Bất chấp sức ép của Mỹ lên ngành công nghệ cao, giới chuyên môn cho biết Trung Quốc vẫn đang nhanh chóng bắt kịp thậm chí có phần vượt Washington về năng lực trí tuệ nhân tạo (AI) cùng nhiều lĩnh vực liên quan khác.

Khách tham quan trải nghiệm robot thông minh trong Hội nghị Trí tuệ nhân tạo thế giới (WAIC) 2023 tại Thượng Hải.

Theo các nhà quan sát, Chính phủ Mỹ đang đứng trước áp lực ngày càng lớn để bảo vệ các công ty công nghệ khi Washington và các đồng minh đầu tư hàng trăm tỉ USD cho hoạt động sản xuất chip trong nước. Hiện có lo ngại rằng các công ty Trung Quốc có thể khiến những nhà máy mới của Mỹ phá sản khi Bắc Kinh dự kiến bổ sung gần một nửa công suất nhà máy mới của thế giới liên quan các loại chip cũ trong vòng 3 đến 5 năm.

Ðể tránh kịch bản này, tờ New York Time cho biết Mỹ nhiều khả năng sẽ tiến hành cuộc điều tra thương mại về an ninh quốc gia và hoạt động sản xuất chip cũ của Trung Quốc, vốn đóng vai trò quan trọng trong các sản phẩm như điện thoại thông minh, ô tô, máy rửa chén, tủ lạnh và vũ khí, cùng với mạng lưới viễn thông. Cuộc điều tra dự kiến mất ít nhất 6 tháng và kết quả cuối cùng có thể dẫn đến biện pháp thuế quan, lệnh cấm nhập khẩu hoặc nhiều hành động khác.

Trong nỗ lực gần đây nhất, Mỹ hồi đầu tháng 12 tiến hành đợt trấn áp thứ 3 kể từ năm 2022 đối với ngành công nghiệp bán dẫn của Trung Quốc thông qua lệnh hạn chế xuất khẩu cùng nhiều biện pháp khác lên 140 công ty, bao gồm nhà sản xuất thiết bị bán dẫn Naura Technology Group. Trước đó, tờ Nhật báo Phố Wall còn cho hay Mỹ đang lên kế hoạch hạn chế số lượng chip xuất khẩu cho một số nước bị cáo buộc cung cấp hàng cho Bắc Kinh, chủ yếu ở Ðông Nam Á và Trung Ðông.

Những năm qua, Trung Quốc đã chú trọng hơn tới quy trình tạo công nghệ nguồn mở, phần mềm hiệu suất cao và thiết kế chip trong nước, giúp đưa lộ trình phát triển AI đi đúng hướng. Theo phân tích mới đây, các mô hình AI của Trung Quốc không chỉ theo kịp tốc độ mà còn vượt trội phương Tây, nhất là mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) với sự dẫn đầu của những “gã khổng lồ” công nghệ như Alibaba cùng nhiều công ty khởi nghiệp sáng tạo như DeepSeek.

Hầu hết doanh nghiệp Trung Quốc đều xem LLM là trung tâm của hệ sinh thái công nghệ tương lai. Trong đó, họ chủ yếu tập trung vào LLM nguồn mở, tức nhà phát triển có thể tải và viết ứng dụng miễn phí mà không cần sự cho phép từ tác giả. Vì vậy, các mô hình LLM của Trung Quốc ngày càng được ưa chuộng nhờ sự phổ biến và hiệu suất nổi bật. Thực tế này không chỉ giúp doanh nghiệp Trung Quốc trở thành những người chơi toàn cầu trong lĩnh vực AI mà đây cũng là lợi thế để Trung Quốc đứng vững trong cuộc chiến công nghệ nói chung và duy trì vị thế một trong những cường quốc AI lớn nhất thế giới. Trong bối cảnh địa chính trị phức tạp như hiện nay, người chiến thắng trong cuộc chiến này có thể thống trị ngành công nghiệp kỹ thuật số, tác động đến thị trường toàn cầu và hành vi của người dùng trong nhiều năm.l