* Cần quy định cụ thể trách nhiệm của cơ quan, tổ chức khi xảy ra sự cố về môi trường trong Luật Khoáng sản (sửa đổi)
Sáng 27-10, Quốc hội làm việc tại tổ, cho ý kiến vào dự thảo Luật phòng, chống mua bán người, tập trung vào các nội dung: phạm vi điều chỉnh, hành vi mua bán người và các hành vi liên quan đến mua bán người, Nhà nước bố trí ngân sách cho công tác phòng, chống mua bán người, quyền và nghĩa vụ của nạn nhân, chế độ hỗ trợ cho nạn nhân...
Đa số đại biểu nhất trí với sự cần thiết phải ban hành Luật phòng, chống mua bán người vì trong những năm gần đây, tình hình tội phạm mua bán người nói chung và mua bán phụ nữ, trẻ em nói riêng diễn biến ngày càng phức tạp, đa dạng; tính chất, quy mô và thủ đoạn hoạt động ngày càng nghiêm trọng, tinh vi, xảo quyệt; nhiều trường hợp có tổ chức chặt chẽ và có tính xuyên quốc gia. Đáng chú ý là tình trạng mua bán trẻ sơ sinh, trẻ trong bào thai, mua bán nam giới xảy ra ngày càng nhiều tại một số địa phương. Thêm vào đó, cũng đã xuất hiện một số đường dây đưa người sang nước ngoài bán nội tạng cho các bệnh viện tư, dẫn đến nạn nhân bị tử vong. Trong khi đó, công tác quản lý Nhà nước, quản lý xã hội còn bất cập, sơ hở để bọn tội phạm lợi dụng hoạt động, nhất là trong quản lý người nước ngoài, quản lý hộ khẩu, quản lý an ninh biên giới, xuất nhập cảnh, hôn nhân và nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài. Công tác điều tra cơ bản nắm tình hình chưa thường xuyên, chưa kịp thời. Công tác phát hiện các vụ việc có liên quan còn mang tính thụ động, hầu như mới chỉ dựa vào đơn thư tố giác của người bị hại hoặc gia đình...
Điều 31 của dự thảo Luật quy định về 6 loại chế độ hỗ trợ đối với nạn nhân bị mua bán, đó là hỗ trợ các nhu cầu thiết yếu và chi phí đi lại; hỗ trợ y tế; tâm lý; trợ giúp pháp lý; hỗ trợ học văn hóa, học nghề; trợ cấp khó khăn ban đầu, hỗ trợ vay vốn. Đồng thời, dự thảo Luật xác định từng loại đối tượng được hưởng các chế độ hỗ trợ tùy theo điều kiện, hoàn cảnh cụ thể và nhu cầu cần được hỗ trợ của nạn nhân. Nhiều đại biểu nhất trí với quy định của dự thảo Luật và cho rằng việc thực hiện các chế độ hỗ trợ đối với nạn nhân bị mua bán không những bảo đảm sự cân đối với chế độ hỗ trợ cho các đối tượng khác trong xã hội, mà còn góp phần tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ để nạn nhân bị mua bán tái hòa nhập cộng đồng, tránh việc họ tiếp tục trở thành nạn nhân, đồng thời nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống mua bán người ở nước ta và đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế. Tuy nhiên, không ít đại biểu bày tỏ băn khoăn trước các quy định về trợ giúp pháp lý, học văn hóa, học nghề, trợ cấp khó khăn ban đầu, vay vốn, bởi đối với việc trợ giúp pháp lý thì Luật Trợ giúp pháp lý không quy định nạn nhân bị mua bán trở về là đối tượng của Luật này. Còn việc hỗ trợ học văn hóa, học nghề, trợ cấp khó khăn ban đầu, hỗ trợ vay vốn đối với những nạn nhân thuộc hộ nghèo hoặc có hoàn cảnh gia đình khó khăn thì các chính sách hỗ trợ này đã được quy định ở văn bản pháp luật khác.
* Chiều 27-10, thảo luận về Dự án Luật Khoáng sản (sửa đổi), nhiều ý kiến của các Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đề nghị Nhà nước phải có chính sách điều tiết khoản thu từ hoạt động khai thác khoáng sản để hỗ trợ địa phương nơi có tài nguyên khoáng sản được khai thác. Có ý kiến đề nghị quy định cụ thể tỷ lệ phần trăm ( % ) trên khoản thu từ hoạt động khoáng sản được điều tiết cho địa phương ; chính sách bồi thường tái định cư, định canh, xây dựng cơ sở hạ tầng, phúc lợi xã hội của địa phương, đặc biệt là đào tạo chuyển đổi nghề cho người dân có đất bị thu hồi do hoạt động khoáng sản ...
Đại biểu Lưu Thị Chi Lan (Đoàn Vĩnh Phúc) đề nghị Dự thảo Luật cần tách thành một chương riêng và bổ sung quy định cụ thể về vấn đề này. ĐB Lan dẫn chứng, trên thực tế, có tình trạng trong khi doanh nghiệp khai thác thì được hưởng lợi nhuận thì người dân nơi khoáng sản được khai thác, chế biến thường phải hứng chịu rất nhiều bức xúc về môi trường và các vấn đề xã hội như: đền bù tài sản, tệ nạn... điều này cũng gây áp lực lớn cho địa phương trong công tác quản lý; vì vậy cần có quy định phù hợp, điều hòa các mâu thuẫn phát sinh. Ngoài ra, Dự thảo Luật cũng cần có quy định bảo vệ môi trường vùng khai thác, chế biến khoáng sản; quy định khai thác, quản lý khoáng sản theo hướng hài hòa, bảo vệ môi trường; đặc biệt Dự luật phải quy định doanh nghiệp có trách nhiệm với địa phương nơi có khoáng sản khai thác thông qua hình thức ký quỹ, sử dụng quỹ bảo vệ môi trường...
Cũng liên quan đến trách nhiệm của doanh nghiệp khai thác khoáng sản đối với việc bảo vệ môi trường, ĐB Đỗ Mạnh Hùng (Thái Nguyên) mong muốn, cần quy định cụ thể trong luật trong trường hợp có sự cố về môi trường xảy ra. Dự luật phải quy định rõ trách nhiệm xử lý, giải quyết những vụ việc như vậy thuộc về cơ quan, tổ chức nào. Trong việc đảm bảo quyền lợi của địa phương và người dân, phải quy định rõ tỷ lệ phần trăm lợi nhuận từ hoạt động khai thác khoáng sản; quy định trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc đóng góp đầu tư các công trình phúc lợi trên địa bàn. Ngoài ra, ĐB Hùng cũng cho rằng doanh nghiệp, tổ chức khai thác khoáng sản cần quan tâm hơn đến vấn đề chuyển đổi việc làm cho người dân thuộc diện giải phóng mặt bằng, tái định cư theo hướng sao cho việc làm mới, công việc mới phải bằng hoặc tốt hơn công việc cũ.
Quan tâm đến những vấn đề tác động của việc khai thác khoáng sản đến điều kiện tự nhiên, đời sống người dân, ĐB Tống Văn Thoóng (Lai Châu) đề nghị, doanh nghiệp khai thác khoáng sản phải có biện pháp đảm bảo nguồn nước sinh hoạt cho người dân trên địa bàn. Theo ĐB Thoóng, việc khai thác khoáng sản thường ảnh hưởng lớn đến nguồn nước của người dân trong khu vực.
BÍCH THỦY-QUANG VŨ (TTXVN)