Các trợ lý cấp cao của Tổng thống Mỹ Donald Trump và doanh nghiệp Mỹ đã đưa ra phản ứng khác nhau sau khi ông chủ Nhà Trắng để ngỏ khả năng yêu cầu các công ty Mỹ dừng mọi hoạt động tại Trung Quốc.

Trước đó, đăng tải trên mạng xã hội Twitter ngày 23-8, Tổng thống Trump nói rằng: “Các công ty Mỹ được chỉ thị ngay lập tức bắt đầu tìm phương án thay thế Trung Quốc, trong đó có việc chuyển hoạt động của các công ty về nước và sản xuất các sản phẩm tại Mỹ”. Cảnh báo này được đưa ra ngay trước khi ông Trump thông báo quyết định tăng 5% thuế nhập khẩu hàng hóa Trung Quốc.

Trả lời chương trình “Fox News Sunday” ngày 25-8,  Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin cho biết Tổng thống Trump có quyền, nhưng chưa yêu cầu các công ty chuyển hoạt động kinh doanh về nước. Quyền này dựa trên Luật về quyền hạn kinh tế trong tình trạng khẩn cấp quốc tế được thông qua năm 1977. Đạo luật liên bang này cho phép tổng thống có quyền điều tiết hoạt động thương mại quốc tế nếu chính sách đối ngoại, an ninh quốc gia hoặc nền kinh tế Mỹ phải đối mặt với “mối đe dọa bất thường” từ nước ngoài. Tuy nhiên, đến nay luật này chưa được áp dụng để thu hẹp quy mô hoạt động của doanh nghiệp giữa lúc tranh chấp thương mại. 

Do đó, Bộ trưởng Mnuchin giải thích ý của Tổng thống Trump là đang chỉ thị các công ty Mỹ bắt đầu xem xét việc tìm kiếm đối tác thay thế Trung Quốc. Theo quan chức này, chính quyền của Tổng thống Trump muốn các doanh nghiệp nước này hoạt động tại những nơi mà các đối tác thương mại “thể hiện sự tôn trọng và giao dịch công bằng” với họ. 

Trả lời trên kênh CNN, Cố vấn Kinh tế Nhà Trắng Larry Kudlow nhấn mạnh chính quyền Mỹ áp dụng mức thuế doanh nghiệp thấp và nhiều chương trình ưu đãi khác, do đó kêu gọi các công ty Mỹ đang hoạt động ở nước ngoài chuyển hoạt động về nước.

Trong khi đó, Liên đoàn Bán lẻ quốc gia Mỹ đã đưa ra phản ứng mạnh với tuyên bố mới của Tổng thống Trump. Phó Giám đốc phụ trách quan hệ chính phủ David French nhấn mạnh với một môi trường kinh doanh tiềm ẩn nhiều bất ổn như hiện nay, các doanh nghiệp nước này không thể lên kế hoạch cho tương lai. Ông French cho rằng cách tiếp cận của chính quyền Tổng thống Trump rõ ràng không hiệu quả, đồng thời khẳng định việc đánh thuế cao hơn vào doanh nghiệp và người tiêu dùng Mỹ không phải là một giải pháp.

Theo Viện nghiên cứu Rhodium, từ năm 1990 đến năm 2017, doanh nghiệp Mỹ đã đầu tư tổng cộng 256 tỉ USD vào Trung Quốc, trong khi doanh nghiệp Trung Quốc đầu tư 140 tỉ USD vào Mỹ. Đến nay, một số công ty, đặc biệt hoạt động trong lĩnh vực điện tử và may mặc, đã bắt đầu điều chỉnh các chuỗi cung ứng của họ và “để mắt” đến các cơ sở sản xuất ngoài Trung Quốc, nhất là những nước có chi phí nhân công thấp. Tuy nhiên, giới quản lý doanh nghiệp Mỹ cho biết kế hoạch chuyển hoạt động sản xuất khỏi Trung Quốc đòi hỏi nhiều thời gian.

Trong diễn biến liên quan, đồng Nhân dân tệ (NDT, ảnh) của Trung Quốc đã xuống mức thấp nhất trong vòng 11 năm qua trong bối cảnh tranh cãi thương mại Mỹ - Trung gia tăng và nguy cơ suy thoái toàn cầu tác động lên các thị trường. 

Trong phiên giao dịch sáng 26-8 tại thị trường châu Á, NDT được giao dịch ở mức 7,14 NDT đổi được 1 USD, mức thấp nhất kể từ đầu năm 2008.

Nguyễn Hằng (TTXVN)