DUY LỮ

Gần đây, những cụm từ như “phong sát”, “cấm sóng”, “tẩy chay”... được nhắc đến nhiều khi nói đến vai trò của dư luận, công chúng đối với các hành vi phản cảm, sai trái của nghệ sĩ. Nhiều nghệ sĩ mất uy tín, thậm chí “thân bại danh liệt” sau những hành vi không chuẩn mực và bị cộng đồng “tẩy chay”. Ðiều này cho thấy sức mạnh của công chúng và cũng như là một ràng buộc để nghệ sĩ có trách nhiệm hơn với khán giả, với xã hội.

Nhưng cũng có ý kiến trao đổi rằng, khán giả được “trao quyền” nhưng không nên “lạm quyền” và hãy chừa một “khoảng trống” cần thiết cho nghệ sĩ.

Câu chuyện về cố nghệ sĩ cải lương gạo cội V.L như một ví dụ điển hình. Chắc hẳn, nhiều người sẽ dễ dàng đoán được cố nghệ sĩ này là ai, nhưng chúng tôi xin được viết tắt. Dù ông mất đã vài tháng nhưng khu mộ của ông lúc nào cũng đông người, dĩ nhiên người hâm mộ đến viếng thì rất quý, nhưng đáng nói là có rất nhiều người đến đây bày trò mê tín, cãi vã làm náo loạn. Không gian cho người đã khuất bị xáo trộn. Nhiều nghệ sĩ muốn đến viếng đồng nghiệp cũng rất ngại vì sợ bị quay phim, chụp ảnh với những lời bình luận không đúng, ảnh hưởng đến cả người đang sống và đã qua đời. Ðó là chưa kể đến chuyện nội bộ gia đình vốn đã rối ren... bị bàn ra tán vào. Nhiều người cảm thán: “Chết mà còn không được yên”.

Câu chuyện mới đây là của một nam nghệ sĩ tuổi cao, sức khỏe yếu. Hầu như ông có mặt nơi nào cũng đều bị xét nét, đưa lên mạng xã hội. Những hình ảnh tốt thì ít mà hình ảnh không đẹp cùng lời lẽ phiến diện thì nhiều. Ðỉnh điểm mới đây là clip chuyện “giật tiền boa” lan tràn trên mạng. Ở đây, xin không bàn luận chuyện đúng sai và cũng không nói về quá khứ, cách sống của ông, chỉ nói về “khoảng trống” cho cuộc đời ông. Như ông trả lời báo chí mới đây, ông chỉ muốn làm lụng, kiếm tiền lo cho bản thân và gia đình, dù biết sống nay chết mai. Và những tin đồn, đàm tiếu vừa qua khiến ông thấy tổn thương.

Có nhiều người luôn xem nghệ sĩ là “miếng mồi ngon” để câu like, câu view trên mạng xã hội. “Nhất cử, nhất động” của họ đều được theo dõi. Thậm chí, đến một nữ nghệ sĩ bị đãng trí do tuổi già cũng bị “cư dân mạng” rình mò trước cửa để ghi lại những hình ảnh mà họ tự cho là “chân thật nhất”. Ðể làm gì? Ðược ích gì?

Dĩ nhiên, đã là nghệ sĩ, người của công chúng thì tức nhiên sẽ bị ràng buộc bởi các mối quan hệ rộng rãi và đa dạng. Họ cũng sẽ bị giám sát nhiều hơn từ cộng đồng. Ðiều đó buộc họ phải có trách nhiệm với xã hội, sống và làm việc với những chuẩn mực, nguyên tắc ứng xử của xã hội. Công chúng hoàn toàn có quyền “tẩy chay” những nghệ sĩ không chuẩn mực. Nhưng, khi bình thường, hãy cho họ một “khoảng trống”!