Bài, ảnh: KHÁNH TRUNG

Thuận lợi về nguồn nước, đất đai, khí hậu và điều kiện để tiêu thụ sản phẩm, TP Cần Thơ và các tỉnh vùng ÐBSCL được đánh giá có nhiều tiềm năng trong phát triển sản xuất kinh doanh hoa lan gắn với du lịch. Tuy nhiên, phát triển các mô hình trồng hoa lan ở vùng ÐBSCL còn hạn chế...

Hoa lan của các thành viên Câu lạc bộ Hoa Lan Cần Thơ được trưng bày, giới thiệu tại chuỗi sự kiện hội thi, hội thảo và triển lãm hoa lan mở rộng lần thứ VIII, năm 2023 tại TP Cần Thơ. 

Lan là loại hoa rất đẹp, đa dạng về chủng loại và có giá trị kinh tế cao giúp người trồng có thu nhập tốt. Người dân tại các khu vực đô thị và ở ven đô có thể tận dụng các khoảng không gian đất trống quanh nhà để trồng hoa lan tạo sinh cảnh và kiếm thêm thu nhập. Hiện TP Cần Thơ và các tỉnh vùng ÐBSCL được đánh giá có nhiều tiềm năng trong phát triển sản xuất kinh doanh hoa lan do điều kiện khí hậu thuận lợi, diện tích sản xuất nông nghiệp lớn, nguồn nước sạch và dồi dào và cơ cấu làm nông chiếm tỷ trọng cao. Ðặc biệt, TP Cần Thơ có dân cư sống ở đô thị đông và có lợi thế nằm ở trung tâm vùng ÐBSCL, với nhiều điều kiện thuận lợi về giao thông cả về đường bộ, đường thủy và đường hàng không nên có khả năng tiêu thụ hoa lan với số lượng lớn, kết nối, đưa sản phẩm hoa lan của vùng đi các nơi tiêu thụ.

Theo đánh giá của nhiều chuyên gia và nghệ nhân trồng hoa lan, với khí hậu nhiệt đới gió mùa, lượng mưa dồi dào, vùng ÐBSCL trồng được nhiều loại lan khác nhau, từ lan rừng đến lan công nghiệp. Trong những năm qua, ngành hoa lan ở ÐBSCL đã khởi sắc, diện tích trồng lan tăng nhanh. Tuy nhiên, tính chất vẫn còn nhỏ lẻ, manh mún. Chủ yếu là người chơi lan theo sở thích, chưa nhiều vườn có diện tích lớn, chưa cung cấp sản phẩm ổn định cho thị trường. Chưa có sự liên kết chặt chẽ giữa sản xuất và tiêu thụ, cũng như chưa có nhiều sản phẩm lan có chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của thị trường. Hiện cũng chưa có nhiều doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực trồng lan tại vùng ÐBSCL. Nghệ nhân hoa lan Bùi Văn Ngọc ở TP Hồ Chí Minh, người có nhiều kinh nghiệm trồng lan và đã có hàng chục năm giảng dạy, truyền đạt các kiến thức về hoa lan, nhìn nhận: "Gần đây, ngành lan tại ÐBSCL đã chuyển biến tích cực so với thời điểm trước, hình thành một số vườn lan có quy mô lớn tại một số tỉnh như Bến Tre, Tiền Giang, Long An... Tuy nhiên, phát triển vẫn chưa xứng tầm với tiềm năng của khu vực. Ngành lan chủ yếu phát triển ở các hội, nhóm chơi lan theo sở thích, chưa tạo được các sản phẩm hoa lan phục vụ trang trí các hội nghị, yến tiệc, quà tặng do không có nguồn cung ổn định. Người sản xuất và người sử dụng lan chưa đánh giá hết giá trị của hoa lan. Vùng ÐBSCL phát triển chậm nhất so với cả nước trong lĩnh vực hoa lan".

