Cuối quý I-2024, tín dụng tăng trưởng dương trở lại, dù mức tăng chỉ 0,26% so với cuối năm 2023. Lãi suất huy động và lãi suất cho vay duy trì xu hướng giảm, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô. Các tổ chức tín dụng (TCTD) kỳ vọng tình hình kinh doanh quý II sẽ khá hơn.

Thanh khoản duy trì ở trạng thái tốt

Tính đến ngày 25-3-2024, huy động vốn của các TCTD giảm 0,76% so với cuối năm 2023 (cùng thời điểm năm 2023 tăng 1,17%); tăng trưởng tín dụng của nền kinh tế đạt 0,26% (cùng thời điểm năm 2023 tăng 1,99%). Theo Ngân hàng Nhà nước (NHNN), tiếp nối đà giảm lãi suất từ cuối năm 2023, xu hướng giảm lãi suất huy động và cho vay của các ngân hàng thương mại (NHTM) tiếp tục được duy trì. Lãi suất cho vay bình quân của NHTM trong nước đối với các khoản cho vay mới và cũ còn dư nợ ở mức 7,7-9,9%/năm. Tín dụng tiếp tục được định hướng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên và động lực tăng trưởng, đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn của người dân, doanh nghiệp.

Khách hàng giao dịch tại VCB chi nhánh Cần Thơ. Ảnh: M.HUYỀN

Còn theo Vụ Dự báo, Thống kê (NHNN), kết quả điều tra về xu hướng kinh doanh của các TCTD quý II-2024 của NHNN cho thấy, tỷ lệ TCTD nhận định nhu cầu vay vốn của khách hàng trong quý I-2024 là “cải thiện” đạt mức thấp hơn so với nhận định và kỳ vọng tại kỳ điều tra trước. Cuối quý I-2024, nhu cầu vay vốn của các doanh nghiệp tiếp tục được các TCTD nhận định ở mức cao hơn nhu cầu vay vốn của khách hàng cá nhân và TCTD khác. Các TCTD dự báo nhu cầu sử dụng dịch vụ ngân hàng của khách hàng có thể “cải thiện” tốt hơn trong quý II và trong cả năm 2024 do kỳ vọng nền kinh tế có diễn biến tích cực, ngành sản xuất, xuất khẩu dần phục hồi, trong đó nhu cầu vay vốn được kỳ vọng “cải thiện” nhiều hơn nhu cầu gửi tiền và thanh toán.

Cũng theo nhận định của các TCTD, thanh khoản của hệ thống ngân hàng trong quý đầu năm nay tiếp tục duy trì trạng thái “tốt”, cải thiện tích cực hơn dự kiến. Các TCTD dự báo tình hình thanh khoản sẽ vẫn tiếp tục dồi dào và cải thiện trong quý II và cả năm 2024 so với năm 2023. Dự báo về mặt bằng lãi suất huy động - cho vay trong quý II và năm 2024, các TCTD cho biết sẽ tiếp tục ở mức thấp và thay đổi không đáng kể so với kỳ trước.

Kết quả điều tra cũng cho thấy, trong quý I-2024, các TCTD đánh giá các nhân tố nội tại tiếp tục có cải thiện so với quý cuối năm 2023. Dự kiến các nhân tố nội tại này sẽ tiếp tục cải thiện trong cả năm 2024, chủ yếu là nhân tố “Chính sách lãi suất, tín dụng, tỷ giá của đơn vị” với 73,6% TCTD đánh giá là nhân tố quan trọng nhất ảnh hưởng tích cực tới tình hình kinh doanh của đơn vị trong quý I và dự kiến cho cả năm 2024 (tương tự kết quả điều tra của các quý năm 2023). Trong khi đó, vẫn có 5,6% TCTD lo ngại tổng thể các nhân tố nội tại làm “suy giảm” tình hình kinh doanh của đơn vị trong năm 2024, chủ yếu là nhân tố “Năng lực tài chính của đơn vị” cùng với “Chính sách và dịch vụ chăm sóc khách hàng của đơn vị”.

Các TCTD đánh giá “Chính sách tín dụng, lãi suất và tỷ giá của NHNN” tiếp tục được kỳ vọng là nhân tố khách quan quan trọng nhất giúp “cải thiện” tình hình kinh doanh của TCTD cho cả năm 2024. Tiếp đến là “Điều kiện kinh doanh và tài chính của khách hàng” và “Cầu của nền kinh tế đối với sản phẩm dịch vụ của đơn vị”. Trong khi đó, “Sự cạnh tranh từ các TCTD khác” tiếp tục được đánh giá là nhân tố quan trọng nhất tác động tiêu cực làm “suy giảm” tình hình kinh doanh của TCTD trong quý I-2024 và dự kiến cả năm 2024.

