* Hội nghị Cấp cao ASEAN 16: Định hướng quan trọng cho hợp tác ASEAN trong năm 2010
Trưa 9-4, tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết đã tiếp và chiêu đãi các Trưởng đoàn các nước ASEAN dự Hội nghị Cấp cao (HNCC) ASEAN lần thứ 16 chào mừng HNCC thành công tốt đẹp.
Phát biểu tại buổi tiếp, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết chia sẻ vui mừng và tự hào về những thành tựu to lớn của khối ASEAN trong hơn bốn thập kỷ qua. Chủ tịch nước nhấn mạnh: ASEAN ngày nay đã trở thành một tổ chức khu vực toàn diện, liên kết chặt chẽ, có vai trò và vị thế quốc tế quan trọng. ASEAN đã là mái nhà chung của các nước thành viên; là nhân tố quan trọng đối với hòa bình, an ninh, hợp tác và phát triển ở khu vực. ASEAN hiện đã chuyển sang giai đoạn phát triển mới, đó là hướng tới mục tiêu hình thành Cộng đồng ASEAN vào năm 2015 và hoạt động trên cơ sở pháp lý là Hiến chương ASEAN. Tầm nhìn, mục tiêu và lộ trình cụ thể đã được các nước thành viên thống nhất xác định, vấn đề còn lại là hành động để hiện thực hóa những thỏa thuận, với quyết tâm chính trị mạnh nhất và những nỗ lực lớn nhất. Đây cũng chính là chủ đề Năm ASEAN 2010 mà Việt Nam đã đề xuất “Hướng tới Cộng đồng ASEAN: Từ tầm nhìn tới hành động”.
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết cho rằng, để xây dựng thành công Cộng đồng ASEAN, các nước thành viên cần phát huy những giá trị truyền thống đặc thù của Hiệp hội, vốn là nguồn sức mạnh và nhân tố bảo đảm thành công của ASEAN. Các nước thành viên cũng cần tiếp tục làm hết sức mình để củng cố sự đoàn kết và thống nhất của Hiệp hội, tăng cường tình hữu nghị và ý thức cộng đồng. Theo Chủ tịch nước, mỗi nước thành viên cần có cam kết chính trị mạnh mẽ với tiến trình liên kết ASEAN, kết hợp hài hòa hơn nữa lợi ích quốc gia với lợi ích chung của cả khu vực. Đồng thời, ASEAN cần phát huy vai trò chủ đạo trong các vấn đề khu vực, chủ động thúc đẩy các tiến trình đối thoại và hợp tác ở khu vực, tạo điều kiện cho các đối tác bên ngoài tham gia và đóng góp tích cực cho việc xử lý các thách thức đối với hòa bình, an ninh và phát triển ở khu vực Đông Nam Á và châu Á - Thái Bình Dương.
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết cũng nêu rõ, năm 2010 đánh dấu 15 năm Việt Nam trở thành thành viên của Đại gia đình ASEAN. Việt Nam đã hội nhập nhanh chóng, tham gia tích cực và có những đóng góp quan trọng cho hợp tác ASEAN. Tham gia hợp tác ASEAN đã mang lại cho Việt Nam nhiều lợi ích to lớn. Sự tham gia và đóng góp của Việt Nam cũng đã góp phần quan trọng cho thành công và sự phát triển của ASEAN. Khu vực Đông Nam Á và ASEAN có ý nghĩa và tầm quan trọng chiến lược đối với Việt Nam. Việt Nam đã trở thành một bộ phận khăng khít, không tách rời của ASEAN. Một ASEAN liên kết chặt chẽ, đoàn kết và thống nhất, có vai trò và vị thế quốc tế quan trọng là hoàn toàn phù hợp với lợi ích cơ bản và lâu dài của Việt Nam, là một ưu tiên quan trọng trong chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa và láng giềng hữu nghị của Việt Nam.
Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết khẳng định: Đảm nhận cương vị Chủ tịch ASEAN 2010, Việt Nam sẽ tập trung vào việc tăng cường đoàn kết và liên kết ASEAN; thực hiện hiệu quả Hiến chương và Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN; đẩy mạnh và làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác với các bên đối tác, góp phần nâng cao vai trò và vị thế quốc tế của Hiệp hội. Đồng thời, Việt Nam sẽ tiếp tục cùng các nước thúc đẩy sự hợp tác hơn nữa trong ASEAN và giữa ASEAN với các đối tác nhằm đối phó với những thách thức toàn cầu, như khủng hoảng kinh tế-tài chính, an ninh lương thực và năng lượng, biến đổi khí hậu, thiên tai và dịch bệnh... Với tầm quan trọng của năm 2010, Nhà nước, Chính phủ và nhân dân Việt Nam đã, đang và sẽ dành quyết tâm cao và tập trung nguồn lực cần thiết để hoàn thành tốt trọng trách Chủ tịch ASEAN.
* Sáng 9-4, tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia (Hà Nội), Hội nghị Cấp cao ASEAN 16 đã kết thúc tốt đẹp.
Ngay sau khi kết thúc Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã có cuộc họp báo thông báo kết quả Hội nghị với đông đảo phóng viên trong nước và quốc tế, khẳng định: Hội nghị Cấp cao ASEAN 16, Cấp cao đầu tiên trong năm 2010 đã kết thúc thành công tốt đẹp. Với chủ đề “Hướng tới Cộng đồng ASEAN: Từ tầm nhìn đến hành động”, Hội nghị đã tập trung trao đổi về các vấn đề: Triển khai Hiến chương và xây dựng Cộng đồng ASEAN; Hợp tác ứng phó với các thách thức toàn cầu; Quan hệ đối ngoại của ASEAN và vai trò ASEAN ở khu vực. Ngoài ra, Hội nghị cũng trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm.
Thủ tướng thông báo những nội dung chính của Hội nghị: Về xây dựng Cộng đồng và triển khai Hiến chương, các nhà lãnh đạo các nước ASEAN khẳng định quyết tâm đẩy mạnh hành động hướng tới mục tiêu hình thành Cộng đồng ASEAN vào năm 2015. Về phục hồi kinh tế và phát triển bền vững, Hội nghị cấp cao ASEAN 16 đã trao đổi ý kiến sâu rộng và nhất trí thông qua “Tuyên bố ASEAN về Phục hồi và Phát triển bền vững”, trong đó đề ra phương hướng và biện pháp hợp tác ASEAN, nhất là tập trung vào đẩy nhanh liên kết kinh tế ASEAN, coi trọng gắn kết mục tiêu phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường và bảo đảm an sinh xã hội cũng như đẩy mạnh giáo dục và phát triển nguồn nhân lực; đồng thời tăng cường hợp tác kinh tế - tài chính Đông Á, đóng góp vào nỗ lực toàn cầu cho phục hồi và phát triển bền vững. Về hợp tác ứng phó với các thách thức toàn cầu, các nhà lãnh đạo các nước ASEAN đã trao đổi về các biện pháp đẩy mạnh hợp tác ứng phó hữu hiệu hơn với các thách thức toàn cầu khác, nhất là biến đổi khí hậu.
Hội nghị đã thông qua “Tuyên bố ASEAN về ứng phó với Biến đổi Khí hậu”. Theo đó, ASEAN sẽ gia tăng hợp tác, thông qua kế hoạch và biện pháp cụ thể, gắn kết với các chương trình hành động quốc gia; đồng thời cam kết đóng góp tích cực cho nỗ lực chung toàn cầu hướng tới đạt một thỏa thuận quốc tế có tính ràng buộc về pháp lý về biến đổi khí hậu. Tuyên bố cũng hoan nghênh hợp tác ở Mê Công và các tiểu vùng khác trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu.
Hội nghị nhất trí cần tăng cường vai trò trung tâm của ASEAN trong một cấu trúc khu vực đang nổi lên. Theo đó, các nhà lãnh đạo các nước ASEAN cũng nhất trí cần đồng thời đẩy mạnh quan hệ đối ngoại của Hiệp hội với các Đối tác thông qua các khuôn khổ hợp tác ASEAN+1, tăng cường hoạt động của các diễn đàn khu vực hiện có trong đó ASEAN giữ vai trò chủ đạo, như ASEAN+3, EAS, ARF...
