Chủ tịch Tập Cận Bình (trái) trong cuộc gặp với Tổng thống Obama ngày 8-6. Ảnh: EPA

Truyền thông quốc tế đưa tin, ngày họp đầu tiên trong cuộc gặp thượng đỉnh không chính thức kéo dài 2 ngày ở khu điền trang Sunnylands, miền Nam California giữa Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã diễn ra hôm 8-6 nhưng chưa tạo được sự đột phá nào ngoài việc tái khẳng định quan hệ hợp tác song phương.

Phát biểu với phóng viên trước khi vào cuộc họp, cả 2 nhà lãnh đạo bày tỏ mong muốn có thể thiết lập “mô hình hợp tác mới”, khắc phục sự khác biệt và tái xây dựng quan hệ giữa hai nước trong quá trình giải quyết những vấn đề mâu thuẫn bấy lâu nay. Theo nhận định của Tổng thống Obama, tính bền vững trong mối quan hệ giữa 2 nền kinh tế lớn nhất là “rất quan trọng đối với thế giới”. Riêng phía Trung Quốc, ông Tập hy vọng cuộc họp sẽ “kiến tạo hình mẫu” quan hệ Trung-Mỹ trong tương lai.

Theo hãng tin BBC, ông chủ Nhà Trắng trong cuộc gặp đã nhắc đến “một số khu vực căng thẳng” và sự cạnh tranh thời gian gần đây trên Thái Bình Dương. Ông Obama nói rằng, Mỹ hoan nghênh “sự trỗi dậy trong hòa bình của Trung Quốc” nhưng cũng nêu rõ, Washington muốn Bắc Kinh phải tuân thủ “qui tắc trật tự kinh tế tự do và công bằng như các quốc gia khác, nơi cả 2 có thể hợp tác giải quyết vấn đề như an ninh mạng và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ”.

Trên khía cạnh an ninh mạng, mặc dù Tổng thống Obama không “né tránh” nhưng cũng không trực tiếp “chỉ đích danh” Trung Quốc hay đưa ra luận điểm nếu có xảy ra bất kỳ hậu quả nào. Song, Tổng thống Mỹ cũng bày tỏ rằng ông coi trọng những cáo buộc về việc Trung Quốc phát triển mạng gián điệp và sẽ có hành động để hạn chế vấn đề này. Theo đó, mục tiêu quan trọng là đề ra được “quy định chung” để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.

Theo cựu Bộ trưởng Thương mại Mỹ Mickey Kantor, vấn đề quan trọng nhất trong cuộc gặp lần này là thúc đẩy mối quan hệ cá nhân giữa 2 nhà lãnh đạo, do đó không nên quá kỳ vọng sẽ xuất hiện bước đột phá lớn. “Thỏa hiệp là câu trả lời duy nhất. Hoặc là bạn sẽ lâm vào bế tắc mà không ai đạt được lợi ích hoặc là bạn sẽ phải thỏa hiệp và người Trung Quốc biết điều đó. Tôi tin rằng cuộc họp này sẽ tạo nền tảng để bắt đầu giải quyết những vấn đề một cách hiệu quả hơn”- vị này khẳng định.

Được biết, đây là cuộc họp đầu tiên giữa 2 nguyên thủ kể từ khi ông Tập đảm nhiệm vai trò lãnh đạo Trung Quốc. Hội nghị lần này diễn ra sớm hơn so với dự kiến khi Tổng thống Obama và ông Tập Cận Bình gặp nhau tại hội nghị thượng đỉnh kinh tế ở Nga hồi tháng 9. “Quyết định gặp nhau sớm hơn cho thấy tầm quan trọng của mối quan hệ Trung-Mỹ”- Tổng thống Obama xác định.

Theo Nhật báo Phố Wall, nếu ổn định trong quan hệ với Mỹ cho phép Chủ tịch Trung Quốc tập trung hơn nữa vào chương trình nghị sự trong nước bao gồm chiến dịch chống tham nhũng và kế hoạch cải tổ kinh tế. Còn theo mô tả của báo chí Trung Quốc thì hội nghị thượng đỉnh tại Sunnylands là “một chiến thắng lịch sử” về chính sách đối ngoại của ông Tập, trong đó việc xác định lại quan hệ với Mỹ là một phần của chủ thuyết mới mang tên “Giấc mơ Trung Quốc”.

   VI VI  (Tổng hợp)