MAI QUYÊN (Theo Bloomberg)

Ý định của Tổng thống đắc cử Hàn Quốc Yoon Suk-yeol về việc dời văn phòng làm việc từ địa chỉ hiện tại ở phía Bắc Seoul đến khu vực phát triển kém hơn, nhưng gần căn cứ Mỹ, được dự báo định hình lại chính trị lẫn kinh tế vùng thủ đô 600 năm tuổi.

Tân Tổng thống Hàn Quốc trình bày kế hoạch dời Nhà Xanh.

Kế hoạch gây tranh cãi

Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc (Nhà Xanh) tọa lạc tại quận Jongno, chiếm diện tích khoảng 250.000 mét vuông. Nép sau Cung điện Gyeongbuk và bao quanh bởi đồi núi, cơ quan đầu não của chính quyền Hàn Quốc có phần gây liên tưởng tới một pháo đài hay dinh thự vua chúa cách xa công chúng. Thậm chí, Tổng thống Yoon trong đợt tranh cử hồi tháng 3 còn mô tả khu phức hợp nói trên là “biểu tượng của quyền lực đế quốc” và tuyên bố không bước vào nơi này. Thể hiện chế độ dân chủ gần gũi hơn với dân chúng, ông Yoon đã ngỏ ý dời văn phòng tổng thống đến khu nhà chính phủ ở quận Gwanghwamun gần đó.

Nhưng tầm nhìn về một “thời đại Gwanghwamun” vấp phải nhiều trở ngại, đặc biệt với cảnh báo của chính quyền Tổng thống sắp mãn nhiệm Moon Jae-in về việc gấp rút chuyển văn phòng tổng thống có thể đe dọa an ninh quốc gia. Theo đó, các quan chức khá lo ngại văn phòng tổng thống liệu có được bảo vệ tốt khỏi các mối nguy từ bên ngoài hay không trong khi việc di dời đòi hỏi những cơ quan quân sự hàng đầu di chuyển theo, làm ảnh hưởng khả năng sẵn sàng chiến đấu. Bên cạnh đó, chủ trương Nhà Xanh mở cửa hoàn toàn cho công chúng cũng phải bàn lại nếu tổng thống vẫn cần sử dụng boongke ngầm trong các trường hợp khẩn cấp.

Trước mối lo về an ninh và hậu cần, Tổng thống Yoon cho công bố kế hoạch chuyển đến khu phức hợp của Bộ Quốc phòng ở quận Yongsan, cách đó khoảng 5km về phía Nam. Dự kiến, văn phòng tổng thống mới là một tòa nhà 10 tầng trong một khu phức hợp diện tích khoảng 270.000 mét vuông. Ðây cũng là nơi đặt các cơ quan quân sự khác nhau như Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ - Hàn. Ðội ngũ chuyển tiếp đã tiến hành khảo sát cho phép công chúng gửi ý tưởng đặt tên cho tòa nhà và tác phẩm được chọn sẽ giành được 4.800USD. Còn hiện tại, Tổng thống Yoon cho biết tòa nhà tạm thời được gọi là “Nhà của mọi người”.

Theo giới quan sát, quyết định của Tổng thống Yoon sẽ chuyển trung tâm quyền lực chính trị Hàn Quốc đến một trong những quận lớn nhất nhưng bị bỏ quên của thành phố. Về mặt kinh tế, giới chuyên môn đánh giá việc chuyển sang Yongsan giúp  tạo ra một trung tâm mới cho thủ đô. Tuy nhiên, nhiều người Hàn không mấy hài lòng. Theo kết quả một cuộc thăm dò gần đây, chỉ khoảng 40% người dân ủng hộ trong khi hơn một nửa muốn Tổng thống Yoon cân nhắc lại quyết định.

“Cái gai” giữa thủ đô

Từ thế kỷ 16, nơi đây chỉ là ngôi làng ở ngoại ô Seoul nhưng là cơ sở tiếp tế cho các samurai trong thời kỳ bị Nhật Bản đô hộ. Vào đầu thế kỷ 20, Yongsan trở thành địa điểm đóng quân của quân đội Nhật do có vị trí thuận lợi so với trung tâm thành phố và gần sông Hàn. Khi Chiến tranh Thế giới thứ 2 kết thúc, quân đội Mỹ bắt đầu kiểm soát căn cứ nói trên và đến sau Chiến tranh Triều Tiên năm 1953, các khu đô thị của Seoul mới dần mở rộng và bao trọn Yongsan.

Nằm tách biệt với bên ngoài bởi tường cao và rào thép, căn cứ quân sự Yongsan luôn bị coi là “cái gai” trong mắt người dân Seoul và cả khách du lịch. Chính quyền Hàn Quốc nhiều lần muốn lấy lại quyền kiểm soát khu vực này, nhưng đến năm 1990, Tổng thống khi đó là Roh-Tae-woo mới đưa ra đề xuất di dời căn cứ Mỹ. Tuy nhiên, tiến trình dời đến căn cứ Humphreys cách đó 60km vào năm 2017 mới được phía Mỹ tiến hành.

Tình hình có thể phức tạp hơn khi có nhiều lo lắng văn phòng mới tạo ấn tượng về một “chính quyền quân sự” nếu chính phủ có cùng không gian làm việc với quân đội.

Hàn Quốc và Mỹ theo dõi sát động thái của Triều Tiên tại bãi thử hạt nhân Punggye-ri

Ngày 9-5, Hàn Quốc tuyên bố đang cùng Mỹ theo dõi sát bãi thử hạt nhân Punggye-ri của Triều Tiên, trong bối cảnh xuất hiện thông tin về khả năng Bình Nhưỡng đang chuẩn bị cho một vụ thử hạt nhân tại đây.

Trả lời phỏng vấn báo giới, quyền phát ngôn viên Bộ Thống nhất Hàn Quốc Cha Duck-chul nêu rõ: “Với sự phối hợp chặt chẽ, giới chức tình báo Hàn Quốc và Mỹ đang theo dõi và giám sát động thái tại các cơ sở và khu vực quan trọng của Triều Tiên, trong đó có các hoạt động chuẩn bị cho một vụ thử hạt nhân ở Punggye-ri”.

Ông Cha cho biết thêm: “Dưới sự hợp tác chặt chẽ của Hàn Quốc và Mỹ, chính phủ vẫn duy trì trạng thái sẵn sàng trước mọi tình huống”. Ngoài ra, ông nhấn mạnh các hoạt động liên quan tới hạt nhân của Triều Tiên “vi phạm rõ ràng” các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc, do đó ông hối thúc Bình Nhưỡng chấm dứt những hoạt động như vậy và quay trở lại bàn đàm phán.

Trước đó, ngày 6-5 vừa qua, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ cảnh báo Triều Tiên có thể sẵn sàng tiến hành một vụ thử hạt nhân ngay trong tháng này.