Ðể tạo điều kiện giao lưu, học hỏi kinh nghiệm và thúc đẩy phát triển sản xuất kinh doanh hoa lan, Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật TP Cần Thơ vừa phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) TP Cần Thơ và Hội Sinh vật cảnh TP Cần Thơ tổ chức hội thảo "Nghề trồng lan phục vụ nông nghiệp đô thị gắn với phát triển du lịch". Hội thảo là một trong những hoạt động quan trọng nằm trong chuỗi sự kiện hội thi, hội thảo và triển lãm hoa lan mở rộng lần thứ VIII, năm 2023 tại TP Cần Thơ. Các đại biểu đã được cập nhật, cung cấp thông tin về tình hình phát triển trồng lan tại TP Cần Thơ, cũng như của vùng ÐBSCL và cả nước nói chung. Ðồng thời, được các diễn giả và nghệ nhân trồng lan giới thiệu các mô hình, cách trồng hoa lan đạt hiệu quả kinh tế cao và kinh nghiệm trong phát triển các mô hình trồng hoa lan ở đô thị và trồng lan gắn với phát triển du lịch. Hội thảo cũng dành nhiều thời gian để thảo luận, đề xuất các giải pháp nhằm phát triển nghề trồng hoa lan.

Nhiều ý kiến cho rằng, tới đây ngành chức năng các tỉnh, thành vùng ÐBSCL cần rà soát, đánh giá tiềm năng và xây dựng quy hoạch sản xuất hoa lan phù hợp với điều kiện từng địa phương. Kịp thời cung cấp thông tin thị trường, tập huấn kỹ thuật và có các hỗ trợ về vốn, về nguồn cây giống. Tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân có kinh nghiệm đầu tư vào lĩnh vực trồng lan. Hỗ trợ người dân, doanh nghiệp đẩy mạnh liên kết, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật để phát triển đa dạng nhiều mô hình trồng lan, cũng như trồng lan gắn với phát triển du lịch. Tăng cường cung cấp thông tin thị trường, xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm để tạo thuận lợi cho người trồng lan tiêu thụ sản phẩm... Nghệ nhân hoa lan Bùi Văn Ngọc cho rằng: "Cần chú ý nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trồng lan. Tập trung đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực có kỹ thuật trồng lan. Ðây là yếu tố quan trọng quyết định đến thành công của nghề trồng lan". Theo bà Nguyễn Thị Kiều, Phó Chủ tịch Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật TP Cần Thơ, việc quan tâm có giải pháp phát triển trồng lan gắn với phát triển du lịch du lịch nhằm gia tăng giá trị là hết sức cần thiết. Qua đó, cũng góp phần tạo sự gắn kết chặt chẽ trong các khâu sản xuất, tiêu thụ, xúc tiến thương mại, đa dạng ngành nghề từ hoa lan, nâng tầm giá trị thật sự của hoa lan. Tới đây, Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật cũng sẽ tiếp tục quan tâm tổ chức các hội thảo, hội thi và các cuộc tham quan và tư vấn, đề xuất các chính sách để thúc đẩy phát triển ngành hoa lan gắn kết du lịch sinh thái.

Theo ông Phạm Trường Yên, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT TP Cần Thơ, phát triển nông nghiệp đô thị, đặc biệt là phát triển về sinh vật cảnh, trong đó có hoa lan đặc biệt được quan tâm. Sở NN&PTNT cũng xây dựng kế hoạch phát triển về hoa kiểng, cây cảnh từ năm 2023 đến 2025, trong đó xác định hoa kiểng là một trong những mũi nhọn để phát triển trong nông nghiệp. Bên cạnh đó, ngành cũng có các kế hoạch và hoạt động hỗ trợ cho người dân chuyển đổi, phát triển nghề trồng lan và các loại cây cảnh nói chung. Phối hợp với Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật, Hội Sinh vật cảnh, Sở Khoa học và Công nghệ thành phố, cùng các viện, trường trong nghiên cứu, tạo ra các giống mới phù hợp với thổ nhưỡng của Cần Thơ. Ðồng thời, triển khai các lớp tập huấn kỹ thuật, xác định những giống hoa phù hợp để phát triển trồng và hỗ trợ trong kết nối, phát triển thị trường tiêu thụ...