Một chiến dịch phá hoại, chiến tranh máy bay không người lái (UAV) và quấy rối nội bộ bí mật kéo dài nhiều năm đang định hình lại cuộc xung đột Iran - Israel.

Các điệp viên Mossad. Ảnh: Tribune

Ở ngoại ô Rey, phía Nam thủ đô Tehran, chính quyền Iran đã triệt phá một “nhà máy bí mật sản xuất bom cho UAV” có liên quan đến Cơ quan tình báo đối ngoại Israel (Mossad). Bên trong nhà máy, lực lượng an ninh phát hiện 200kg thuốc nổ, 23 UAV, bệ phóng và các linh kiện UAV tự sát. Ðồng thời, Iran bắt giữ ít nhất 28 người với cáo buộc làm gián điệp cho Israel. Ðộng thái nước này xử tử một điệp viên hôm 16-6 dường như là thông điệp gửi đến những ai có ý định phản bội.

Giới phân tích tin rằng những thành quả phản gián của Iran phục vụ mục đích kép: phá hủy mạng lưới gián điệp và thể hiện sự kiểm soát của đất nước trước các mối đe dọa bên ngoài ngày càng tăng.

Các vụ bắt giữ diễn ra chỉ vài ngày sau khi Israel công bố chiến dịch “Sư tử trỗi dậy”, một cuộc tấn công phá hoại Iran mà Mossad lên kế hoạch trong nhiều năm. Chiến dịch đã sử dụng các căn cứ UAV bí mật, hệ thống vũ khí được bố trí trước và nỗ lực vô hiệu hóa thành công hệ thống phòng không Iran.

Các điệp viên Israel đã bí mật thiết lập một căn cứ bên trong Iran, sau đó bắn những UAV mang thuốc nổ vào các bệ phóng tên lửa gần Tehran. Những vũ khí chính xác cũng được tuồn vào Iran và sử dụng để bắn phá các hệ thống tên lửa đất đối không, mở đường cho hơn 200 máy bay Israel thực hiện cuộc tấn công vào sáng 13-6.

Hơn 100 mục tiêu đã bị không kích, bao gồm các cơ sở nhạy cảm của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) và khu phức hợp hạt nhân tại Natanz. Nhiều tướng quân đội và nhà khoa học hạt nhân Iran cũng đã thiệt mạng trong các cuộc tấn công của Israel. Chính tin tức tình báo do Mossad thu thập ở Iran đã cung cấp cho Không quân Israel khả năng nhắm vào các chỉ huy và nhà khoa học cấp cao của Iran.

Quy mô và tính chính xác của các hoạt động gần đây đã đặt ra những câu hỏi cấp bách về mức độ Israel xâm nhập sâu vào lãnh thổ và các thể chế của Iran. “Nước Cộng hòa Hồi giáo đã trở nên dễ bị len lỏi vào trước nhiều nỗ lực xâm nhập, đặc biệt là từ Israel. Ðơn cử như vụ ám sát Mohsen Fakhrizadeh vào năm 2020, Israel đã xoay xở mà không phải đối mặt với hậu quả lớn”, Tiến sĩ Ori Goldberg, người làm việc với cơ quan quốc phòng Israel, nói.

Vụ thủ tiêu nhà khoa học hạt nhân hàng đầu này chỉ là một trong hàng loạt hoạt động do Israel thực hiện. Năm 2018, các điệp viên Mossad đã thực hiện cuộc đột kích vào một nhà kho ở Tehran và trích xuất hơn 100.000 tài liệu nhạy cảm liên quan chương trình hạt nhân AMAD bí mật của Iran.

“Israel tự hào về khả năng thâm nhập và lên kế hoạch cho các hoạt động chiến thuật trong dài hạn. Cách thức thực hiện các cuộc tấn công gần đây cho thấy nền tảng được phát triển bởi các nhóm triển khai trên mặt đất và nhiều khả năng không phải tất cả đều là người Israel”, Goldberg chia sẻ. Trong đợt đầu tiên của chiến dịch “Sư tử trỗi dậy”, các biệt kích Israel đã xâm nhập, tuồn bộ phận của hàng trăm UAV chứa thuốc nổ vào lãnh thổ Iran trong nhiều tháng.

Mossad biết rằng những chiếc xe tải chở tên lửa từ kho đến địa điểm phóng là “một nút thắt cổ chai” đối với Iran, quốc gia có số lượng tên lửa nhiều gấp 4 lần so với xe tải. Các đội biệt kích đã phá hủy hàng chục xe tải và họ vẫn hoạt động trên thực địa cho đến tận ngày 13-6.

Ở chiều ngược lại, vài ngày trước cuộc tấn công của Israel, Iran tuyên bố đã thu thập các tài liệu mật về chương trình hạt nhân của đối thủ. Bộ trưởng Quốc phòng Iran Aziz Nasirzadeh nói rằng động thái này chứng minh năng lực tình báo vượt trội của Tehran so với Tel Aviv.

Cuộc chiến tình báo giữa Israel và Iran đã kéo dài hàng thập niên, nhưng chưa bao giờ lan rộng vào nội địa Iran như hiện nay. Ðối với Israel, cuộc chiến ngầm này mang lại thắng lợi ngắn hạn và sự thống trị mang tính biểu tượng. Ðối với Iran, họ cần phải hiệu chỉnh lại khẩn cấp các biện pháp phòng thủ nội bộ.

Bộ Quốc phòng Mỹ ngày 16-6 thông báo đã điều động thêm lực lượng tới Trung Đông trong bối cảnh giao tranh giữa Israel và Iran chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.Theo dữ liệu trên trang theo dõi tàu Marine Traffic, tàu sân bay USS Nimitz của Mỹ đã rời Đông Nam Á và đang di chuyển qua eo biển Malacca hướng về Ấn Độ Dương. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth thông báo nước này đang tăng cường hiện diện quân sự ở Trung Đông cho “thế phòng thủ”. Trong khi đó, nhiều nhà phân tích tình báo nguồn mở chia sẻ dữ liệu cho thấy khoảng 20 máy bay tiếp dầu của Không quân Mỹ đã cất cánh hôm 15-6 bay về hướng Đông qua Đại Tây Dương. Theo trang tin quốc phòng The War Zone (TWZ), số máy bay này có thể đang được điều tới Trung Đông để hỗ trợ tiếp liệu trên không cho các chiến dịch hoặc có thể nhằm thiết lập cầu hàng không từ Mỹ tới khu vực.

HẠNH NGUYÊN (Theo Newsweek, CNN)