Từ năm nay, hệ thống bán lẻ thuốc (gọi tắt là nhà thuốc) trong cả nước phải thực hiện các tiêu chuẩn “Thực hành tốt nhà thuốc” (Good Pharmacy Practice, viết tắt: GPP). Đến năm 2011, tiêu chuẩn GPP trở thành quy định bắt buộc. Trong lộ trình này, TP Cần Thơ được Bộ Y tế chọn làm đơn vị thực hiện thí điểm. Trao đổi với phóng viên Báo Cần Thơ về vấn đề này, dược sĩ Nguyễn Bích Lệ, Phó Giám đốc Sở Y tế TP Cần Thơ, cho biết:

- Tiêu chuẩn GPP là những quy định quốc tế về việc bán lẻ dược phẩm, nhằm đảm bảo an toàn sức khỏe cho người dân. Từ tháng 1-2007, Bộ Y tế đã ban hành Quyết định số 11/2007/QĐ-BYT quy định “nguyên tắc, tiêu chuẩn GPP” và đề ra mục tiêu đến năm 2011 tất cả các nhà thuốc trong nước phải đạt tiêu chuẩn GPP. Đến tháng 1-2008, Bộ Y tế ban hành Chỉ thị số 01/2008/CT-BYT chỉ đạo Sở Y tế các tỉnh, thành phải đẩy mạnh công tác triển khai tiêu chuẩn GPP cho hệ thống bán lẻ thuốc. Trong đó, Cần Thơ là 1 trong 4 thành phố (còn lại là TP Hồ Chí Minh, TP Hà Nội và TP Đà Nẵng) được Bộ giao chỉ tiêu đến cuối năm 2008 mỗi nơi phải có 30 nhà thuốc đạt GPP. Hiện nay, Sở Y tế đang gấp rút chuẩn bị các văn bản quy định về việc đăng ký thực hiện GPP để triển khai trong toàn hệ thống bán lẻ.

* Thưa dược sĩ, vấn đề cần quan tâm nhất trong việc xây dựng tiêu chuẩn GPP cho cả hệ thống bán lẻ là gì?

- Đó là vấn đề nhân sự, vì nhiệm vụ cốt lõi của nhà thuốc đạt tiêu chuẩn GPP là cung cấp thuốc và vật tư y tế với chất lượng đảm bảo, phải tư vấn cho bệnh nhân sử dụng thuốc hợp lý và an toàn, đồng thời phải chịu trách nhiệm trong trường hợp bị người tiêu dùng khiếu kiện. Nhà thuốc phải có hồ sơ, sổ sách quản lý nguồn thuốc từ khâu nhập hàng đến khâu bán ra để cơ quan chức năng dễ dàng quản lý. Đây là những quy định mang tính quốc tế, ở các nước phát triển đều thực hiện trong khi dân mình có thói quen khi bị bệnh thường tự mua thuốc điều trị. Thuốc là mặt hàng bán lẻ có tỷ lệ lợi nhuận cao, vin vào nhu cầu này các nhà thuốc đã kinh doanh theo kiểu vừa bán thuốc vừa kê đơn, bán thuốc không theo toa bác sĩ đối với những thuốc bắt buộc phải kê toa, có trường hợp bán thuốc quá hạn sử dụng. Thời gian qua, thanh tra Sở Y tế TP Cần Thơ đã tổ chức nhiều đợt thanh tra, phát hiện và xử phạt hành chính với những nhà thuốc bán thuốc không theo toa bác sĩ, bán thuốc quá hạn sử dụng. Tuy nhiên, hiện nay toàn TP Cần Thơ có đến 430 cơ sở bán lẻ thuốc, mạng lưới phát triển đến tận xã, ấp, không thể dùng biện pháp xử phạt hành chính để buộc người bán lẻ hoạt động theo đúng quy định.

* Sở Y tế TP Cần Thơ sẽ thực hiện lộ trình GPP cho các nhà thuốc trong thành phố như thế nào, thưa dược sĩ?

