Trong thời gian qua, cùng với cả nước, TP Cần Thơ nói chung và phường Long Mỹ nói riêng đã tích cực triển khai thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Đây là bước đi quan trọng nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, đồng thời tạo động lực thúc đẩy phát triển các lĩnh vực kinh tế - xã hội, trong đó có giáo dục và đào tạo. Phường Long Mỹ với dân số đông, tốc độ đô thị hóa nhanh, nhu cầu học tập của con em ngày càng cao. Sự đổi mới trong mô hình quản lý đã đem lại những tác động tích cực, giúp các trường học, một trong những tiêu biểu là Trường Tiểu học Lê Văn Tám, đã có những chuyển biến mạnh mẽ cả về quy mô, chất lượng và phương thức tổ chức dạy học.

Học sinh Trường Tiểu học Lê Văn Tám nô nức trong ngày khai giảng năm học mới 2025-2026.

Trong tiến trình đổi mới hệ thống chính trị, việc tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình 2 cấp từ ngày 1-7-2025 là một chủ trương lớn, đúng đắn của Đảng và Nhà nước. Đây là bước đi quan trọng nhằm xây dựng bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, phát huy tính chủ động, sáng tạo của cơ sở, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn mới. Đối với ngành giáo dục, chủ trương này mở ra một cách tiếp cận mới trong công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành, phân cấp, phân quyền. Từ đó, tạo động lực để các trường học nâng cao chất lượng giáo dục, xây dựng môi trường học tập an toàn, thân thiện, hạnh phúc.

Tại phường Long Mỹ, TP Cần Thơ, sự đổi mới thể hiện rõ nét qua hoạt động giáo dục, đặc biệt là ở Trường Tiểu học Lê Văn Tám - một điểm sáng trong công tác quản lý, giảng dạy và xây dựng chi bộ trong sạch, vững mạnh. Sau khi áp dụng chính quyền 2 cấp, phân định rõ trách nhiệm quản lý giữa cấp thành phố và cấp phường, trong lĩnh vực giáo dục, điều này được thể hiện rõ ở chỗ:

Cấp thành phố tập trung chỉ đạo công tác chuyên môn, định hướng cho ngành giáo dục ở nhiều cấp học, tham mưu với Bộ Giáo dục và Đào tạo chiến lược phát triển giáo dục trung và dài hạn… được quy định rõ ràng, chi tiết cụ thể trong các nghị quyết, tránh chồng chéo nhau trong công tác quản lý điều hành.

Cấp phường, đặc biệt là Phòng Văn hóa - Xã hội phường là đơn vị hướng dẫn chỉ đạo, tham mưu, là cầu nối giữa nhà trường với UBND phường nhằm tập trung vào khâu đầu tư cơ sở vật chất, xây dựng trung và dài hạn phân bổ ngân sách, kiểm tra, giám sát chất lượng, chỉ đạo điều động giáo viên thừa thiếu cục bộ, trực tiếp quản lý, nắm bắt tình hình cơ sở vật chất, đội ngũ, học sinh; chủ động tham mưu, đề xuất kịp thời với rút ngắn được thời gian tham mưu, công việc được thực hiện rút gắn lại thời gian.

Trước ngày 1-7-2025, công tác quản lý giáo dục tại phường Long Mỹ vẫn chịu sự chi phối qua nhiều cấp như Phòng Giáo dục và Đào tạo, UBND thị xã và các phòng chức năng ban ngành khác. Bộ máy quản lý còn cồng kềnh, dẫn đến sự chồng chéo trong chỉ đạo, thiếu tính chủ động cho cơ sở. Công tác phân cấp, phân quyền chưa thực sự rõ ràng, nhiều khi hiệu trưởng nhà trường còn phụ thuộc quá nhiều vào các quyết định cấp trên. Quản lý đội ngũ và chuyên môn chưa linh hoạt, việc luân chuyển, điều động giáo viên có lúc chưa kịp thời. Quản lý tài chính, cơ sở vật chất còn hạn chế, thiếu đồng bộ, chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Tại Trường Tiểu học Lê Văn Tám, nhờ sự phối hợp nhịp nhàng với Phòng Văn hóa - Xã hội, chỉ đạo của UBND phường Long Mỹ trong thời gian qua, nhiều vướng mắc trong quản lý đã được tháo gỡ nhanh chóng. Những điểm đổi mới sau khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp trong thời gian qua như sau:

Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong giáo dục. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị. Một điểm nổi bật là cơ chế phân bổ nguồn lực minh bạch và sát thực tế hơn. Cấp phường được quyền tham mưu trực tiếp, xác định nhu cầu ưu tiên của trường học, từ đó tạo sự đồng bộ trong đầu tư.

