Sau nhiều lần thử nghiệm, Trung Quốc vừa chính thức đưa vào hoạt động tàu sân bay hiện đại nhất của nước này mang tên Phúc Kiến, qua đó đưa Bắc Kinh tiến gần hơn mục tiêu làm xói mòn thế thống trị của Mỹ tại Thái Bình Dương.

Tàu sân bay Phúc Kiến tham gia huấn luyện thực tế hôm 18-11.

Áp dụng nhiều công nghệ mới

Về mặt kích thước và cấu trúc, Phúc Kiến là một "gã khổng lồ" thực thụ với chiều dài 316m và chiều rộng 76m. Thiết kế thân tàu rộng hơn giúp tăng không gian sàn đáp, cải thiện lưu thông máy bay. Điểm nổi bật là sàn đáp phẳng hoàn toàn với đường băng đáp góc 8 độ, kết hợp hệ thống hãm đà tiên tiến, cho phép máy bay hạ cánh an toàn ngay cả trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Siêu tàu sân bay Phúc Kiến có lượng giãn nước hơn 80.000 tấn, có thể chứa khoảng 60 máy bay và 10 tàu chiến hộ tống, được cho sẽ thu hẹp đáng kể khoảng cách năng lực hải quân giữa Mỹ và Trung Quốc.

Đáng chú ý, tàu Phúc Kiến sử dụng hệ thống phóng máy bay điện từ (EMALS), qua đó giúp Trung Quốc trở thành quốc gia thứ hai trên thế giới, sau Mỹ, phát triển và chế tạo công nghệ này. Hệ thống này sử dụng từ trường chuyển động nhanh để tăng tốc máy bay dọc theo đường ray và phóng chúng lên trời, cho phép quân đội Trung Quốc phóng các máy bay nặng hơn với tốc độ nhanh hơn nhiều so với trước đây. Các chuyên gia quân sự gần đây tuyên bố, 3 hệ thống phóng của tàu sân bay Phúc Kiến có thể phóng tới 300 máy bay/ngày, gồm máy bay cảnh báo sớm KJ-600 vốn được truyền thông địa phương mệnh danh là “bộ não trên bầu trời” của Hải quân Trung Quốc.

Với thùng nhiên liệu lớn và hệ thống radar mạnh mẽ, KJ-600 giúp tăng cường đáng kể khả năng phát hiện mục tiêu của đối phương. Đây được xem là “câu trả lời” của Trung Quốc đối với máy bay cảnh báo sớm trên không chiến thuật E-2 Hawkeye của Mỹ. Tầm hoạt động radar mở rộng của KJ-600 cho phép máy bay cảnh báo sớm này nhìn xa hơn đường chân trời, thu thập thông tin thời gian thực và tăng cường khả năng của tàu Phúc Kiến trong việc thực hiện các hoạt động phòng thủ phức tạp và triển khai các cuộc tấn công xa bờ.

Đặc biệt, tàu sân bay thứ ba của Trung Quốc sử dụng động cơ hơi nước kết hợp với máy phát diesel để làm động cơ đẩy, cho tốc độ tối đa khoảng 30 hải lý/giờ và tầm hoạt động hơn 8.000 hải lý mà không cần tiếp liệu. Không giống các tàu sân bay hạt nhân của Mỹ, Phúc Kiến sử dụng nhiên liệu dầu thông thường, giúp giảm chi phí vận hành và dễ dàng bảo dưỡng hơn trong giai đoạn đầu triển khai. Tuy nhiên, điều làm nên sự khác biệt thực sự chính là hệ thống điện tích hợp dòng một chiều điện áp trung bình, lần đầu tiên áp dụng trên tàu sân bay thế giới, cung cấp năng lượng ổn định và hiệu quả cao cho toàn bộ tàu.

Thách thức thế thống trị của Mỹ 

“Trung Quốc đã thu hẹp khoảng cách với Mỹ, ít nhất là trên lý thuyết. Điều đó chắc chắn sẽ mở rộng năng lực tác chiến xa bờ của Hải quân Trung Quốc” - Collin Koh, chuyên gia về quân sự Trung Quốc tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam (Singapore), nhận định.

Tờ Bưu điện Washington cho biết, Phúc Kiến đáp ứng nhiều mục tiêu chiến lược quân sự của Trung Quốc. Nhóm tác chiến tàu sân bay này gồm tiêm kích đa năng J-15T, J-35 tàng hình thế hệ 5 (tương đương F-35 của Mỹ), J-15DT chuyên tác chiến điện tử và tàu tuần dương tên lửa dẫn đường tàng hình Type 055 được trang bị một loạt tên lửa đạn đạo được thiết kế để chế ngự hệ thống phòng không của các tàu hải quân Mỹ.

Được truyền thông Trung Quốc đặt biệt danh “sát thủ tàu sân bay”, Type 055 được cho mang theo tên lửa chống hạm siêu thanh YJ-21 mới nhất. “Là một trong những tàu chiến đáng gờm nhất trên biển, Type 055 được chế tạo với mục đích bảo vệ tàu sân bay” - Lyle Goldstein, Giám đốc sáng kiến Trung Quốc tại Viện Watson thuộc Đại học Brown (Mỹ), cho hay. Trong khi đó, các tiêm kích J-15 và J-35 có tầm bay lớn hơn, mang nhiều vũ khí hơn F/A-18E/F và F-35C của Mỹ, có radar lớn hơn và hiệu suất bay vượt trội

Theo giới phân tích, Phúc Kiến sẽ giúp Trung Quốc gia tăng sức mạnh đồng thời mở rộng phạm vi hoạt động của quân đội nước này tới khu vực Thái Bình Dương. Joaquin Camarena, cựu chuyên gia phân tích tình báo của Thủy quân lục chiến Mỹ, lo ngại tàu sân bay Phúc Kiến đang dần trở thành “con quái thú hoàn toàn khác biệt”. Nó có khả năng phát hiện mục tiêu một cách nhanh chóng và hoạt động như một trung tâm chỉ huy và căn cứ không quân nổi, qua đó giúp Trung Quốc ngăn chặn đối phương tiếp cận vùng biển và vùng trời trong trường hợp nổ ra xung đột ở Biển Đông.

Thật ra, Trung Quốc từ lâu đã là đối thủ đáng gờm khi sở hữu lực lượng hải quân lớn nhất thế giới tính theo số lượng tàu chiến, có kho vũ khí tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình phóng từ mặt đất lớn nhất và lực lượng thường trực lớn nhất. Song, Trung Quốc lại tụt hậu so với Mỹ về công nghệ tàu sân bay. Giờ đây, việc chính thức đưa Phúc Kiến đi vào hoạt động sẽ đưa Bắc Kinh tiến gần hơn đến mục tiêu làm xói mòn ưu thế hàng hải của Washington tại khu vực. 

Dù vậy, muốn sánh ngang sức mạnh và công nghệ tàu sân bay với Mỹ là điều không dễ dàng, bởi Washington sở hữu 11 tàu sân bay đang hoạt động, tất cả đều vận hành bằng năng lượng hạt nhân và lớn hơn tàu sân bay của Trung Quốc.

TRÍ VĂN (Tổng hợp)