Tổng thống Mỹ Donald Trump được cho đang có tham vọng vẽ ra thế giới đa cực mới, đó là mang lại hòa bình cho Ukraine, ổn định vấn đề Đài Loan, sau đó là cắt giảm một nửa chi tiêu quốc phòng rồi ngăn chặn cuộc khủng hoảng nợ của Mỹ.

Dự báo có thể diễn ra thượng đỉnh 3 bên Mỹ - Nga - Trung. Ảnh: Morocco World News

Trong nỗ lực khôi phục quan hệ song phương và bàn giải pháp hòa bình cho xung đột Ukraine, thủ đô Riyadh của Saudi Arabia hôm 18-2 đã trở thành tâm điểm chú ý của cộng đồng quốc tế khi nơi đây diễn ra cuộc hội đàm giữa hai phái đoàn Nga - Mỹ.

Theo giới phân tích, cuộc hội đàm này báo hiệu một thỏa thuận vượt ra ngoài cuộc chiến tại Ukraine. “Một trong những cuộc họp đầu tiên mà tôi muốn có là với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin. Và tôi muốn nói rằng hãy cắt giảm một nửa ngân sách quân sự của chúng ta. Chúng ta sẽ khiến họ chi ít tiền hơn và chúng ta cũng sẽ chi ít tiền hơn.” - ông Trump phát biểu trước báo giới hôm 13-2.  

Tờ Asia Times cho rằng ông Trump có thể tham dự lễ kỷ niệm 80 năm Ngày Chiến thắng tại thủ đô Mát-xcơ-va vào ngày 9-5 tới. Chủ tịch Tập được cho cũng sẽ có mặt tại buổi lễ này. Trang web Guancha.cn suy đoán rằng ông Trump có thể sẽ triệu tập “hội nghị Yalta” mới.

Hội nghị Yalta, còn gọi là Hội nghị Crimea, diễn ra ngày từ 4 đến 11-2-1945, là cuộc gặp giữa nguyên thủ quốc gia của Mỹ, Anh và Liên Xô khi Chiến tranh thế giới thứ hai gần kết thúc nhằm thảo luận việc tái cấu trúc Đức và châu Âu hậu chiến tranh.

Tuy thượng đỉnh 3 bên Mỹ - Nga - Trung chưa chắc sẽ được diễn ra nhưng nếu nó thành hiện thực thì tuyên bố chung được giới phân tích dự đoán sẽ bao gồm một lệnh ngừng bắn giữa Nga và Ukraine; kế hoạch nhanh chóng chấm dứt lệnh trừng phạt kinh tế đối với Nga; một thỏa thuận với Trung Quốc để ổn định tình hình Đài Loan cũng như kế hoạch về một cuộc đàm phán vũ khí hạt nhân có quy mô tương đương Hiệp ước Lực lượng hạt nhân tầm trung được ký thời Tổng thống Mỹ Ronald Reagan và nhà lãnh đạo Liên Xô Mikhail Gorbachev năm 1987.

Nhà báo Yan Mo của trang Guancha.cn lập luận rằng mục tiêu chính của ông Trump ở Đài Loan là nắm được bí quyết thành công của Công ty Sản xuất Chất bán dẫn Ðài Loan (TSMC), nơi sản xuất 90% chip tiên tiến của thế giới. “Ông Trump biết rằng việc áp thuế đối với TSMC là vô nghĩa, bởi xét cho cùng TSMC đang ở vị thế độc quyền tuyệt đối. Bất kể mức thuế nào được áp dụng, người chịu thiệt sẽ là khách hàng. Hiện tại, những người mua chip tiên tiến chính của TSMC chủ yếu là những khách hàng Mỹ” - ông Yan Mo cho biết khi đề cập kế hoạch áp thuế đối với xuất khẩu chip của Đài Loan sang Mỹ.  Nhà báo Yan Mo cho rằng ông Trump có ý định buộc TSMC thành lập một số nhà máy ở xứ cờ hoa hoặc sáp nhập TMSC vào nhà sản xuất chip Intel của Mỹ nhưng trên thực tế là muốn mua lại công nghệ của TSMC. Về mặt an ninh quốc gia, điều này là khá hợp lý, bởi Washington không muốn phụ thuộc vào Bắc Kinh về chip tiên tiến trong trường hợp Đài Bắc bị sáp nhập.

TRÍ VĂN (Tổng hợp)