20/06/2025 - 23:22

Vẫn còn cơ hội ngoại giao cho vấn đề hạt nhân Iran? 

Trong bối cảnh ngày càng xuất hiện nhiều đồn đoán về sự tham gia của Mỹ vào cuộc xung đột Israel - Iran, Nhà Trắng hôm 19-6 cho biết Tổng thống Donald Trump trong vòng 2 tuần tới sẽ quyết định xem liệu Washington có nên can thiệp vào cuộc
xung đột này hay không.


Hiện trường sau một cuộc tấn công bằng tên lửa của Iran vào thủ đô Tel Aviv, Israel. Ảnh: Reuters

 

“Xét đến khả năng có thể diễn ra một cuộc đàm phán với Iran trong tương lai gần hoặc không, ngài Tổng thống sẽ đưa ra quyết định liệu có can thiệp vào xung đột Israel - Iran hay không trong vòng 2 tuần tới. Ngài Tổng thống vẫn luôn ưu tiên giải pháp ngoại giao, bởi ông ấy là người gìn giữ hòa bình. Vì vậy, nếu có cơ hội ngoại giao, ông ấy sẽ luôn nắm bắt nhưng ông ấy cũng không ngại sử dụng sức mạnh quân sự” - Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt phát biểu trước báo giới hôm 19-6.

Theo bà Leavitt, nhà lãnh đạo xứ cờ hoa đã cân nhắc liệu có nên tấn công nhà máy làm giàu nhiên liệu Fordow hay không. Cơ sở hạt nhân này nằm sâu dưới một ngọn núi và được cho nằm ngoài tầm với của tất cả loại bom, trừ bom “phá boongke” của Mỹ.

Trước đó, Tổng thống Trump đã ra tối hậu thư đối với Iran và kêu gọi nước này đầu hàng vô điều kiện. Tuy nhiên, đáp lại tối hậu thư của ông Trump, Nhà lãnh đạo tối cao Iran - Ðại giáo chủ Ali Khamenei tuyên bố “không bao giờ đầu hàng”, đồng thời cảnh báo Mỹ không nên tham gia chiến dịch quân sự của Israel chống lại chương trình hạt nhân của Tehran. Phát biểu lần thứ hai kể từ khi chiến dịch không kích của Israel bắt đầu, ông Ali Khamenei khẳng định người dân Iran sẽ không khuất phục trước đe dọa. “Iran sẽ không đầu hàng. Ðó là tinh thần dân tộc của chúng tôi. Những người hiểu tình hình đều biết rằng nếu Mỹ can thiệp quân sự, thiệt hại họ phải gánh chịu sẽ rất nghiêm trọng và không thể khắc phục được” - ông Ali Khamenei tuyên bố.

Theo giới phân tích, việc ông Trump dành tận 2 tuần để đưa ra quyết định liệu có nên tấn công Iran hay không là có dụng ý riêng. Một là, ông tận dụng tối đa thời gian này để xác định xem các cuộc không kích liên tục của Israel có làm Iran thay đổi lập trường hay không. Hai là, có khả năng thông báo của ông Trump là một nỗ lực nhằm đánh lừa Iran và khiến Tehran mất cảnh giác. “Ðiều đó có thể là vỏ bọc cho quyết định tấn công ngay lập tức. Có lẽ đây là một mánh khóe rất khéo léo đưa người Iran vào cảm giác tự mãn” - James G. Stavridis, cựu Ðô đốc Hải quân Mỹ, nhận định.

Song, ngay cả khi đó là thật thì khoảng thời gian 2 tuần đủ để tàu sân bay thứ hai của Mỹ vào vị trí, giúp lực lượng Mỹ vững chắc hơn trước sự trả đũa của Iran. Ðộng thái trên của Tổng thống Trump cũng sẽ giúp Israel có thêm thời gian để phá hủy hệ thống phòng không xung quanh cơ sở hạt nhân Fordow cũng như các mục tiêu hạt nhân khác, từ đó giảm thiểu rủi ro cho lực lượng Mỹ nếu ông Trump cuối cùng quyết định tấn công Iran.

Trên thực tế, trong vòng một giờ sau khi Nhà Trắng phát đi thông báo trên, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ám chỉ rằng ông có thể sẽ sử dụng khoảng thời gian này để triển khai các cuộc tấn công nhằm vào cơ sở hạt nhân Fordow. Trong một cuộc phỏng vấn với kênh truyền hình Kan, ông Netanyahu hôm 19-6 tuyên bố rằng Israel đang “vượt tiến độ” trong chiến dịch quân sự chống lại Iran, vượt qua cả các kỳ vọng trước đó.

Theo ông Netanyahu, Israel đã phá hủy ít nhất một nửa số bệ phóng tên lửa, loại bỏ các nhà lãnh đạo quân sự chủ chốt của Iran, đang nhắm mục tiêu vào các lực lượng bán quân sự và sẽ tấn công vào các địa điểm hạt nhân của Iran, gồm cơ sở hạt nhân Fordow vốn được bảo vệ rất nghiêm ngặt. “Chúng tôi sẽ đạt được tất cả các mục tiêu của mình và tấn công tất cả các cơ sở hạt nhân của họ. Chúng tôi có khả năng làm điều đó. Tổng thống Trump muốn tham gia hay không thì đó hoàn toàn là quyết định của ông ấy. Ông ấy sẽ làm những gì tốt nhất cho nước Mỹ và tôi sẽ làm những gì tốt nhất cho Nhà nước Israel. Mọi đóng góp đều được hoan nghênh” - ông Netanyahu khẳng định.

Tại buổi thảo luận với người đồng cấp nước chủ nhà Mỹ Marco Rubio và Đặc phái viên về Trung Đông Steve Witkoff ngày 19-6, Ngoại trưởng Anh David Lammy cho biết vẫn còn thời gian để đạt được giải pháp ngoại giao với Iran về chương trình hạt nhân. Ông Lammy cũng cho hay, các bên đã thảo luận về việc Iran cần đạt được một thỏa thuận nhằm tránh nguy cơ xung đột leo thang. Sau Mỹ, ông Lammy sẽ đến Geneva để tham dự cuộc gặp với Ngoại trưởng Iran cùng các đối tác từ Pháp, Đức và Liên minh châu Âu (EU). Ông nhấn mạnh đây là thời điểm then chốt để chấm dứt những diễn biến nghiêm trọng tại Trung Đông và ngăn chặn nguy cơ bùng phát một cuộc khủng hoảng khu vực, điều mà theo ông, sẽ không mang lại lợi ích cho bất kỳ bên nào.

TRÍ VĂN (Tổng hợp)

Chia sẻ bài viết