Năm học 2025-2026, Trường Tiểu học Lê Văn Tám đã được đầu tư thêm phòng học, 20 bộ máy tính kết nối internet tốc độ cao và thư viện  thân thiện mở với hơn 2.000 đầu sách. Sân chơi, khu vệ sinh và hệ thống thoát nước được cải tạo theo chuẩn quốc gia, góp phần xây dựng trường học xanh - sạch - đẹp. Những đổi mới này không chỉ nâng cao điều kiện học tập của học sinh mà còn tạo môi trường làm việc thuận lợi cho giáo viên. Việc đổi mới phương thức lãnh đạo và gắn kết giữa chính quyền - nhà trường - phụ huynh.

Nhiều mô hình hai cấp đã phát huy hiệu quả cơ chế “ba trong một: Đảng lãnh đạo - Chính quyền quản lý - Nhân dân giám sát”. Tại phường Long Mỹ, Ban Giám hiệu Trường Tiểu học Lê Văn Tám thường xuyên tham dự các cuộc họp giao ban của phường để báo cáo, trao đổi về tình hình dạy và học.

Dẫn chứng, tháng 8-2025, trước tình trạng một số học sinh bỏ học do hoàn cảnh khó khăn, Đảng ủy phường đã chỉ đạo UBND phường phối hợp cùng đoàn thể, các hội  hỗ trợ 8 suất học bổng, vận động 100% học sinh trở lại lớp. Đây là minh chứng sinh động cho mối quan hệ chặt chẽ giữa chính quyền và giáo dục.

Chú trọng xây dựng đội ngũ nhà giáo, nâng cao chất lượng giảng dạy với sự phân quyền hợp lý, công tác bồi dưỡng, đánh giá, quy hoạch, sử dụng đội ngũ giáo viên đã trở nên linh hoạt và sát hợp hơn. Trong thời gian qua có 100% giáo viên của trường được tham gia các khóa tập huấn ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong giảng dạy. phần mềm AI. Nhiều thầy cô đạt thành tích cao trong hội thi giáo viên giỏi cấp thành phố.

Đặc biệt, việc thực hiện nêu gương của cán bộ, đảng viên trong ngành giáo dục đã tạo động lực tinh thần mạnh mẽ. Tại Chi bộ Trường Tiểu học Lê Văn Tám, nhiều giáo viên trẻ phấn đấu vào Đảng, trở thành lực lượng kế cận vững vàng. Gắn giáo dục với xây dựng văn hóa, đạo đức và phong trào thi đua.

Chính quyền 2 cấp tạo điều kiện để nhà trường phát triển nhiều mô hình sáng tạo: “Trường học hạnh phúc – học sinh tích cực”, “Mỗi tuần một câu chuyện đẹp - một tấm gương sáng – một cuốn sách hay”… Những mô hình này được nhà trường hỗ trợ về kinh phí, tuyên truyền, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng dân cư. Công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng giáo viên và cán bộ quản lý được chú trọng. Chính quyền phường phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố mở các lớp tập huấn, nâng cao năng lực chuyên môn, kỹ năng chuyển đổi số. Tạo cơ chế dân chủ trong đánh giá, sử dụng, khuyến khích đội ngũ phát huy sáng kiến. Phân quyền, phân cấp rõ ràng: Hiệu trưởng các trường, đặc biệt Trường Tiểu học Lê Văn Tám, được trao quyền chủ động hơn trong quản lý chuyên môn, tài chính, nhân sự. Quy trình ra quyết định rút gọn, tăng tính linh hoạt, giúp giải quyết nhanh các vấn đề thực tiễn.

Chỉ đạo, điều hành, ban hành văn bản kịp thời: Các quyết định, chỉ đạo được triển khai nhanh chóng từ UBND phường, không còn tình trạng “chờ đợi, chồng chéo” như trước. Văn bản quản lý rõ ràng, minh bạch, nâng cao trách nhiệm của tập thể và cá nhân. Điều động, luân chuyển cán bộ, giáo viên. Công tác này được thực hiện công khai, minh bạch, kịp thời, góp phần khắc phục tình trạng thiếu – thừa giáo viên cục bộ.- Tạo cơ hội cho giáo viên rèn luyện, trưởng thành từ thực tiễn. Quản lý chuyên môn và đảng viên: Đảng viên trong ngành giáo dục được phân công nhiệm vụ rõ ràng, gắn trách nhiệm chính trị với công tác chuyên môn. Chuyên môn giảng dạy được quản lý thống nhất, hướng dẫn sát sao, nâng cao chất lượng đại trà và mũi nhọn.

