Truyện ngắn của VŨ NGỌC GIAO

Gác trọ nằm chênh vênh bên triền dốc, chiều xuống gió về hú từng hồi, mây kéo xuống đến tận chân đồi. Ngày mới đặt chân lên thành phố cao nguyên, anh không nghĩ vùng đất này buồn đến vậy. Những ngày mưa ngồi bó gối nhìn ra ngoài trời anh ngỡ như mình đang lạc vào một hoang đảo, xung quanh chỉ có tiếng gió.

Mưa sầm sập kéo về, ngoài cửa sổ gió quật vào tán lá. Anh thức giấc đun ấm nước sôi pha ly cà phê, nhìn ra màn mưa từ cửa sổ căn gác trọ. Ðêm đã sang ngày. Ngoài trời sương phủ trắng cỏ cây, bên con dốc đất đỏ thoai thoải những người nông dân gùi đầy ắp rau củ ra chợ. Trong mưa trắng xóa anh chợt nhìn thấy chiếc dù đỏ đang di động.

Một người phụ nữ che dù lững thững đi trong mưa. Cô tỏ ra chẳng có gì vội vàng. Chiếc váy đen dài xòe rộng trên đôi giày cao gót khiến cô đi qua vũng lầy có phần khó khăn. Anh lặng yên dõi theo cho đến khi chiếc dù đỏ khuất hẳn. Anh đến bên giá vẽ chạm tay vào bức tranh đêm qua. Một ngôi nhà nhỏ nằm trên sườn đồi, trong màn mưa, bóng một thiếu phụ từ xa đi lại, chiếc váy đen dài chấm gót. Căn gác nơi anh thuê trọ để sáng tác la liệt những bức sơn dầu: rừng cúc quỳ vàng rực, đồi thông trong sương, những cô gái duyên dáng…

Anh xuống phố. Nắng lên. Làn sương mỏng đang tan dần. Từ xa anh nhận ra người phụ nữ ban sáng nhờ chiếc váy đen dài và chiếc dù đỏ đã được gấp lại. Cô đi ngược chiều anh. Khi ngang qua, anh kín đáo nhìn sang. Một gương mặt bình thản, không vui không buồn, như đang dửng dưng với mọi thứ xung quanh. Anh ngoái nhìn theo gót giày xa dần. Lên đến đỉnh dốc chiếc váy đen chỉ còn là một chấm nhỏ phía chân đồi.

Anh trở về, nấu qua loa bữa tối rồi ngồi vào giá vẽ. Nhưng vẫn không thể hoàn thành bức tranh, bởi sự vô định của người phụ nữ khiến lòng anh không yên. Chiều xuống lúc nào chẳng hay, ngoài kia gió lại về. Mưa lác đác rơi rồi sầm sập trút xuống. Tối sẫm. Anh thắp thêm ngọn nến, mùi bạch lạp khiến căn phòng ấm sực.

Sáng sớm trên cao nguyên sương giăng như khói. Trong căn gác nhỏ anh chìm trong bản Chopin khe khẽ ngân lên ở góc phòng. Mưa lất phất rơi. Bên con dốc, chiếc dù đỏ lại rực lên. Vẫn đôi giày cao gót, chiếc váy đen hôm nay được thay bằng chiếc váy hoa rực rỡ. Người phụ nữ lại lững thững đi như chẳng để ý gì đến những hạt mưa đang nặng dần. Anh nhìn theo, miên man băn khoăn. Chiếc dù đỏ xa khuất, anh quay vào, đến bên giá vẽ, cố để xong bức tranh, nhưng vẫn bất thành, dẫu nét cọ đã phác họa gương mặt người phụ nữ nhìn nghiêng, bí ẩn và dịu dàng. Mưa ngớt hạt từ bao giờ, dừng tay nhìn ra, người phụ nữ lại lững thững trở về, mở cánh cổng đi qua khu vườn vào ngôi nhà bên kia con dốc.

Sương mù chiều dày đặc, bụi hồng tỉ muội nơi góc vườn cũng nhạt nhòa trong sương. Từng bóng người lặng lẽ đi qua con đường, mưa lại lác đác rơi. Từ khu vườn đối diện, cánh cổng gỗ chầm chậm mở ra, chiếc dù đỏ lại được bung lên như đã hẹn. Chiều nay chiếc váy hoa được thay bằng chiếc váy màu tro. Anh đứng bên cửa sổ nhìn người phụ nữ cứ đi vô định qua hết con dốc này qua con dốc khác, rồi đột nhiên dừng lại, lững thững quay về. Ðến cánh cổng gỗ khép hờ, cô lách người đi vào rồi khép cổng. Chiều ngả dần sang màu tối. Ngoài kia đêm đã dày lên, vầng trăng cũng vành vạnh sáng, dưới ngọn đèn đường vàng ấm, những giọt mưa như tấm lưới đan giăng mắc.

