Phát biểu trước Quốc hội Úc ngày 14-8, Phó Thủ tướng Barnaby Joyce (ảnh) bất ngờ cho biết ông có thể không đủ tư cách tham gia vào nghị viện nước này, sau khi nhận được thông báo rằng ông có thể là công dân New Zealand.

Ảnh: Alex Ellinghausen 

Được biết, Hiến pháp Úc quy định rằng các chính trị gia sẽ không đủ tư cách được bầu vào nghị viện nếu họ sở hữu hai quốc tịch. Cũng vì quy định này mà hai thượng nghị sĩ của đảng Xanh là Scott Ludlam và Larissa Waters gần đây phải từ chức sau khi bị phát hiện mang song tịch.

Về phần mình, Phó Thủ tướng Úc cho biết đại sứ quán New Zealand hồi tuần trước đã liên lạc với ông để thông báo việc bản thân ông có thể là công dân New Zealand theo dòng dõi. Bởi mẹ ông là người Úc, nhưng cha ông lại là người sinh ra ở New Zealand và đến Úc vào năm 1947 với tư cách thần dân Anh. 

Tuy thừa nhận bản thân bị sốc vì thông tin có thể sở hữu 2 quốc tịch, song Phó Thủ tướng Joyce, cũng là một hạ nghị sĩ, khẳng định bản thân luôn là công dân Úc vì sinh ra tại thành phố Tamworth, bang New South Wales, vào năm 1947. “Khái niệm công dân Úc-New Zealand đã không được tạo ra mãi cho đến năm 1948. Cả cha mẹ tôi và tôi chưa bao giờ xin đăng ký để tôi làm công dân New Zealand”- ông quả quyết.

Nhưng do có khả năng vi phạm Hiến pháp Úc, nên ông Joyce  đã yêu cầu đưa vấn đề trên lên Tòa án Tối cao để ra phán quyết về tư cách thành viên nghị viện của ông. Tuy vậy, Phó Thủ tướng Úc cho biết sẽ không từ chức hoặc tạm rút khỏi cương vị này.

Báo Sydney Morning Herald đưa tin Công đảng đối lập đã kêu gọi ông Joyce từ chức trong thời gian vấn đề quốc tịch kép của ông được xem xét, dẫn chứng trường hợp của Thượng nghị sĩ Matt Canavan.

Được biết, ông Canavan đã phải từ chức bộ trưởng tài nguyên trong thời gian chờ làm rõ tình trạng công dân sau khi thừa nhận việc gần đây mới biết bản thân sở hữu thêm quốc tịch Ý. Một trường hợp khác cũng đang bị “soi” là Thượng nghị sĩ Malcolm Roberts, người bị nghi ngờ có quốc tịch Anh.

Các chuyên gia nhận định Tòa án Tối cao có thể buộc ông Joyce rời ghế phó thủ tướng và đẩy chính quyền của Thủ tướng Malcolm Turnbull vào tình trạng nguy hiểm.

Theo Reuters, nếu ông Joyce bị kết luận là không đủ tư cách, Thủ tướng Turnbull sẽ bị buộc phải dựa vào sự ủng hộ của các nghị sĩ độc lập để ngăn chặn một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm từ phía Công đảng.

Ông Joyce hiện là lãnh đạo đảng Dân tộc, đối tác trong Liên đảng cầm quyền Tự do- Dân tộc. Hiện Liên đảng chỉ có quá bán 1 ghế trong quốc hội nên nếu ông Joyce bị loại, nhiều khả năng Úc phải tổ chức bầu cử sớm.

Các cuộc thăm dò gần đây cho thấy Thủ tướng Turnbull sẽ thất bại nếu bầu cử sớm, với việc những người ủng hộ chính quyền của ông chuyển sang ủng hộ đảng Một quốc gia, còn những người ôn hòa đứng về phía Công đảng.l

ĐÔNG PHONG (Theo Reuters, SCMP)