Một góc khu đô thị mới Nam Cần Thơ. Ảnh: V.K.K

Khu đô thị mới (KĐTM) Nam Cần Thơ được phê duyệt quy hoạch chi tiết vào năm 2002 và hiện có trên 20 dự án khu dân cư, khu công nghiệp đã và đang triển khai xây dựng. Đến năm 2007, UBND TP Cần Thơ ban hành quyết định phê duyệt nhiệm vụ điều chỉnh quy hoạch chi tiết toàn khu quy hoạch với tổng diện tích 2.081ha. Trung tuần tháng 6-2009, đơn vị tư vấn đã có báo cáo đầu tiên về đồ án quy hoạch này theo hướng hiện đại, phù hợp với đô thị loại I…

Đô thị hiện đại

Ngày 14-6-2009, Trung tâm Nghiên cứu ứng dụng thực nghiệm kiến trúc xây dựng - Trường Đại học Kiến trúc TP Hồ Chí Minh đã có cuộc họp báo cáo với lãnh đạo thành phố và các sở, ngành, địa phương để lấy ý kiến đóng góp cho đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000 KĐTM Nam Cần Thơ giai đoạn 2010-2030. Đây là công việc điều chỉnh quy hoạch được căn cứ vào tình hình phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội và xây dựng của khu vực để đánh giá đồ án quy hoạch chi tiết đã được phê duyệt năm 2002. Phân tích đánh giá các mặt tích cực và những điểm không còn phù hợp của đồ án, từ đó đề xuất các giải pháp điều chỉnh quy hoạch cho phù hợp với nhu cầu phát triển mới của TP Cần Thơ.

Đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000 KĐTM Nam Cần Thơ được UBND tỉnh Cần Thơ (cũ) phê duyệt từ năm 2002 với diện tích 1.800ha, đến năm 2003 được mở rộng thêm 281ha, nâng tổng diện tích lên 2.081ha. Tuy nhiên, trong quá trình phát triển, hiện nay đang bộc lộ nhiều bất cập, cần điều chỉnh, nhất là phải đáp ứng yêu cầu phù hợp với quy hoạch của đô thị loại I trực thuộc Trung ương. Theo đơn vị tư vấn, điều chỉnh lớn nhất lần này là làm sao để kết nối KĐTM Nam Cần Thơ với trung tâm thành phố hiện hữu (quận Ninh Kiều và các quận lân cận) có không gian mở, ưu tiên khai thác yếu tố sông nước.

Theo Tiến sĩ – Kiến trúc sư Hồ Viết Vinh, tác giả đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000 KĐTM Nam Cần Thơ giai đoạn 2010-2030, việc điều chỉnh lần này sẽ tạo ra không gian từ hướng bến Ninh Kiều nhìn sang thông thoáng, hình thành những khu nhà từ 3 tầng đến 40 tầng để người dân tận hưởng không gian sông nước với những kiến trúc theo hình bậc thang hài hòa, đẹp mắt. Tại KĐTM Nam Cần Thơ sẽ có những khu chức năng chính, như: trung tâm tài chính, thương mại-dịch vụ cao cấp, phát triển hệ thống giao thông công cộng... Về tính chất đô thị, KĐTM Nam Cần Thơ là khu đô thị trung tâm mới, hiện đại, mở rộng của trung tâm TP Cần Thơ, là trung tâm tài chính, thương mại dịch vụ cao cấp, trung tâm văn hóa, nghỉ dưỡng, giải trí... đảm nhiệm một số chức năng mà trung tâm thành phố hiện hữu còn thiếu.

Cụ thể hơn, qui mô xây dựng sẽ phát triển trên 1,5 triệu m2 sàn, trong đó 0,3 triệu m2 sàn văn phòng; 0,1 triệu m2 sàn phục vụ thương mại dịch vụ; 1,1 triệu m2 sàn nhà ở với qui mô dân số hơn 150.000 cư dân sinh sống. Trong điều chỉnh quy hoạch lần này, đồ án chú trọng mở rộng đường giao thông, mở rộng vỉa hè từ 5m đến 8m, trên vỉa hè trồng các loại cây xanh, đất công trình công cộng theo qui hoạch 9,2m2/người; đất công viên cây xanh, thể dục thể thao 10m2/người; đất giao thông đối nội 37,9m2/người; diện tích đất giao thông đối ngoại 6,5m2/người; đất hành lang sinh thái 268ha; đất công trình công cộng cấp thành phố 130ha; đất không gian mở 500ha... Đơn vị tư vấn cũng thừa nhận rằng, việc điều chỉnh quy hoạch tỷ lệ 1/2000 KĐTM Nam Cần Thơ sẽ tác động ít nhiều đến nhà đầu tư các khu dân cư hiện nay.

