Trong những năm gần đây, bối cảnh thám hiểm không gian đã thay đổi mạnh mẽ với sự tham gia của các công ty tư nhân. Việc tàu đổ bộ Blue Ghost đáp xuống Mặt trăng ngày 2-3 đã làm nổi bật ảnh hưởng và năng lực ngày càng tăng của các doanh nghiệp tư nhân trong lĩnh vực thám hiểm không gian.

Tàu đổ bộ Mặt trăng Blue Ghost chụp ảnh “tự sướng Trái đất”. Ảnh: Getty Images

Ngày 2-3, tàu Blue Ghost của công ty Firefly Aerospace (Mỹ) đã đáp xuống bề mặt Mặt trăng, trở thành tàu đổ bộ tư nhân thứ hai ghi dấu thành tựu quan trọng này. Tuy nhiên, Firefly Aerospace tuyên bố họ là công ty đầu tiên thực hiện “thành công” cú hạ cánh mềm.

Năm ngoái, tàu đổ bộ Odysseus của Intuitive Machines (Mỹ) đã hạ cánh cứng xuống Mặt trăng, với tình trạng gần như còn nguyên vẹn nhưng nhiều thiết bị trên tàu đã bị hư hỏng.

Cuộc đổ bộ thành công trên tô đậm vai trò ngày càng lớn của các công ty tư nhân trong hoạt động thám hiểm không gian, khi Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) và các cơ quan khác đang trông cậy nhiều vào các đối tác thương mại để đạt được những đột phá về khoa học, công nghệ.

Sứ mệnh Blue Ghost là một phần của chương trình Dịch vụ vận tải thương mại trên Mặt trăng (CLPS) mà NASA đề ra, nhằm tận dụng ngành công nghiệp tư nhân để hỗ trợ cơ quan này đưa phi hành gia trở lại “chị Hằng”. Phi thuyền Blue Ghost đã chứng minh những tiến bộ trong công nghệ hạ cánh chính xác, một yếu tố rất quan trọng cho các sứ mệnh trong tương lai, chẳng hạn như dự án Artemis của NASA.

Blue Ghost mang theo 10 cuộc thí nghiệm khoa học lên Mặt trăng cho NASA. Các thiết bị trên tàu bao gồm một máy khoan có khả năng đo nhiệt độ ở độ sâu 3m dưới bề mặt, một máy hút bụi để thu thập mẫu bụi của Mặt trăng phục vụ công tác phân tích và một thiết bị loại bỏ bụi mài mòn.

Công ty Firefly Aerospace có kế hoạch thực hiện thêm 2 sứ mệnh Blue Ghost vào năm 2026 và 2028. Khi đó, cả 2 tàu này dự kiến ​​sẽ mang theo nhiều tải trọng khoa học hơn và hỗ trợ các mục tiêu dài hạn trên Mặt trăng của NASA.

Có 3 công ty đã phóng tàu vũ trụ lên Mặt trăng trong vài tuần qua, với Blue Ghost của Firefly Aerospace là tàu đầu tiên hạ cánh.

Tàu đổ bộ cao 4m của công ty Intuitive Machines dự kiến nối gót vào ngày 6-3, hướng tới khu vực gần cực Nam Mặt trăng. Mục tiêu đầu tiên của sứ mệnh lần này là hạ cánh nguyên vẹn và thẳng đứng sau sự cố năm ngoái.

Trong khi đó, tàu đổ bộ của công ty vũ trụ khởi nghiệp ispace Inc. (Nhật Bản), được phóng cùng với Blue Ghost bằng tên lửa SpaceX hôm 15-1, đang trên hành trình dài hơn và dự kiến sẽ đáp xuống bề mặt Mặt trăng vào đầu tháng 5.

Giống như Intuitive Machines, đây là nỗ lực hạ cánh xuống Mặt trăng thứ hai của ispace. Công ty Nhật Bản này đã mất liên lạc với tàu đổ bộ ngay trước khi hạ cánh trong sứ mệnh năm 2023.

Với các công ty như Firefly Aerospace và Intuitive Machines dẫn đầu, ý tưởng về nền kinh tế Mặt trăng ngày càng trở nên khả thi. Bề mặt Mặt trăng chứa heli-3, các nguyên tố đất hiếm và những vật liệu khác có thể được sử dụng làm tài nguyên. Hơn nữa, băng Mặt trăng có thể được chuyển đổi thành nước, không khí hoặc thậm chí là nhiên liệu tên lửa.

HẠNH NGUYÊN (Tổng hợp)