86,2% TCTD kỳ vọng lợi nhuận trước thuế tăng trưởng dương

Theo Vụ Dự báo, Thống kê, kết quả điều tra xu hướng kinh doanh ngành ngân hàng quý II cho thấy, trong quý I, các TCTD đã nỗ lực cung ứng vốn cho nền kinh tế, tiếp tục điều chỉnh giảm giá bình quân các sản phẩm, dịch vụ đúng như dự kiến ở kỳ điều tra trước, đồng thời dự kiến “giảm nhẹ” giá bình quân sản phẩm, dịch vụ trong quý II và cả năm 2024 (ở kỳ điều tra trước, các TCTD nhận định xu hướng “tăng nhẹ” trong năm 2024).

Tại kỳ điều tra này, các TCTD dự báo mặt bằng rủi ro tiếp tục “tăng” trong năm 2024 (trái với kỳ vọng về mặt bằng rủi ro “giảm” tại kỳ điều tra trước) nhưng xu hướng tăng chậm lại so với năm 2023. Huy động vốn toàn hệ thống TCTD được kỳ vọng tăng bình quân 3,5% trong quý II và tăng 9,9% trong năm 2024, thấp hơn mức kỳ vọng 12% ghi nhận tại kỳ điều tra trước. Dư nợ tín dụng toàn hệ thống TCTD được kỳ vọng tăng bình quân 3,8% trong quý II và tăng 13,6% trong năm 2024, điều chỉnh giảm 0,6 điểm phần trăm so với mức dự báo 14,2% tại kỳ điều tra trước.

Trước những khó khăn của nền kinh tế, khó khăn của doanh nghiệp, người dân… các TCTD cho biết tỷ lệ nợ xấu/dư nợ tín dụng chưa đạt được xu hướng “giảm nhẹ” như kỳ vọng tại thời điểm cuối năm 2023. Nhưng trong quý I-2024, nợ xấu/dư nợ tiếp tục có biểu hiện “tăng nhẹ”, dù xu hướng này được nhận định thu hẹp đáng kể so với quý IV-2023. Tuy nhiên, các TCTD kỳ vọng tỷ lệ nợ xấu sẽ giảm trong quý II.

Cũng theo kết quả điều tra, các TCTD kỳ vọng tình hình kinh doanh sẽ khả quan hơn trong quý II, nhưng vẫn thận trọng khi kỳ vọng cho cả năm 2024 với 70,9-72,7% TCTD kỳ vọng tình hình kinh doanh cải thiện hơn trong quý II và cả năm 2024. Các TCTD kỳ vọng lợi nhuận trước thuế có thể phục hồi từ quý II với 57,3% TCTD kỳ vọng lợi nhuận trước thuế tăng trưởng so với quý I; có 30,9% TCTD kỳ vọng “không đổi” và 11,8% TCTD lo ngại kết quả hoạt động kinh doanh suy giảm.

Trong năm 2024, 86,2% TCTD kỳ vọng lợi nhuận trước thuế tăng trưởng dương so với năm 2023, nhưng vẫn có 10,1% TCTD lo ngại lợi nhuận tăng trưởng âm trong năm 2024 và 3,7% ước tính lợi nhuận không thay đổi.

Năm 2024, các tổ chức quốc tế đưa ra các dự báo về tăng trưởng kinh tế toàn cầu tiếp tục chậm ở năm thứ 3 liên tiếp; nhiều nền kinh tế phát triển đều bị hạ điểm phần trăm tăng trưởng, do tổng cầu phục hồi yếu, tác động của lạm phát cao, lãi suất neo ở mức cao và các căng thẳng chính trị, thương mại tiếp tục ảnh hưởng đến các hoạt động thương mại xuyên biên giới. Trước những bất định toàn cầu, nền kinh tế Việt Nam vẫn được đánh giá lạc quan hơn về tốc độ phục hồi sản xuất kinh doanh và tăng trưởng kinh tế trong khu vực Đông Nam Á.

Các ngân hàng kỳ vọng kinh doanh tốt hơn trong quý II. Ảnh: T.H

Quý I-2024, tăng trưởng kinh tế vĩ mô của Việt Nam ước tăng 5,66%. Theo Tổng cục Thống kê, tốc độ tăng GDP quý I năm nay cao hơn tốc độ tăng của quý I các năm 2020-2023 (mức tăng lần lượt là 3,21%; 4,85%; 5,12%; 3,41%). Cả 3 khu vực kinh tế đều tăng trưởng dương trong quý I-2024 (khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng 2,98%; khu vực công nghiệp và xây dựng tăng 6,28%; khu vực dịch vụ tăng 6,12%). Sản xuất kinh doanh phục hồi, dù tốc độ vẫn còn chậm, nhưng đây là điều kiện để thúc đẩy tăng trưởng năm 2024.

SONG NGUYÊN