“Kẻ kiến tạo” (Tựa gốc “The Creator”), phim khoa học viễn tưởng của Mỹ, đang chiếu tại các rạp của Việt Nam. Phim được giới chuyên môn và khán giả đánh giá cao không chỉ vì bối cảnh đẹp, kỹ xảo tốt, cốt truyện hay mà còn vì làm người xem suy ngẫm, day dứt về hậu quả của chiến tranh phi nghĩa.

Hai nhân vật chính trong phim: Joshua và Alfie

Phim lấy bối cảnh thế giới giả tưởng ở tương lai, khi mà robot và trí tuệ nhân tạo (AI) phát triển vượt bậc. Một thảm họa nổ bom hạt nhân kinh hoàng tại Los Angeles khiến hàng ngàn người thiệt mạng và AI được cho là kẻ đứng sau gây ra vụ nổ này. Mỹ đứng ra phát động cuộc chiến chống lại AI, tổng tấn công vào khu vực New Asia (Châu Á mới) - nơi được cho là hang ổ ẩn náu cuối cùng của các AI. Joshua (John David Washington) là một cựu binh, được cử đến New Asia, dẫn đường cho một đội biệt kích xâm nhập vào căn cứ của AI để truy tìm một thứ vũ khí bí mật mà AI đang cất giấu.

Joshua từng là mật vụ nằm vùng tại New Asia, lần này quay trở lại đây vì mong tìm được người vợ Maya (Gemma Chan) mất tích trong trận thả bom 5 năm trước. Khi Joshua tìm được vũ khí bí mật, anh bất ngờ khi đó lại là một cô bé robot tên là Alfie (Madeleine Yuna Voyles đóng). Hành trình trốn chạy đã khiến Joshua và Alfie gắn kết với những tình cảm đặc biệt, đồng thời giúp anh khám phá ra nhiều bí mật về AI cũng như sự thật đằng sau cuộc chiến…

Điểm khác biệt của “Kẻ kiến tạo” so với các phim về AI khác là bên cạnh mô tả cuộc chiến khốc liệt giữa con người và AI, còn xây dựng một thế giới mà con người và AI cùng nhau hòa hợp và phát triển. Ở New Asia, những robot có khuôn mặt người, biểu lộ cảm xúc, làm đủ thứ nghề không khác gì con người, hay có những robot khoác trên mình bộ đồ của nhà tu hành... Thậm chí có ngôi làng toàn AI nuôi dưỡng, chăm sóc những đứa trẻ mồ côi. Khi chiến tranh xảy ra, các robot chiến đấu bảo vệ con người, con người cũng khóc thương khi các robot qua đời.

Trong hành trình phiêu dạt cùng cô bé Alfie, Joshua chứng kiến nhiều chuyện và hiểu thêm về thế giới của robot. Từ đây, anh bắt đầu đặt câu hỏi về AI, về nhân tính hay ranh giới giữa đúng và sai. Joshua bị giằng xé trong cuộc chiến giữa hai bên nên hành động của anh không nhất quán, luôn lưỡng lự. Thế nhưng, khi nhận ra cuộc chiến là phi nghĩa, anh đã cùng Alfie quyết tâm phá hủy căn cứ quân sự lớn nhất của Mỹ, ngăn chặn cuộc thảm sát bằng tên lửa trên thế giới…

Thêm vào đó, bối cảnh đa dạng trải dài trên nhiều quốc gia, vùng lãnh thổ khác nhau như Thái Lan, Indonesia, Nhật Bản, Nepal, Campuchia và Việt Nam; cộng thêm việc đan xen các nền văn hóa châu Á tạo nên những nét mới và ấn tượng của “Kẻ kiến tạo”. Trong đó, Vịnh Hạ Long của Việt Nam được chọn là bối cảnh quan trọng. Đặc biệt, diễn viên Ngô Thanh Vân cũng đảm nhiệm một vai phụ; trong phim có vài phân cảnh các nhân vật nói tiếng Việt…

Sự tương tác ăn ý của hai nhân vật chính Joshua và Alfie là điểm nhấn cho tác phẩm. John thể hiện sự điềm tĩnh lẫn mạnh mẽ của một đặc vụ, đau đớn và dằn vặt vì mất mát trong quá khứ cũng như trăn trở, day dứt về cuộc chiến hiện tại. Còn diễn viên nhí Madeleine trong vai Alfie thực sự chiếm được cảm tình của khán giả bởi ngoài gương mặt dễ thương, còn ứng biến tốt trong những cảnh nặng về tâm lý và trạng thái của một người máy đang học cách làm người.

Tuy có đôi chỗ chưa hợp lý trong trường đoạn hành động ở cuối phim nhưng “Kẻ kiến tạo” thực sự làm người xem suy ngẫm, day dứt về nhiều vấn đề. Liệu sự phát triển của AI trong tương lai sẽ là phúc hay là họa? Trong mọi cuộc chiến, dù đó là giữa người với người hay giữa người với robot thì mất mát, đau thương và sự hủy diệt khủng khiếp của bom đạn vẫn là thảm họa lớn nhất. Làm thế nào để dung hòa giữa tham vọng, lợi ích của con người với sự phát triển của AI để tránh thảm họa xảy ra có lẽ vẫn là thách thức trong tương lai...

CÁT ĐẰNG