- Từ đây, đến cuối năm 2008, Sở Y tế sẽ tập trung chỉ đạo theo hệ thống dọc nhằm tổ chức nhiều đợt đào tạo, hướng dẫn các chủ nhà thuốc quán triệt tinh thần Chỉ thị 01 của Bộ Y tế, tránh tư tưởng ngán ngại trong việc đăng ký thực hiện GPP. Trong đó, sẽ làm cho các chủ nhà thuốc am hiểu các văn bản pháp quy về tiêu chuẩn GPP, như: quy trình mua thuốc và kiểm soát chất lượng, quy trình bảo quản và theo dõi chất lượng, quy trình giải quyết đối với loại thuốc bị khiếu nại hoặc thu hồi, nguyên tắc thực hiện hồ sơ, sổ sách để đạt được tính tiện ích khi cơ quan chức năng kiểm tra. Đồng thời, Sở Y tế cũng xây dựng văn bản trình Thường trực UBND TP Cần Thơ chỉ đạo các ngành chức năng cho thực hiện một số giải pháp hỗ trợ đối với các chủ nhà thuốc đăng ký thực hiện GPP, như: có mức thuế ổn định trong một thời gian, được hưởng chương trình tín dụng ưu đãi.

Dự kiến vào cuối năm 2008, TP Cần Thơ phấn đấu có 20 nhà thuốc đạt GPP, chưa đạt so với chỉ tiêu của Bộ Y tế giao (30 nhà thuốc). Sở Y tế chọn giải pháp chậm nhưng phải chắc. Qua tính tiện ích của những nhà thuốc đạt GPP sẽ là mô hình điểm thu hút các chủ nhà thuốc trong thành phố đăng ký thực hiện tiêu chuẩn GPP.

* Thưa dược sĩ, có dư luận cho rằng rất nhiều nhà thuốc sẽ khó thực hiện được GPP vì cơ sở vật chất nhỏ hẹp, thiếu dược sĩ đại học trực tiếp bán tại nhà thuốc?

- Theo Quyết định số 11/2007/QĐ-BYT Bộ Y tế thì các đại lý thuốc ở xã, ấp đều có khả năng đạt được tiêu chuẩn GPP nếu chủ cơ sở quyết tâm thực hiện. Tiêu chuẩn về cơ sở vật chất đối với một nhà thuốc đạt GPP gồm: diện tích kinh doanh từ 10m2 trở lên, ở nơi thoáng mát, sạch sẽ đủ ánh sáng nhưng không được để ánh nắng chiếu trực tiếp vào các kệ trưng bày làm ảnh hưởng đến chất lượng thuốc, phải đảm bảo nhiệt độ dưới 300 C và độ ẩm không vượt quá 75%, có tủ, kệ trưng bày thuốc theo đúng chủng loại, quầy hàng phải bố trí hợp lý để người bán có thể hướng dẫn cho khách hàng những thông tin cần thiết về loại thuốc được bán ra, hoặc tiếp nhận khiếu nại của khách hàng.

Về trình độ nhân lực, trong tiêu chuẩn GPP Bộ Y tế không bắt buộc người bán thuốc phải có trình độ dược sĩ đại học. Vấn đề thiếu nguồn nhân lực có trình độ dược sĩ đại học là tình trạng chung trong cả nước. Hiện nay, TP Cần Thơ có 175 nhà thuốc có người đứng tên đăng ký kinh doanh là dược sĩ đại học, còn lại các đại lý chủ yếu người đăng ký kinh doanh là dược sĩ trung học. Trong khuôn khổ này, nội dung các tiêu chuẩn GPP do Bộ Y tế ban hành nhằm mục tiêu hướng dẫn, nâng cao đạo đức nghề nghiệp, trình độ nghiệp vụ cho lực lượng bán lẻ thuốc đưa hoạt động sản xuất kinh doanh dược phẩm vào quỹ đạo thống nhất, đảm bảo an toàn sức khỏe cho người dân. Sở Y tế TP Cần Thơ sẽ nỗ lực tuyên truyền vận động để người kinh doanh tự giác thực hiện. Đồng thời, việc đăng ký và xét công nhận đạt chuẩn GPP được Sở thực hiện theo quy trình một cửa tạo thuận lợi cho các chủ nhà thuốc.

* Xin cảm ơn dược sĩ!

• MINH NGUYỆT (thực hiện)