Khoa Nội Tổng hợp Bệnh viện Đa khoa TP Cần Thơ thường xuyên tiếp nhận nhiều bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (BPTNMT) và bệnh viêm phổi mắc phải cộng đồng (VPMPCĐ). Nhiều trường hợp mắc đồng thời 2 bệnh này, với nhiều biến chứng đe dọa sức khỏe, tính mạng bệnh nhân và việc điều trị rất khó khăn, phức tạp. Từ thực tế đó, ThS.BS Tống Vấn Thùy, Phó trưởng Khoa Nội Tổng hợp đã thực hiện đề tài “Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, kết quả điều trị của VPMPCĐ ở bệnh nhân BPTNMT tại Bệnh viện Đa khoa TP Cần Thơ 2024”. 

ThS.BS Tống Vấn Thùy, Phó trưởng Khoa Nội Tổng hợp Bệnh viện Đa khoa TP Cần Thơ, kiểm tra sức khỏe bệnh nhân đang nằm viện tại Khoa Nội Tổng hợp. Ảnh: BV.

ThS.BS Tống Vấn Thùy cho biết, đề tài hướng đến mục tiêu mô tả đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của VPMPCĐ ở người có tiền sử BPTNMT. Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng nhằm đánh giá kết quả điều trị của VPMPCĐ ở bệnh nhân BPTNMT nằm viện tại Bệnh viện Đa khoa TP Cần Thơ.

BPTNMT là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh tật và tử vong trên toàn thế giới. Tỷ lệ mắc bệnh toàn cầu là 11,3%, nam giới có tỷ lệ mắc bệnh (11,8%) cao hơn so với nữ giới (8,5%). Tại Việt Nam, một nghiên cứu năm 2009 cho thấy tỷ lệ mắc bệnh ở người trên 40 tuổi là 4,2%. Tỷ lệ hút thuốc lá và sự già hóa dân số ở các nước đang phát triển được dự báo sẽ làm tăng tỷ lệ mắc BPTNMT trong tương lai.

Viêm phổi là tình trạng nhiễm khuẩn hô hấp dưới, đặc trưng bởi các sang thương chủ yếu ở nhu mô phổi. VPMPCĐ là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong các bệnh lý nhiễm khuẩn, thường gặp ở người già và người mắc các bệnh mạn tính như BPTNMT. Bệnh nhân BPTNMT khi mắc viêm phổi sẽ có triệu chứng lâm sàng rầm rộ và nặng nề hơn, điều trị khó khăn và phức tạp hơn, chi phí điều trị cao, thời gian nằm viện kéo dài, tỷ lệ tử vong cũng cao hơn so với nhóm không viêm phổi.

Xuất phát từ thực tiễn điều trị, ThS.BS Tống Vấn Thùy và cộng sự tiến hành nghiên cứu tất cả những bệnh nhân VPMPCĐ nhập viện tại Khoa Nội tổng hợp Bệnh viện Đa khoa TP Cần Thơ thời gian từ tháng 3-2024 đến tháng 9-2024. Đề tài nghiên cứu 167 bệnh nhân, trong đó 95 bệnh nhân VPMPCĐ có BPTNMT và 72 bệnh nhân VPMPCĐ không BPTNMT. Kết quả nghiên cứu cho thấy, bệnh nhân mắc đồng thời 2 bệnh lý có biểu hiện triệu chứng lâm sàng, cận lâm sàng nặng hơn; thời gian nằm viện và nhu cầu thở oxy, thở máy dài hơn và tỷ lệ tử vong gấp 6,1 lần so với nhóm bệnh nhân VPMPCĐ không BPTNMT. Qua kết quả công trình nghiên cứu, nhóm tác giả góp phần cung cấp thêm bằng chứng lâm sàng về kết cục xấu của bệnh nhân VPMPCĐ/BPTNMT. Từ đó, giúp cán bộ y tế có kế hoạch chăm sóc và điều trị tích cực cho nhóm bệnh nhân này, hạn chế tỷ lệ tử vong. Đồng thời, có kế hoạch dự phòng VPMPCĐ ở tất cả đối tượng, đặc biệt là nhóm BPTNMT.

ThS.BS Tống Vấn Thùy cho biết, bệnh nhân cần được điều trị song song 2 bệnh VPMPCĐ và BPTNMT. Tuy nhiên, khó khăn nhất trong điều trị cho nhóm bệnh nhân này là vấn đề sử dụng kháng sinh. Đa số bệnh nhân đã sử dụng kháng sinh trước đó, từng nhập viện nhiều lần, từng sử dụng corticoid… tiềm ẩn nguy cơ nhiễm những vi khuẩn đa kháng thuốc. Vì vậy, bác sĩ chuyên khoa cần xây dựng phác đồ kháng sinh theo khuyến cáo phù hợp từng bệnh viện, theo đặc điểm vi sinh của từng khoa phòng. Việc xác định tác nhân gây bệnh rất cần thiết cho quá trình điều trị. Ngoài ra, việc điều trị BPTNMT cũng hết sức thận trọng khi sử dụng corticoid hít đối với nhóm bệnh nhân này, cân nhắc ngưng corticoid hít nếu bệnh nhân viêm phổi tái diễn.

Khoa Nội Tổng hợp Bệnh viện Đa khoa TP Cần Thơ đã tiếp nhận và điều trị thành công cho bệnh nhân V.V.G (65 tuổi, ở phường Tân An, TP Cần Thơ), nhập viện ngày 3-11 và nằm viện gần 3 tuần tại Bệnh viện Đa khoa TP Cần Thơ do VPMPCĐ mức độ nặng/BPTNMT nhóm E, sức khỏe suy kiệt, tiền sử bệnh lao phổi cũ. ThS.BS Tống Vấn Thùy cho biết, các bác sĩ Khoa Nội Tổng hợp đã điều trị cho bệnh nhân với phác đồ kháng sinh phổ rộng kết hợp đổi kháng sinh 2 lần theo kết quả nuôi cấy, dãn phế quản, thở máy không xâm lấn, dinh dưỡng… Quá trình điều trị cho bệnh nhân này còn có sự phối hợp của các bác sĩ Khoa Dinh dưỡng, Y học cổ truyền - Phục hồi chức năng, giúp bệnh nhân dần hồi phục sức khỏe, được xuất viện và điều trị ngoại trú.

ThS.BS Tống Vấn Thùy khuyến cáo, để dự phòng bệnh VPMPCĐ ở nhóm bệnh nhân BPTNMT, người bệnh cần thực hiện chế độ dinh dưỡng đầy đủ; bỏ hút thuốc lá (chủ động và thụ động), tránh tiếp xúc khói bụi, khí độc; tập phục hồi chức năng hô hấp: các kiểu thở, đi bộ…; tiêm ngừa viêm phổi: cảm cúm, phế cầu, ho gà…; sử dụng thuốc hít đúng chỉ định, đặc biệt là nhóm corticoid hít.

THU SƯƠNG