Cục Chống tham nhũng Quốc gia Ukraine (NABU) vừa công bố kết quả Chiến dịch Midas, cuộc điều tra kéo dài 15 tháng đối với Energoatom, công ty hạt nhân thuộc sở hữu nhà nước và là nhà sản xuất điện lớn nhất nước này.

Timur Mindich, chủ mưu vụ tham nhũng gây rúng động Ukraine. Ảnh: Mezha

Theo Oleksandr Abakumov, lãnh đạo đội điều tra của NABU, trong cuộc điều tra bắt đầu từ mùa hè năm 2024, gần 1.000 nhân sự của NABU đã tiến hành 70 đợt khám xét với nhiều quan chức Ukraine và thu thập được các băng ghi âm có độ dài tổng cộng hàng ngàn giờ, cung cấp bằng chứng cho thấy có một nhóm tội phạm cấp cao trong lĩnh vực năng lượng. Nhóm này yêu cầu các nhà thầu của Energoatom hối lộ 10-15% giá trị hợp đồng, nếu không sẽ có nguy cơ mất vị thế nhà cung cấp. “Khoảng 100 triệu USD đã được chuyển qua hệ thống rửa tiền này” - NABU cho biết.

Tổng cộng, 5 người đã bị bắt và 7 người khác bị đưa vào diện tình nghi, gồm doanh nhân Timur Mindich, người có biệt danh Carlson và là đồng minh chủ chốt của Tổng thống Volodymyr Zelensky. Mindich bị cáo buộc lợi dụng quan hệ với ông Zelensky để cầm đầu mạng lưới tham nhũng nói trên, khiến dư luận phẫn nộ trong bối cảnh người dân đang phải chịu cảnh mất điện triền miên do các cuộc tấn công của Nga. Tuy nhiên, Mindich được cho đã tháo chạy ra nước ngoài, vài giờ trước khi nhóm điều tra viên đến căn hộ của ông ở thủ đô Kiev để thực thi lệnh khám xét.

Được biết, Mindich là nhà đồng sáng lập công ty sản xuất phim Kvartal 95, nơi ông Zelensky từng làm việc trước khi bước vào chính trường. Từ năm 2019, Mindich mở rộng đầu tư sang nhiều lĩnh vực. “Timur Mindich đã kiểm soát quá trình tích lũy, phân phối và hợp pháp hóa số tiền thu được bằng các phương thức phạm pháp trong lĩnh vực năng lượng ở Ukraine” - công tố viên thuộc Văn phòng Công tố Chuyên trách chống Tham nhũng Ukraine (SAPO) cho hay.

Ngoài Mindich, trong danh sách những người bị nêu tên còn có nhiều quan chức cấp cao và doanh nhân có ảnh hưởng. Đáng chú ý nhất là German Galushchenko, Bộ trưởng Tư pháp đương nhiệm và từng giữ chức Bộ trưởng Năng lượng Ukraine. Ông Galushchenko bị đình chỉ công tác hôm 12-11 sau khi các công tố viên cáo buộc có liên hệ với ông Mindich. 

Một nhân vật khác là Oleksiy Chernyshov, cựu Phó Thủ tướng Ukraine, bị cáo buộc làm giàu bất hợp pháp với khoản thu nhập khoảng 1,2 triệu USD và thêm gần 112.000USD thông qua mạng lưới tài chính đang bị điều tra.

Giới chuyên gia lo ngại vụ tham nhũng có thể hủy hoại tỷ lệ ủng hộ của ông Zelensky, khiến các nhà tài trợ phương Tây phẫn nộ và gây ra một cuộc khủng hoảng chính trị có thể dẫn đến nhiều tổn thất trên chiến trường. Một cuộc khảo sát gần đây cho thấy 71% người dân Ukraine tin rằng mức độ tham nhũng đã gia tăng kể từ khi Nga phát động “chiến dịch quân sự đặc biệt” hồi tháng 2-2022.

Theo hãng tin AP, giới chức Liên minh châu Âu (EU) hôm 13-11 cảnh báo Ukraine rằng nước này phải tiếp tục trấn áp tham nhũng sau vụ bê bối nói trên. Thủ tướng Đức Friedrich Merz trong cuộc điện đàm với Tổng thống Zelensky cũng nhấn mạnh mối lo ngại của châu Âu về vụ tham nhũng. Đáp lại, ông Zelensky hứa sẽ “minh bạch hoàn toàn, hỗ trợ lâu dài cho các cơ quan chống tham nhũng độc lập và nhanh chóng thực hiện các biện pháp tiếp theo để giành lại niềm tin của người dân Ukraine, các đối tác châu Âu và các nhà tài trợ quốc tế”.

TRÍ VĂN (Tổng hợp)