Còn nhiều băn khoăn

Năm 2007, khi thông qua chủ trương điều chỉnh quy hoạch chi tiết 1/2000 khu đô thị Nam Cần Thơ cũng đã có nhiều ý kiến đề xuất. Ông Võ Ngọc Châu, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Xây dựng công trình giao thông 586, nói: “Ở đây có tới 2 khu công nghiệp đang quy hoạch xây dựng, nên chăng trong lần điều chỉnh này chuyển 2 khu công nghiệp đến một nơi khác phù hợp hơn, nhằm hạn chế được tình trạng ô nhiễm môi trường, hay chấp nhận đến 15-20 năm sau phải di dời các nhà máy đi nơi khác như TP Hồ Chí Minh đang làm, tốn rất nhiều tiền của, công sức...”. Chủ tịch Hội Kiến trúc sư TP Cần Thơ – Trần Kiều Định, cho rằng: “Khu quy hoạch Nam Cần Thơ cần phải dành một phần đất dự trữ để sau này thành phố có nhu cầu khai thác xây dựng những công trình dự án lớn sẽ chủ động hơn. Nếu giao hết các khu quy hoạch cho nhà đầu tư, thì khi thành phố có nhu cầu đất xây dựng sẽ rất khó thực hiện, lại phải di dời giải tỏa sẽ càng khó khăn hơn...”. Trong báo cáo quy hoạch lần này, nhiều vấn đề cần phải cân nhắc như nêu trên vẫn chưa có giải pháp xử lý cụ thể. Về đồ án này, không ít ý kiến của những người trong ngành kiến trúc đồng tình với chủ trương cần điều quy hoạch phát triển KĐTM Nam Cần Thơ hiện đại phù hợp với đô thị loại I. Nhưng việc điều chỉnh này phải thật sự mang lại lợi ích, tính khả thi cao và theo đó cần có chế tài rõ ràng thì mới mang lại ý nghĩa và hy vọng hình thành đúng như quy hoạch. Không thể chấp nhận việc điều chỉnh quy hoạch mới rồi sau đó nhà đầu tư lại được chấp nhận đơn “cứu xét” để quay trở lại thực hiện quy hoạch cũ.

Ông Trần Thanh Hoàng, Trưởng Ban quản lý Khu đô thị Nam Cần Thơ, cho rằng: Dọc theo sông Cần Thơ, KĐTM Nam Cần Thơ quy hoạch quá nhiều nhà cao tầng: 20-30-40 tầng, liệu có khả thi hay không đối với một đô thị mới hình thành như Nam Cần Thơ? Quy hoạch thì đẹp nhưng liệu nhà đầu tư có khai thác hiệu quả, thời gian hoàn thành dự án kéo dài có thuyết phục được các nhà đầu tư? Về quy hoạch đường giao thông, công viên cây xanh, lối đi, hành lang... đều mở rộng hơn, qui mô hơn. Lộ giới trước đây có nơi 7m, nay mở rộng thêm (theo đề xuất nhỏ nhất cũng phải 12m), lề đường các dự án đã triển khai trước đây thường từ 3m đến 5m, nay lề đường mỗi bên phải từ 5 đến 8m để trồng cây xanh. Chỉ riêng vấn đề này, nếu quy hoạch điều chỉnh được thông qua, thì những dự án đã và đang triển khai sẽ khắc phục ra sao? Vì trong hơn 10 dự án khu dân cư ở Nam Cần Thơ đầu tư trước đây đều có lề đường mỗi bên nhỏ hơn quy hoạch mới điều chỉnh này... Nếu điều chỉnh lại quy hoạch KĐTM Nam Cần Thơ, ngay bây giờ phải xem xét những công việc như: Hiện trạng các khu dân cư triển khai có lộ giới sai với qui hoạch sẽ điều chỉnh, cho hay không cho nhà đầu tư thi công tiếp? Đối với các dự án đã có phê duyệt nhưng chưa triển khai, chưa thi công thì xử lý ra sao? “Nếu không làm sớm các vấn đề này, khoảng một năm nữa khi thông qua quy hoạch điều chỉnh, lúc đó nhà đã xây dựng ở các khu dân cư xử lý sao? Chẳng lẽ phải tháo dỡ và đập hàng loạt công trình để phù hợp với quy hoạch mới...” – ông Trần Thanh Hoàng băn khoăn.

Nhiều ý kiến cho rằng, việc điều chỉnh quy hoạch của đồ án này phải chấp nhận “chịu đau” một lần, thì mới có thể có được một đô thị đẹp và hiện đại trong tương lai. Tuy nhiên, với một loạt dự án đã được phê duyệt quy hoạch đầu tư xây dựng, hàng trăm căn nhà mới đã mọc lên, hàng ngàn nền nhà đã có chủ, nay phải điều chỉnh theo kiểu “gọt chân theo giày” liệu có khả thi? Thực tế, chỉ cần vài phần trăm trong số những dự án này bị ảnh hưởng - “quy hoạch” lại một lần nữa sẽ là một việc làm vô cùng khó khăn. Làm sao để hợp lý, vừa có quy hoạch mới điều chỉnh hiện đại, vừa giữ hiện trạng cho các khu dân cư đã thi công là bài toán khó cho TP Cần Thơ khi thông qua quy hoạch điều chỉnh này. Do đó, rất cần thiết để tổ chức những cuộc triển lãm đồ án, những buổi hội thảo lấy ý kiến của nhiều tầng lớp dân cư để đảm bảo tính khả thi cho đồ án quy hoạch mới.

T.K – V.K.K