Nhiều căn nhà vội vàng xây dựng để “đón đầu” đền bù giải tỏa ở phường Phú Thứ.

Khoảng năm 2003, khi khu đô thị Nam Cần Thơ với hàng chục dự án khu dân cư chuẩn bị triển khai, thì hàng trăm hộ dân nơi đây “đón đầu” giải tỏa bằng cách xây nhà và trồng cây để mong tăng thêm tiền đền bù... Nhưng hậu quả là đến giờ này, rất nhiều hộ phải ngậm ngùi vì dự án chậm triển khai, nhà cửa của họ xuống cấp. Vậy mà bài học đắt giá đó vẫn chưa được các hộ dân “rút kinh nghiệm”, tình trạng xây nhà trái phép, sai phép để chờ đền bù giải tỏa lại tái diễn ở khu đô thị Nam Cần Thơ…

* “ĐÓN ĐẦU” GIẢI TỎA

Tại khu tái định cư 42 ha thuộc dự án Khu công nghiệp (KCN) Hưng Phú 1 (diện tích 262ha) do Công ty cổ phần KCN Sài Gòn - Cần Thơ làm chủ đầu tư để bố trí tái định cư (TĐC) cho hàng trăm hộ dân của dự án KCN này vào ở. Dự án khu TĐC này mới bắt đầu triển khai giai đoạn đầu, thì mới đây qua kiểm tra của UBND quận Cái Răng đã phát hiện 62 hộ dân vi phạm xây dựng sai phép, trái phép... Ông Phan Văn Sấm, Chủ tịch UBND phường Tân Phú, cho biết: Qua kiểm tra, hầu hết các hộ dân vi phạm đều không chịu ký biên bản, với lý do xuất phát từ nhu cầu sử dụng thực tế, khi nào dự án triển khai thì họ tháo dỡ... Nhưng theo nhận định của phường, với kiểu xây dựng “chuồng trại không ra chuồng trại, sân phơi cũng chẳng giống sân phơi” chỉ với mục đích là chờ dự án triển khai để được hưởng thêm đền bù”.

Có người xây dựng bờ tường rào trong khuôn viên hàng ngàn mét vuông đất với lý do “Tân Phú là phường văn hóa trước đây chính quyền địa phương vận động xây tường rào nhưng không có kinh phí, nay có tiền thì xây dựng cho đảm bảo tiêu chí của phường!”. Trong 62 hộ vừa kiểm tra, có tới 13 hộ từ nơi khác đến xây dựng hoặc xây dựng rồi để trống không người ở. Có trường hợp, người từ nơi khác đến thuê hoặc mượn đất của những hộ dân tại chỗ không có tiền tự đầu tư để xây dựng sau này được đền bù thì chia theo thỏa thuận. Chủ tịch UBND phường Phan Văn Sấm nói: “Đầu tư 5-7 triệu đồng, đền bù được 15-20 triệu đồng quá hấp dẫn, nhưng kiểu “làm ăn” này không thể chấp nhận được!”.

Tình trạng xây dựng nhà để “đón đầu” đền bù giải tỏa vẫn tiếp tục diễn ra và xuất hiện ngay cả ở các KCN Hưng Phú 1, Hưng Phú 2 và các khu dân cư trên địa bàn Nam Cần Thơ. Ở một số dự án KCN Hậu Giang nằm giáp với phường Tân Phú, tình trạng xây cất nhà, mua cây đặc sản 3-4 năm tuổi về trồng chen chúc nhau như vườn ươm chờ áp giá đền bù cũng đang diễn ra.

* SẼ XỬ LÝ NGHIÊM

Ông Mai Hồng Châu, Phó Chủ tịch UBND quận Cái Răng, khẳng định: “Quận sẽ kiên quyết buộc những trường hợp cố tình xây dựng trái phép, không phép phải tháo dỡ công trình. Cụ thể, sẽ triển khai cưỡng chế tháo dỡ công trình, vật kiến trúc của 13 hộ dân đầu tiên xây dựng sai phép, trái phép trong dự án khu TĐC KCN Hưng Phú 1, nếu những hộ còn lại không tự tháo dỡ sẽ tiếp tục xử lý hành chính...”. Cả 62 hộ dân vi phạm xây dựng sai phép, trái phép đều đã có quyết định buộc tháo dỡ của UBND phường Tân Phú, nhưng gần một tháng qua không hộ dân nào thực hiện quyết định này. Ông Mai Hồng Châu, nhấn mạnh: “Kiên quyết xử lý các hộ dân vi phạm cũng là cách để răn đe không để tình trạng này xảy ra tại những dự án khác ở khu đô thị Nam Cần Thơ. Vì thời gian qua, nhiều dự án không thể triển khai được có một phần là do người dân xây dựng nhà sai phép, trái phép quá nhiều, gây nhiều khó khăn cho nhà đầu tư. Đồng thời, việc xử lý nghiêm cũng góp phần thu hút các nhà đầu tư đến tham gia khai thác các dự án còn lại ở khu đô thị Nam Cần Thơ trong thời gian tới...”.

Nguyên nhân sâu xa mà người dân xây dựng sai phép, trái phép là để được thêm phần đền bù vật kiến trúc. Bởi, theo Quyết định 91/2008/QĐ-UBND quy định về bồi thường, hỗ trợ và TĐC khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn TP Cần Thơ so với những mức giá ban hành theo những quyết định trước đó cao hơn gấp đôi. Thậm chí, giá vật liệu xây dựng trong quyết định này còn cao gần gấp 2 lần so với giá thực tế hiện nay. Chính nguyên nhân này đã khiến cho không ít người vì lòng tham đã cố tình vi phạm. Trong khi, mục đích mà thành phố tăng giá là nhằm để xây dựng được mức giá đền bù hỗ trợ sát với giá thực tế, tạo điều kiện cho những hộ dân nằm trong dự án bị ảnh hưởng sau khi được đền bù có thể bù đắp lại những thiệt thòi với mức độ phù hợp hơn...

Ông Mai Hồng Châu, Phó Chủ tịch UBND quận Cái Răng, khẳng định: Quận chỉ tính mức đền bù cho các hộ dân nằm trong dự án bị ảnh hưởng đúng theo hiện trạng nhà, đất, vật kiến trúc đã được kiểm kê trước đó. Đây là cơ sở để các chủ đầu tư dự án hạch toán đúng theo dự án đã được phê duyệt. Đồng thời, đây là những dự án phục vụ phát triển kinh tế-xã hội địa phương, các dự án KCN hình thành sẽ sớm góp phần đáp ứng nhu cầu đầu tư của các ngành nghề, các doanh nghiệp từ rất nhiều nơi đến TP Cần Thơ làm ăn lâu dài, người dân địa phương có nhiều cơ hội việc làm, ổn định cuộc sống.

Bài, ảnh: THIỆN LÂM