Ấn Độ đón chào thế kỷ 21 với chiến dịch quốc gia nhằm thu hút khách du lịch trên khắp thế giới đến với xứ sở cà ri. Tuy nhiên, điều đáng ngạc nhiên của ngành công nghiệp không khói nước này là hiện nay các khu du lịch lại đầy ắp khách Ấn Độ. Họ chính là tầng lớp trung lưu mới. Sự thay đổi này là minh chứng của việc gia tăng sự giàu có trong xã hội, không chỉ ở Ấn Độ, mà trên phạm vi toàn thế giới. Theo dự đoán của Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD), lần đầu tiên trong lịch sử, thế giới sẽ chuyển từ đa số là người nghèo sang đa số là giới trung lưu vào năm 2022.

Tầng lớp trung lưu mới ở Trung Quốc.

Theo ước tính, đến năm 2030, số người thuộc tầng lớp trung lưu trên toàn cầu sẽ tăng ít nhất gấp đôi, lên 5 tỉ người. Giới trung lưu mới đặc biệt gia tăng tại các nền kinh tế lớn đang trỗi dậy như Brazil, Nga, Ấn Độ và Trung Quốc. Các nước châu Á dự kiến sẽ chiếm đến 2/3 số người trung lưu trên toàn cầu. Các nhà kinh tế và xã hội học cho rằng so với cuộc Cách mạng công nghiệp hồi cuối thế kỷ 18 đầu thế kỷ 19, sự bùng nổ này mang tính toàn cầu hơn, nhanh hơn và có thể sẽ chuyển dịch sức mạnh kinh tế thế giới từ Tây sang Đông. Thậm chí một số phân tích của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) còn cho rằng qui mô kinh tế Trung Quốc sẽ vượt Mỹ trong 5 năm nữa. Ấn Độ và Brazil cũng được dự báo sẽ nằm trong nhóm 5 nền kinh tế lớn nhất thế giới vào giữa thế kỷ này.

Trong giai đoạn 2003-2008, Brazil có đến 24 triệu người thoát nghèo, và ngày nay tầng lớp trung lưu chiếm đến hơn 50% trong khoảng 191 triệu dân nước này. Tại Trung Quốc, tầng lớp trung lưu có khoảng 157 - 800 triệu người, tùy theo tiêu chí đánh giá. Với số lượng lớn như vậy, tầng lớp này ảnh hưởng không nhỏ đến sức tiêu thụ hàng hóa trong nước. Những năm gần đây, doanh số bán lẻ ở Trung Quốc tăng khoảng 15%/năm và nước này đã trở thành thị trường điện thoại di động và ô tô lớn nhất thế giới. Trong khi đó, tầng lớp trung lưu tại Ấn Độ được dự đoán sẽ tăng khoảng 67% trong 5 năm tới, lên mức 267 triệu người, chiếm gần 1/4 dân số.

Theo chuyên gia kinh tế Homi Kharas tại Viện Brookings (Mỹ), nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng mạnh mẽ này được cho là nhờ các chính sách phát triển của các nước. Chẳng hạn, việc tăng mức lương tối thiểu tại Brazil và việc giảm thuế tại Ấn Độ đều giúp tăng thu nhập của người dân. Bên cạnh đó, giới đầu tư nước ngoài tại các nước đang phát triển mang đến nhiều công việc lương cao. Còn đối với người dân, họ ngày càng có nhu cầu về mọi mặt, từ việc sở hữu các máy móc hiện đại đến quần áo thời trang hơn. Và ngày càng nhiều người có được sự giáo dục tốt hơn. Những điều này mang đến cơ hội kinh doanh cho các doanh nhân địa phương và các công ty đa quốc gia.

Khi người dân các nước đang phát triển cải thiện cuộc sống, thu nhập và chi tiêu trên thế giới được phân bổ công bằng hơn. Nhưng trong từng nước riêng lẻ, đặc biệt là tại châu Á, sự cách biệt giàu nghèo vẫn gia tăng do người giàu thì càng giàu hơn và tích lũy của cải nhanh hơn tầng lớp trung lưu. Tuy nhiên, sự lớn mạnh của tầng lớp trung lưu có thể là động lực khiến các chính phủ đưa ra những chính sách kinh tế xã hội nhằm bảo vệ họ khỏi sự bất bình đẳng, lạm phát và “hiện tượng bong bóng”, chẳng hạn như bong bóng bất động sản từng ảnh hưởng nghiêm trọng tại Mỹ và châu Âu.

THUẬN HẢI (Theo CS Monitor)