Tổng thống Nga Medvedev (phải) bắt tay cựu Ngoại trưởng Mỹ Albright, người đại diện cho Tổng thống đắc cử Obama tại hội nghị G20. Ảnh: Reuters

Phát biểu sau hội nghị thượng đỉnh Nhóm 20 quốc gia giàu nhất thế giới và các nền kinh tế mới nổi (G20) tại Washington hôm 15-11, Tổng thống Nga Dmitry Medvedev nói rằng Mát-xcơ-va hiện có quan hệ đối tác chiến lược với Trung Quốc, và ông mong muốn xây dựng quan hệ tương tự với Mỹ. Ông Medvedev bày tỏ tin tưởng tân Tổng thống Mỹ Barack Obama sẽ làm ấm quan hệ giữa hai nước, vốn trở nên hết sức lạnh nhạt dưới thời Tổng thống George Bush. “Hiện không có sự tin cậy lẫn nhau giữa Nga và Mỹ. Chúng tôi tin rằng ông Obama sẽ hành động để vượt qua những vấn đề tồn đọng gần đây trong quan hệ song phương”, ông Medvedev nói.

Nếu so với Thông điệp liên bang đọc trước Quốc hội hôm 5-11, tức chỉ vài giờ sau khi ông Obama đắc cử, thì rõ ràng thái độ của tổng thống Nga về quan hệ với chính quyền mới ở Mỹ có sự thay đổi đáng kể. Trong Thông điệp liên bang, ông Medvedev tuyên bố sẽ triển khai tên lửa tầm ngắn Iskander tại khu vực Kaliningrad, hướng chúng vào trạm radar và hệ thống tên lửa đánh chặn mà Mỹ dự định xây dựng ở Cộng hòa Czech và Ba Lan. Còn trong phát biểu tại diễn đàn Hội đồng Đối ngoại (tổ chức tư vấn phi đảng phái có ảnh hưởng rất lớn đối với chính sách ngoại giao của Mỹ) hôm 15-11, ông Medvedev tuy vẫn giữ lập trường nhưng cách diễn đạt đã “mềm” đi rất nhiều: “Chúng tôi thật sự không muốn triển khai bất cứ thứ gì. Chúng tôi sẽ không làm gì cho đến khi Mỹ thực hiện bước đi đầu tiên”. Tổng thống Medvedev cũng “thanh minh” rằng việc ông đọc Thông điệp liên bang ngay sau khi có kết quả bầu cử ở Mỹ là sự trùng hợp ngẫu nhiên, chứ không nhằm “nắn gân” ông Obama. Ông Medvedev mong muốn ông Obama sẽ tham dự hội nghị về an ninh châu Âu vào năm tới, trong đó có đề cập những quan ngại đối với kế hoạch triển khai lá chắn tên lửa (NMD) của Mỹ ở cựu lục địa. Liên quan đến vấn đề này, Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy, chủ tịch luân phiên Liên minh châu Âu (EU), hôm 14-11 đã kêu gọi Washington tạm ngừng kế hoạch triển khai NMD ở Ba Lan và Czech, với lý do điều đó có thể làm phức tạp thêm tình hình an ninh trong khu vực.

Ông chủ Điện Kremlin cũng mong muốn gặp tân chủ nhân Nhà Trắng “càng sớm càng tốt”. Theo dự kiến trước đây, hai ông có cuộc gặp tại hội nghị G20, nhưng cuối cùng ông Obama vắng mặt và cử đại diện là cựu Ngoại trưởng Madeleine Albright, người đã phản hồi một cách tích cực thái độ thiện chí của Tổng thống Medvedev. “Đang có một cơ hội rất lớn cho quan hệ Mỹ-Nga. Nga và Mỹ chưa bao giờ có những tổng thống trẻ (ông Medvedev 43 tuổi, ông Obama 47 tuổi) và ấn tượng như vậy, những người sẽ có thể giao tiếp với nhau bằng phong cách của thế hệ mới”, bà Albright lạc quan.

Những động thái trên càng củng cố thêm nhận định của giới quan sát rằng quan hệ Nga- Mỹ sắp tới sẽ được cải thiện, hay ít ra là không xấu như dưới thời ông Bush. Còn việc Mát-xcơ-va và Washington có trở thành đồng minh chiến lược như đề xuất của Tổng thống Medvedev hay không thì vẫn là một câu hỏi lớn, và có lẽ hiện giờ chưa ai dám đưa ra câu trả lời chắc chắn.

LÊ DÂN (Theo AP, WSJ)