Trò chơi giải ô chữ có thể giúp người lớn tuổi phòng ngừa mất trí nhớ. Ảnh: CNN

Những nguy cơ gây mất trí

Theo nghiên cứu của các chuyên gia Khoa Y Đại học Washington (Mỹ), thời gian và chất lượng giấc ngủ có thể ảnh hưởng đến trí nhớ khi chúng ta già đi. Nghiên cứu phân tích mức độ ngủ nghỉ, nhật ký và bảng trả lời câu hỏi của 100 người từ 45-80 tuổi không có vấn đề gì về trí nhớ, nhưng một nửa trong đó có tiền sử gia đình mắc bệnh Alzheimer (một dạng mất trí nhớ). Kết quả cho thấy 25% trong số họ đã hình thành các mảng bám amyloid trong não, một dấu hiệu có thể xuất hiện nhiều năm trước khi các triệu chứng bệnh Alzheimer bắt đầu. Trung bình, các tình nguyện viên dành 8 tiếng để ngủ, nhưng thật sự họ chỉ ngủ 6,5 giờ do thức giấc nhiều lần. Các chuyên gia nhận thấy những người trở giấc quá 5 lần/giờ có nguy cơ hình thành mảng bám amyloid cao hơn người ít thức giấc.

Trong khi đó, các nhà nghiên cứu thuộc Bệnh viện Mayo (Mỹ) phát hiện ăn nhiều có thể tăng gấp đôi nguy cơ mất trí nhớ ở người lớn tuổi. Theo dõi thói quen ăn uống của khoảng 1.200 người tuổi từ 70-89 rồi cho họ thực hiện các bài kiểm tra trí nhớ, các chuyên gia phát hiện 163 người có dấu hiệu suy giảm trí nhớ. Trong đó, những người tiêu thụ hơn 2.100 calorie/ngày có nguy cơ mất trí nhớ cao gấp đôi người ăn ít hơn 1.500 calorie. Theo Tiến sĩ Yonas Geda, kết quả này cho thấy chế độ ăn khỏe mạnh, với hàm lượng calorie vừa đủ có thể là cách đơn giản để ngăn suy giảm trí nhớ ở người già. Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến nghị người trên 60 tuổi nên tiêu thụ khoảng 1.600 calorie/ngày.

Ngoài ngủ kém và chế độ ăn uống không lành mạnh, môi trường sống cũng ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe trí não – theo các chuyên gia thuộc Trung tâm Y tế Đại học Rush (Mỹ). Nghiên cứu cho thấy việc sống gần các xa lộ hoặc thành phố đông đúc không chỉ làm tăng nguy cơ đột quị mà còn đẩy nhanh tốc độ suy giảm nhận thức. Sau khi phân tích một loạt bài kiểm tra nhận thức của gần 20.000 phụ nữ có độ tuổi trung bình 70 và đánh giá mức độ ô nhiễm không khí xung quanh nhà của họ, các chuyên gia nhận thấy những phụ nữ tiếp xúc với các chất ô nhiễm do khói xe thải ra nhiều nhất có khả năng tư duy và ghi nhớ kém so với người tiếp xúc với các chất ô nhiễm thấp nhất. Nói cách khác, mức độ suy giảm nhận thức của nhóm đầu giảm nhanh hơn 1-2 năm so với nhóm đối chứng.

Cách phòng ngừa

Bên cạnh những yếu tố nguy cơ dẫn đến mất trí nhớ, các nhà khoa học cũng phát hiện một số biện pháp giúp chúng ta phòng tránh căn bệnh này.

Tiến sĩ Bob Wood và cộng sự tại Đại học Bangor (Anh) cho biết các hoạt động tập thể như thảo luận nhóm, giải ô chữ, chơi game hay làm vườn... giúp ích cho người già trong cuộc chiến chống lại căn bệnh mất trí nhớ. Trong đó, các hoạt động được xem như biện pháp “tập thể dục cho não” này đã phần nào làm chậm quá trình suy giảm trí nhớ và khả năng tư duy của họ. Kết quả này được ghi nhận sau khi các chuyên gia phân tích 15 thử nghiệm kích thích trí não trên 718 bệnh nhân bị suy giảm nhận thức mức độ từ nhẹ đến trung bình.

Trong khi đó, các nhà khoa học tại trường Đại học Linkoping (Thụy Điển) tuyên bố ăn món cà ri 1-2 lần/tuần có thể giúp người lớn tuổi ngăn ngừa bệnh Alzheimer. Lý do là curcumin, thành phần chính có trong bột cà ri và củ nghệ vàng, có khả năng làm chậm quá trình hình thành mảng bám amyloid trong não. Các thử nghiệm trên ruồi giấm bị rối loạn thần kinh tương tự chứng thoái hóa thần kinh, các chuyên gia nhận thấy tuổi thọ của ruồi đã tăng 75% khi được tiêm hoạt chất Curcumin. Ngoài ra, khi so sánh các số liệu, họ còn phát hiện chỉ có 1% số người trên 65 tuổi tại Ấn Độ (quốc gia tiêu thụ cà ri nhiều nhất) bị mất trí nhớ. Tỷ lệ này rất thấp so với phương Tây.

Nhìn chung, có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến chứng suy giảm trí nhớ, nhưng nếu bảo đảm một lối sống lành mạnh, bao gồm ăn uống, nghỉ ngơi điều độ, tập thể dục và rèn luyện trí não thường xuyên thì chúng ta vẫn có thể đẩy lùi nguy cơ hoặc tốc độ phát triển của bệnh.

LÃNH VÂN (Tổng hợp)