Theo phát hiện mới công bố tại hội nghị lần thứ 29 của Viện Da liễu và Hoa liễu châu Âu, nicotinamide - NAM, một dạng vitamin B3 - có thể bảo vệ tế bào da khỏi tổn thương vì tia cực tím (tia UV) trong ánh nắng, yếu tố nguy cơ chính gây ra ung thư da không tế bào hắc tố.

Giao diện của ứng dụng Miiskin trên các thiết bị.

Ðược biết, ung thư da không không tế bào hắc tố (non-melanoma) là loại ung thư ác tính có tỷ lệ mắc ngày càng tăng trên toàn cầu. Yếu tố nguy cơ chính là tiếp xúc với tia UV trong ánh nắng, làm tổn thương ADN, tăng sản xuất các gốc tự do ôxy hóa (ROS), kích hoạt viêm cục bộ và làm cạn kiệt năng lượng tế bào, dẫn đến bất ổn định bộ gien và chết tế bào.

Trong nghiên cứu mới, các chuyên gia da liễu tại Bệnh viện Ðại học AOU Maggiore della Carità (Ý) đã phân lập các tế bào da từ bệnh nhân ung thư da không tế bào hắc tố, rồi xử lý chúng bằng 3 loại NAM có nồng độ khác nhau trong 18, 24 và 48 tiếng, sau đó phơi dưới tia UVB. Kết quả cho thấy việc xử lý trước với NAM kích cỡ 25 micrômét trong 24 giờ trước khi tiếp xúc tia UV đã giúp bảo vệ tế bào da khỏi tác động của stress ôxy hóa do tia UV gây ra, bao gồm gây tổn thương ADN. Trái lại, NAM còn giúp phục hồi ADN, đồng thời làm giảm biểu hiện chống ôxy hóa và ngăn ngừa tình trạng viêm.

Lara Camillo, thành viên nhóm nghiên cứu, cho biết: “Nghiên cứu của chúng tôi chỉ ra rằng việc tăng cường tiêu thụ vitamin B3 sẽ bảo vệ da khỏi một số tác hại của việc tiếp xúc với tia cực tím, từ đó có thể làm giảm tỷ lệ mắc bệnh ung thư da không tế bào hắc tố. Tuy nhiên, tác dụng bảo vệ của vitamin B3 chỉ diễn ra trong thời gian ngắn, vì vậy nó cần được tiêu thụ không quá 24-48 giờ trước khi ra nắng”.

Ðiện thoại di động - công cụ phòng ngừa và phát hiện sớm ung thư da

Cũng liên quan đến vấn đề sức khỏe da liễu, các nhà khoa học Mỹ mới đây nhận định những tiến bộ về công nghệ ứng dụng trên điện thoại thông minh có thể là công cụ trong tầm tay quan trọng nhất giúp tầm soát và chẩn đoán sớm ung thư da, trong bối cảnh nhiều người hoãn khám bệnh vì đại dịch COVID-19.

Một ví dụ điển hình cho lợi ích nêu trên là ứng dụng di động (app) chống ung thư da Miiskin (tương thích hệ điều hành iOS, Android). Ðây là app điều hành bởi trí tuệ nhân tạo (AI) đầu tiên, cho phép người dùng sử dụng bản đồ da trên toàn cơ thể và công nghệ thực tế ảo tăng cường (AR) để theo dõi bằng kỹ thuật số tình trạng các nốt ruồi, tàn nhang và sự thay đổi của da theo thời gian. “Mọi người có thể sử dụng nó để ghi lại những thay đổi trên da theo tháng, sau đó chia sẻ kết quả với bác sĩ da liễu của mình. Có tới 80% khối u ác tính xuất hiện dưới dạng vết bớt hoặc nốt ruồi mới và chỉ 20% xuất phát từ nốt ruồi có sẵn, vì vậy việc theo dõi những thay đổi trên da là rất quan trọng để phát hiện sớm ung thư da”- ông Jon Friis, nhà sáng lập Miiskin, cho biết.

Tuy Miiskin không phải là công cụ thay thế bác sĩ trong việc chẩn đoán ung thư, nhưng Friis khẳng định ứng dụng này có thể hỗ trợ người dùng kiểm tra tình trạng da tại nhà. Ðược biết, phiên bản cơ bản của Miiskin cho phép người dùng theo dõi 3 vết bớt và nốt ruồi trên cơ thể, so sánh các bức ảnh và thông báo nhắc nhở họ chụp ảnh mới định kỳ vài tuần. Trong khi đó, phiên bản cao cấp (mức phí 24,95USD/năm hoặc 4,99USD/tháng) cho phép theo dõi số nốt ruồi và vết bớt không giới hạn và bổ sung các tính năng nâng cao gọi là “Chụp ảnh da tự động - ASI”.

Theo các chuyên gia, sự bùng nổ của ngành chăm sóc sức khỏe qua điện thoại - gọi là “mHealth” - chỉ mới bắt đầu, khi nó dự kiến tăng trưởng với tốc độ gần 40% và đạt giá trị gần 22 tỉ USD vào năm 2022. Dù hiện tại chỉ là app phòng ngừa ung thư da, nhưng trong tương lai chỉ cần một cú chạm tay vào app hoặc chụp nhanh một bức ảnh là chúng ta có thể phát hiện mình bị sốt hoặc ngăn ngừa bệnh thiếu máu, tiểu đường, Alzheimer, thậm chí cả COVID-19.

AN NHIÊN (Theo ANI, USA TODAY)