Quản lý tài chính – cơ sở vật chất: Cơ chế phân cấp giúp hiệu trưởng chủ động hơn trong xây dựng kế hoạch chi tiêu. Việc đầu tư, mua sắm thiết bị dạy học, cải tạo cơ sở vật chất được triển khai kịp thời, công khai, đúng quy định. Xây dựng trường học thân thiện – trường học hạnh phúc. Tăng cường các hoạt động trải nghiệm, ngoại khóa, giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Chú trọng xây dựng không gian xanh - sạch - đẹp, gắn kết giữa nhà - gia đình - xã hội.  Công tác đầu tư cơ bản, mua sắm thiết bị: Từ khi thực hiện chính quyền 2 cấp, nhiều hạng mục cơ bản được triển khai đồng bộ: phòng học mới, thư viện, phòng chức năng. Trang thiết bị như máy chiếu, bảng tương tác, máy tính… được bổ sung, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số trong giáo dục.

Vai trò chỉ đạo điều hành của Phòng Văn hóa - Xã hội: Phòng Văn hóa - Xã hội phường Long Mỹ có sự gắn kết chặt chẽ với các trường, chỉ đạo thường xuyên, trực tiếp. Nhiều hoạt động văn hóa - giáo dục được phối hợp đồng bộ, nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Chi bộ nhà trường duy trì danh hiệu “Trong sạch, vững mạnh”.

Tập thể sư phạm đoàn kết, sáng tạo, nhiều sáng kiến kinh nghiệm được ứng dụng hiệu quả. Chất lượng giáo dục đại trà và mũi nhọn đều được nâng cao. Phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” trở thành nét đẹp thường xuyên. Trường được công nhận “Trường học hạnh phúc”, phụ huynh và cộng đồng xã hội đồng thuận, ủng hộ trong toàn xã hội.

Những kết quả tại Trường Tiểu học Lê Văn Tám và toàn phường Long Mỹ đã minh chứng rằng: Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp không chỉ tinh gọn bộ máy mà còn trực tiếp nâng cao chất lượng giáo dục, vì học sinh thân yêu, vì tương lai của đất nước. Đây là minh chứng cụ thể cho sự đúng đắn về đổi mới tổ chức bộ máy, xây dựng chính quyền tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Đồng thời,cũng là lời khẳng định: Khi Đảng lãnh đạo, Chính quyền đồng hành, nhân dân ủng hộ, sự nghiệp giáo dục - đào tạo sẽ phát triển bền vững, góp phần xây dựng quê hương Cần Thơ ngày càng giàu đẹp, văn minh.

Qua thời gian triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, có thể rút ra một số bài học:

- Rõ trách nhiệm, sát thực tiễn: Phân cấp quản lý giúp giải quyết nhanh gọn, hiệu quả các vấn đề phát sinh.

- Tăng cường dân chủ, gắn kết cộng đồng: Mọi chủ trương, kế hoạch giáo dục đều có sự tham gia, đồng thuận của nhân dân. Đẩy mạnh đổi mới sáng tạo: Cơ sở giáo dục được khuyến khích áp dụng công nghệ, nâng cao chất lượng giảng dạy.

- Phát huy vai trò Đảng lãnh đạo toàn diện: Chi bộ nhà trường là hạt nhân, gắn kết với Đảng ủy phường, tạo thành sức mạnh tổng hợp.

Từ khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp (1-7-2025), ngành giáo dục phường Long Mỹ đã có nhiều đổi mới nổi bật, tạo bước phát triển quan trọng. Trong đó, Trường Tiểu học Lê Văn Tám là minh chứng sinh động cho sự chuyển mình mạnh mẽ: quản lý hiệu quả hơn, cơ sở vật chất khang trang hơn, đội ngũ giáo viên vững vàng hơn, học sinh hạnh phúc hơn. Những kết quả đạt được khẳng định tính đúng đắn của chủ trương, đồng thời mở ra niền tin, kỳ vọng vào một giai đoạn phát triển mới của sự nghiệp giáo dục địa phương. Đây cũng chính là minh chứng sinh động cho tinh thần đổi mới, sáng tạo, quyết tâm xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh.

PHẠM NGỌC TOÁN