Truyện dài “Nụ hôn dưới vòm cây” (NXB Trẻ) của tác giả Nguyễn Khắc Cường mang đến câu chuyện ý nghĩa, kết nối giữa quá khứ và hiện tại để người đọc thêm hiểu, thêm yêu giá trị của hòa bình.

Sau khi bà ngoại mất, tò mò với những tên tuổi bí ẩn trong cuốn sổ tay của ngoại, như Z5, B8, R2… Hải Ðường, chàng phóng viên trẻ tuổi của một tờ báo, quyết định đi tìm họ để hiểu thêm về bà của mình. Và rồi Hải Ðường tìm được ông Trầm Tú, là đồng đội của bà ngoại ở lực lượng Biệt động Sài Gòn. Từ đây, anh biết được những câu chuyện hào hùng của các thế hệ đi trước trong kháng chiến chống Mỹ và anh cũng quen biết với Thy Mai, cháu nội của ông Tú. Những câu chuyện năm xưa được mở ra…

11 chương truyện được viết xen kẽ về 2 thế hệ: chuyện về ông nội của Thy Mai, bà ngoại của Hải Ðường, bà Huỳnh Mai và chuyện của Hải Ðường, Thy Mai cùng những người bạn của cô. Nếu những câu chuyện trong quá khứ khiến người đọc hồi hộp, dõi theo những chiến sĩ cách mạng gan dạ, kiên trung đấu trí, đấu lực với giặc; thì ở hiện tại, chuyện tình cảm và công việc của những người trẻ mang lại sự tươi tắn, dễ thương, pha chút dí dỏm, hài hước. Những tầng cảm xúc đan xen cùng văn phong gần gũi khiến độc giả bị cuốn hút qua từng trang sách. Ðặc biệt, chuyện tình yêu của 2 thế hệ với nhiều khác biệt trong thời chiến, thời bình là yếu tố hấp dẫn nhất của tác phẩm.

Tình cảm của ông Tú và bà Huỳnh Mai trong sáng, bền vững bởi ở họ không chỉ có tình yêu nam nữ mà còn có tình yêu đất nước, tình đồng đội nên dù bị chia cắt bởi chiến tranh thì khi gặp lại sau 50 năm, họ vẫn vẹn nguyên cảm xúc và sự trân trọng lẫn nhau. Nụ hôn đầu tiên và duy nhất của ông bà dưới vòm cây dù không phải vì tình yêu mà là vì nhiệm vụ, giữa tình thế tiến thoái lưỡng nan trước mắt quân địch, thì vẫn là nụ hôn đẹp trong lòng mọi người. Còn mối tình giữa Hải Ðường và Thy Mai, dẫu chỉ mới chớm nở nhưng cũng mang nét đẹp của thanh xuân bởi ở họ có sự đồng điệu trong tâm hồn, sở thích và cả nghề báo.

Bài báo “Dưới vòm cây Sài Gòn” của Thy Mai viết về cuộc chạm trán nghẹt thở giữa hai chiến sĩ biệt động thành với kẻ thù - kể hai nhân vật có thực là ông nội cô và bà Huỳnh Mai. Bài báo như một sự tri ân, trân trọng của tuổi trẻ với những người anh hùng thầm lặng những năm 1965-1968. Bài báo có sức lan tỏa mạnh mẽ trong học sinh, sinh viên và buổi giao lưu với 2 nhân vật chính trong bài báo khiến thế hệ trẻ càng thêm xúc động, tự hào. Bởi như Hải Ðường nghĩ: “Bất cứ người trẻ nào cũng nên tìm kiếm, nghe kể những câu chuyện về lớp cha ông, để biết quý trọng không khí hòa bình mỗi ngày mình hít thở. Và đừng vô cảm với hồn cốt phố phường” (trang 90).

Tác giả Nguyễn Khắc Cường hiện là Phó Tổng biên tập Báo Tuổi Trẻ, phụ trách khối ấn phẩm Mực Tím, Khăn Quàng Ðỏ. Với kinh nghiệm dày dạn của mình, anh khắc họa khá chi tiết về đặc thù của nghề báo cũng như nhiệt huyết, tình yêu nghề qua các nhân vật Hải Ðường, Thy Mai trong truyện dài này. Lời Hải Ðường dặn Thy Mai: “Bút danh em là Sương Mai thì hãy học cách buông mình của hạt sương, nó biết từ chối vẻ long lanh để hiểu được nỗi thẳm sâu của lòng đất” không chỉ dành riêng cho cô nữ sinh đang tập tành viết báo, mà còn là thông điệp ý nghĩa dành cho những ai đang làm báo.

CÁT ÐẰNG