Các nước ASEAN ủng hộ mạnh mẽ Việt Nam, với tư cách Chủ tịch ASEAN, tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Nhóm G-20 trong năm 2010; và Chủ tịch ASEAN sẽ tiếp tục tham dự G-20 như một cơ chế thường xuyên.
Về một số kết quả đáng chú ý khác, Thủ tướng cho biết, nhân dịp này, lãnh đạo các nước ASEAN đã có cuộc gặp với đại diện của Đại hội đồng Liên nghị viện ASEAN (AIPA) để trao đổi ý kiến về phương hướng và biện pháp tăng cường quan hệ hợp tác giữa kênh hành pháp (ASEAN) và kênh lập pháp (AIPA); nhất trí giao cho hai Ban Thư ký ASEAN và AIPA bàn và khuyến nghị cụ thể về biện pháp và cách thức triển khai.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho biết thêm, các Bộ trưởng Ngoại giao, Kinh tế và Văn hóa-Xã hội của ASEAN cũng đã bàn và thống nhất một số vấn đề quan trọng, trong đó có 3 điểm nổi bật: Các Bộ trưởng Ngoại giao đã ký Nghị định thư về Giải quyết tranh chấp, tiếp tục hoàn chỉnh khung pháp lý theo quy định của Hiến chương ASEAN.
Trả lời câu hỏi của phóng viên trong và ngoài nước, Thủ tướng nêu rõ, Hội nghị cấp cao ASEAN 16 lần này, lãnh đạo ASEAN đã bàn nhiều nội dung liên quan đến phát triển Mê Công, trong đó có tăng cường kết nối hạ tầng để thúc đẩy phát triển bền vững ở khu vực Mê Công cùng với việc lồng ghép các vấn đề về bảo vệ môi trường tự nhiên ở khu vực Mê Công với nỗ lực chống biến đổi khí hậu. Tại hội nghị lần này, ASEAN cũng rất hoan nghênh kết quả của Hội nghị Cấp cao Ủy hội sông Mê Công quốc tế lần thứ nhất được tổ chức tại Thái Lan trong hai ngày 4 và 5-4 vừa qua.
Về vấn đề Myanmar, Thủ tướng cho biết, cùng là thành viên của ASEAN và là láng giềng trong khu vực, ASEAN nói chung và Việt Nam nói riêng luôn quan tâm, theo dõi tình hình xây dựng và phát triển của Myanmar. Tại cuộc họp cấp cao lần này, Ngài Thủ tướng Myanmar Thein Sein, cũng chia sẻ với chúng tôi về diễn biến gần đây ở Myanmar, trong đó Thủ tướng Thein Sein cũng đã có thông báo về công tác chuẩn bị cho cuộc tổng tuyển cử dự kiến sẽ được tổ chức trong năm 2010. “Trong chuyến thăm vừa qua tới Myanmar, ngoài việc trao đổi về hợp tác song phương, với cương vị là chủ tịch ASEAN tôi đã chuyển tới Chính phủ và nhân dân Myanmar thông điệp của ASEAN là mong muốn Myanmar triển khai có hiệu quả lộ trình dân chủ vì hòa bình và hòa hợp dân tộc, tổ chức bầu cử công bằng dân chủ dưới sự tham gia của tất cả các đảng phái, qua đó để sớm ổn định và tập trung phát triển đất nước”, Thủ tướng nói.
Về vấn đề biển Đông, việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn trên biển là lợi ích chung và là mối quan tâm lớn của các nước trong khu vực và các nước ASEAN. Các nước liên quan trong khu vực đã xây dựng nhiều thỏa thuận và cơ chế hợp tác nhằm bảo đảm hòa bình, ổn định và cùng hợp tác ở khu vực, trong đó có tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC). DOC là văn bản quan trọng được ký kết giữa ASEAN và Trung Quốc nhằm thúc đẩy xây dựng lòng tin và hợp tác. Các bên liên quan đều đã khẳng định cam kết tuân thủ và thực hiện DOC. Hiện nay các bên cũng đang nỗ lực hợp tác thực hiện cam kết này. Các quan chức ASEAN và Trung Quốc đã thống nhất sẽ sớm nhóm họp để bàn biện pháp thúc đẩy triển khai thực hiện DOC.
DƯƠNG ĐỨC DŨNG-ĐỖ QUYÊN (TTXVN)