***

Anh tình cờ gặp lại người phụ nữ bí ẩn vào một buổi sớm, tại một quán cà phê nằm ẩn mình trong vườn cây um tùm, tiếng nhạc nỉ non phát ra từ chiếc máy cổ xưa. Anh nhận ra người phụ nữ hay che dù đỏ đi lang thang trong mưa. Lần này cô đi cùng một người đàn ông và anh nhận ra họ là vợ chồng. Ðến bên chiếc bàn trong cùng, họ ngồi xuống. Quán sực nức mùi cà phê, cùng tiếng hát du dương “Trời còn làm mưa mưa rơi mênh mang, từng ngón tay buồn em mang em mang…”. Mưa lại rơi. Người phụ nữ nhấp nhổm nhìn ra, lát sau như không nén được nữa, vội đứng lên, bật chiếc dù đỏ và bước ra ngoài, mặc người đàn ông van nài giữ lại. Mưa mù mịt rơi.

Lưỡng lự một lúc anh đứng dậy, đến trước người đàn ông anh khẽ gật đầu chào “Tôi trọ trên căn gác đối diện khu vườn nhà anh”. “Vậy sao?”, người đàn ông mỉm cười thay cho câu chào rồi yên lặng. Anh lúng túng và cả xấu hổ vì sự đường đột của mình, nhưng anh không thể ngăn mình bày tỏ rằng có thể giúp gì được không mỗi khi thấy người phụ nữ cứ đi vô định trong mưa. Có lẽ cảm nhận được ý tốt của anh, người đàn ông cười buồn: “Con trai chúng tôi gặp tai nạn trong một lần cô ấy đón con đi học về, hôm đó trời mưa, hai mẹ con đi bộ trên con đường kia”, người đàn ông nghẹn ngào kể. Anh lặng đi. Ngoài trời vẫn mưa như trút. Ðôi vai người đàn ông run rẩy.

***

Rồi cũng đến ngày anh trả phòng trọ, rời thành phố cao nguyên, trở về chuẩn bị cho một chuyến đi xa. Trước khi đi, anh qua nhà chào đôi vợ chồng đã trở thành bạn sau buổi cà phê sớm đó, nhưng không gặp. Cổng ngõ đóng im ỉm, khu vườn vắng lặng, chỉ nghe tiếng thông reo ở ngọn đồi sau nhà. Bức tranh anh vẽ người phụ nữ trong mưa vẫn dang dở.

Anh trở lại thành phố cao nguyên cùng với nhóm bạn trong giới hội họa. Năm năm. Mọi thứ đổi thay nhiều. Căn gác trọ năm nào giờ đã được phá đi xây nên một ngôi biệt thự sang trọng. Anh nhìn sang bên kia đường, khu vườn ngày trước nay được sửa sang, một ngôi nhà mới được xây cất khang trang, hàng rào giàn hồng leo nở rộ, từ cổng vào nhà rải đầy sỏi trắng. Trong vườn một cô bé chừng ba tuổi đang ngồi đong đưa trên chiếc xích đu, nhìn thấy anh cô bé vội chạy ra lễ phép chào, theo sau là người phụ nữ. Nhìn thấy anh, cô khẽ gật đầu chào. Người đàn ông đi ra vui mừng kéo anh vào nhà “Ðây là con gái tôi” - ông chỉ cô bé đang ngồi trong lòng.

Người đàn ông thầm thì với anh rằng từ khi con gái đến với họ, người phụ nữ dần chấp nhận cái chết của con trai là sự thật. Anh nhìn ra khu vườn đầy hoa, một tiếng chim lanh lảnh vọng vào. Cảnh sắc nơi này không còn buồn bã như ngày anh đến.

Tạm biệt đôi vợ chồng, anh ra về. Ven bờ hồ những chiếc lá khô bay lạo xạo. Chiều cuối tuần, những đôi tình nhân lại đưa nhau ra bờ sông dạo chơi, trên cao tiếng lá thông vi vu trong gió như reo vui. Anh cắm cúi đi, sau lưng thành phố đã lên đèn, những ngọn đèn đường vàng ấm cứ rực lên giữa thành phố sương mù. Anh nghĩ, cuối cùng đã có thể hoàn thành bức vẽ năm xưa...