lớp 10; việc đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá học sinh; chất lượng và hiệu quả giáo dục nâng lên.

Để GD&ĐT toàn vùng phát triển

Học sinh Trường THCS Đoàn Thị Điểm (TP Cần Thơ) tập trung học tập. Ảnh: B.NG

Năm học qua, GD&ĐT vùng ĐBSCL có sự chuyển biến tích cực về chất lượng, nhưng một số địa phương vẫn còn đối diện khó khăn, thách thức. Chẳng hạn, TP Cần Thơ vẫn còn một số khó khăn như một số nhóm, lớp có sĩ số trẻ vượt quy định tại Điều lệ trường mầm non nên ảnh hưởng đến việc tổ chức các hoạt động nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục cho trẻ theo Chương trình Giáo dục mầm non; tiêu chuẩn về diện tích phòng học, phòng chức năng, quy mô trẻ/lớp, quy mô lớp/trường một số quận, huyện chưa đạt; không đảm bảo diện tích bình quân/trẻ theo quy định. Việc kiện toàn đội ngũ cán bộ quản lý ở một số quận, huyện còn chậm và tình trạng thừa, thiếu giáo viên cục bộ đã ảnh hưởng ít nhiều đến việc quản lý và tổ chức các hoạt động giáo dục. Tiêu chuẩn về diện tích phòng học, phòng chức năng, quy mô học sinh/lớp, quy mô lớp/trường một số địa phương chưa đạt theo quy định; kế hoạch trang bị thiết bị dạy học tối thiểu lớp 3, lớp 7, lớp 10 triển khai còn chậm tiến độ...  

Ở tỉnh Tiền Giang, hiện nay ngành giáo dục còn thiếu khoảng 375 giáo viên mầm non và giáo viên dạy các môn học nghệ thuật, năng khiếu, Tiếng Anh, Ngữ văn… cấp học phổ thông, nhưng không có nguồn dự tuyển. Còn tỉnh Trà Vinh, cơ sở vật chất một số trường học chưa đáp ứng yêu cầu (còn thiếu phòng học bộ môn, diện tích sân chơi, bãi tập, thiết bị dạy học…); theo Luật Giáo dục 2019, toàn tỉnh hiện có 850 cán bộ quản lý, giáo viên chưa đạt chuẩn. Theo Sở GD&ĐT tỉnh Bến Tre, mạng lưới trường lớp, điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị dạy học hiện vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển quy mô và nâng cao chất lượng giáo dục; tỷ lệ giáo viên/lớp bình quân chưa đáp ứng được yêu cầu theo quy định thực hiện Chương trình GDPT 2018, thiếu giáo viên môn Tiếng Anh, Tin học đối với tiểu học; môn Âm nhạc, Mỹ thuật đối với THPT khi áp dụng Chương trình GDPT 2018 từ năm học 2022-2023...

Tại Hội nghị Tổng kết năm học 2022-2023 và triển khai nhiệm vụ năm học 2023-2024 vừa qua, nhiều đại biểu nhận định việc đầu tư nguồn lực cho các địa phương vẫn chưa đáp ứng yêu cầu phát triển GD&ĐT; còn thiếu trường lớp học, trang thiết bị phục vụ cho Chương trình GDPT 2018; đội ngũ giáo viên còn thiếu, nhất là các môn học mới phục vụ Chương trình GDPT 2018. Theo ông Nguyễn Minh Luân, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau, cơ sở vật chất của tỉnh vẫn còn thiếu thốn, lớp học bán trú còn thấp; học 2 buổi/ngày còn ít; trường lớp còn nhỏ lẻ, tạm bợ... Đội ngũ giáo viên còn thiếu nhiều nhưng không có nguồn tuyển; nhất là giáo viên các môn học Chương trình GDPT mới... Thời gian tới, tỉnh sắp xếp trường lớp học, rà soát đội ngũ nhà giáo để đảm bảo việc dạy, học; đào tạo giáo viên và quan tâm chính sách cho giáo viên mầm non; hỗ trợ học sinh hoàn cảnh khó khăn đến trường.

Ông Nguyễn Minh Luân kiến nghị Bộ, ngành Trung ương quan tâm đầu tư chương trình “Sóng và máy tính cho em” vùng khó khăn, biên giới, hải đảo; xem xét tháo gỡ khó khăn quy định khung vị trí việc làm cho giáo dục mầm non ở vị trí phục vụ, bảo vệ, y tế đang gặp khó. Lưu ý khung vị trí việc làm đối với giáo dục phổ thông ở cấp tiểu học cần phù hợp với chương trình mới. Nghị định 116 về đặt hàng đào tạo ngành Sư phạm cũng gặp khó khăn cần tháo gỡ và có quy định đồng bộ. Trung ương cần có các chương trình kiên cố hóa trường lớp, đặc biệt là nhà công vụ cho giáo viên để giáo viên yên tâm, gắn bó công tác.