“Mưa đỏ” (đang chiếu tại các rạp trên toàn quốc) tái hiện 81 ngày đêm chiến đấu anh dũng, kiên cường của quân đội ta tại Thành cổ Quảng Trị năm 1972 trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Quy mô hoành tráng, kịch bản hấp dẫn, diễn xuất chân thực, phim hoàn toàn chinh phục khán giả và giới chuyên môn. Phim là khúc tráng ca bên dòng sông Thạch Hãn, khắc họa đậm nét thông điệp: “Máu xương đổ xuống. Ðất trời lưu danh”.

Các nhân vật trong phim.

Khốc liệt là cảm nhận đầu tiên của khán giả khi xem phim. Từ phân cảnh biết bao dân thường mất mạng trên đường sơ tán ở đầu phim đến các trường đoạn chiến đấu giằng co từng chút một giữa quân ta và quân địch suốt phim. Sự căng thẳng không chỉ ở chiến trường mà còn ở phương diện ngoại giao trên bàn đàm phán tại Paris. Ta quyết giữ vững trận địa Thành cổ để tạo ưu thế trên bàn đàm phán quốc tế.

Người xem nhiều lần bàng hoàng trước những cảnh thương vong, chết chóc, cảnh cưa chân thương binh mà không có thuốc tê hay khi vị bác sĩ quân y thốt lên nghẹn ngào "Mỗi ngày mất đi hàng trăm người". Rồi lại cảm thán, xót xa khi các chiến sĩ chiến đấu từ mùa hè đỏ lửa đến mùa mưa lầy lội và hy sinh mất mát diễn ra từng phút giây. Từng thước phim chân thực, trần trụi đánh mạnh vào cảm xúc của người xem.

Bên cạnh đó, khán giả dễ dàng nhận thấy địch được Mỹ liên tục viện trợ vũ khí hiện đại và các lực lượng thiện chiến. Vậy điều gì khiến quân ta cầm cự được suốt 81 ngày đêm trong cuộc chiến không cân sức này? Ðó chính là lý tưởng, là niềm tin cho cuộc chiến chính nghĩa của dân tộc. Ðiều đó thể hiện rõ sự khác biệt trong suy nghĩ, nhận thức của những người cầm súng của 2 bên. Lúc nhân vật Hải bị địch bắt, bị tra tấn và bị ép kêu gọi đồng đội đầu hàng thì anh nhắn nhủ: "Ðừng nản lòng, đừng bỏ cuộc, chúng ta sẽ giành chiến thắng!". Trong khi đó, Quang, sĩ quan Ngụy lại thừa nhận bị ám ảnh, dằn vặt bởi đây là cuộc chiến hoang tưởng!

Làm rõ lý tưởng nhưng không tô hồng hay bôi đen nhân vật. Ðây là một trong những yếu tố thành công của phim. Hệ thống nhân vật từ chính đến phụ đều được xây dựng hình ảnh, tính cách rõ nét. Trong đó, 7 thành viên của Tiểu đội 1 gồm: Tạ, Cường, Sen, Bình, Hải, Tú, Tấn là những nhân vật nòng cốt, đã đoàn kết, kiên trì chiến đấu, bám trụ tại trận địa khốc liệt này. Họ trẻ tuổi, đầy nhiệt huyết nhưng vẫn có những phút yếu lòng khi đối mặt với cái chết. Chính những khoảnh khắc ấy lại làm cho nhân vật trở nên chân thật, gần gũi và dễ dàng chạm đến trái tim người xem. Ở bên kia chiến tuyến, nhân vật Quang cũng được xây dựng với hình tượng mới: có lòng trắc ẩn khi giúp đỡ phụ nữ, trẻ em gặp nạn và không hạ sát thương binh; có tinh thần thượng võ khi đấu tay đôi một cách công bằng với Cường ở cuối phim…

Và cuối cùng, khi họ lần lượt ngã xuống, từng cái chết dù khác nhau nhưng đều khắc sâu trong lòng khán giả, để thấy được cái giá của chiến tranh và hòa bình. Ý nghĩa của phim vì thế vượt ra ngoài việc tái hiện một trận đánh lịch sử. Bởi ngoài sự hào hùng, bi tráng, phim còn có giây phút ngọt ngào với tình yêu nhẹ nhàng thời chiến, sự lắng đọng của tình mẫu tử thiêng liêng, sự hài hước, lạc quan của các chiến sĩ trong gian khổ… Ðặc biệt, những hình ảnh, chi tiết mang tính ẩn dụ trong phim càng thể hiện chiều sâu và tính nhân văn của tác phẩm. Ðó là khi Tiểu đội trưởng Tạ không nỡ giết đối phương khi thấy bức ảnh vợ con của người lính ấy rơi ra. Là chiếc khăn rằn dù bị cắt làm đôi nhưng lại có hình chữ S và nằm trong tay 2 người lính khi họ qua đời. Day dứt hơn là hình ảnh hai người mẹ, cùng ngồi trên một con thuyền thả hoa xuống dòng Thạch Hãn trong nỗi đau mất con…

“Mưa đỏ” là bản giao hưởng của Cường - sinh viên nhạc viện - sáng tác trong những ngày chiến đấu ở Thành cổ. Cuối phim, bản giao hưởng ấy vang lên như một khúc tráng ca bất hủ, nhắc nhở các thế hệ Việt Nam không được phép quên: từng tấc đất quê hương và hòa bình hôm nay đều được đánh đổi bằng xương máu của cha ông.

CÁT ĐẰNG