Các tổ chức tín dụng (TCTD) dự báo dư nợ tín dụng của hệ thống ngân hàng tăng 5,3% trong quý I-2022 và tăng 14,1% trong năm 2022. Đồng thời đặt kỳ vọng tình hình kinh doanh tốt lên trong quý đầu năm mới.

Ngân hàng kỳ vọng kinh doanh tốt hơn trong năm 2022.

Nhiều lạc quan năm mới

Vụ Dự báo thống kê, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa công bố kết quả điều tra xu hướng kinh doanh của các TCTD quý I-2022, với kỳ vọng tốt hơn năm cũ.

Các TCTD dự báo quý đầu năm nay, huy động vốn toàn hệ thống tăng bình quân 2,6% và tăng 12,1% trong năm 2022. Có 95% TCTD dự báo tổng huy động vốn tăng trưởng dương trong năm 2022, chỉ 3% dự báo duy trì ổn định và 2% dự báo huy động vốn tăng trưởng âm trong năm nay. Các TCTD cũng dự báo tăng trưởng tín dụng quý I năm nay sẽ tăng 5,3%; đồng thời điều chỉnh dự báo về tăng trưởng tín dụng của năm 2022 là 14,1% (giảm nhẹ so với kỳ điều tra trước, dự báo trước là 14,3%).

Theo nhận định của các TCTD, thanh khoản của hệ thống ngân hàng trong quý IV-2021 duy trì ở trạng thái tốt nhưng không dồi dào bằng quý III-2021 đối với cả VNĐ và ngoại tệ. Đánh giá tổng thể năm 2021, đa số TCTD nhận định tình hình thanh khoản “cải thiện” hơn năm 2020 nhưng mức độ “cải thiện” không bằng năm 2020 so với năm 2019. Các nhà băng kỳ vọng thanh khoản toàn hệ thống được tiếp tục duy trì ở trạng thái tốt, cải thiện nhiều hơn trong quý đầu năm nay so với quý cuối năm 2021. Tuy nhiên, các TCTD thận trọng khi dự kiến thanh khoản của cả năm 2022 tiếp tục “cải thiện”, với đánh giá mức độ “cải thiện” thấp hơn năm 2021.

Về mặt bằng lãi suất huy động và cho vay, các nhà băng dự báo sẽ giữ ổn định trong quý I-2022 và có thể tăng nhẹ trở lại vào cuối năm 2022. Dự báo cho thời gian tới, 72,2-84,2% TCTD kỳ vọng tình hình kinh doanh cải thiện hơn trong quý I và cả năm 2022 với mức độ cải thiện cao hơn so với năm 2021.

Nhận định tổng thể năm 2021, có 78,8% TCTD ước tính lợi nhuận trước thuế tăng trưởng dương so với năm 2020, nhưng vẫn còn 15,2% TCTD ước tính lợi nhuận tăng trưởng âm và 6% cho biết lợi nhuận không thay đổi. Tuy nhiên, dự kiến cho năm 2022, 95% TCTD kỳ vọng lợi nhuận trước thuế của đơn vị tăng trưởng dương, 3% kỳ vọng không đổi và 2% TCTD lo ngại lợi nhuận “giảm”.

Năm 2021, các TCTD nhận định: "Chính sách tín dụng, lãi suất và tỷ giá của NHNN” vẫn là nhân tố quan trọng nhất giúp “cải thiện” tình hình kinh doanh của ngân hàng. Trong khi, “Điều kiện kinh doanh và tài chính của khách hàng” cùng với “Cầu của nền kinh tế đối với sản phẩm dịch vụ của đơn vị” là 2 nhân tố dẫn đầu về tỷ lệ TCTD đánh giá có tác động tiêu cực tới tình hình kinh doanh của đơn vị. Dù vậy, TCTD vẫn tỏ ra lạc quan hơn trong năm mới.

Giảm các rủi ro tín dụng

Theo lãnh đạo NHNN, tín dụng năm 2021 có thể tăng 14%. Năm qua, NHNN giữ nguyên các mức lãi suất điều hành, tạo điều kiện cho các TCTD tiếp cận nguồn vốn từ NHNN với chi phí thấp làm cơ sở để các TCTD tiết giảm chi phí hoạt động, tập trung giảm lãi suất cho vay, hỗ trợ nền kinh tế. Sự linh hoạt, chủ động trong điều hành chính sách tiền tệ đã góp phần tích cực đạt mục tiêu tăng trưởng dương năm 2021.

Tuy nhiên, tình trạng nợ xấu đang tăng cao. Theo NHNN, đến cuối tháng 12-2021, nợ xấu đã tăng lên 3,79% (gồm cả nợ xấu bán cho Công ty quản lý tài sản - VAMC). Còn nếu tính luôn các khoản đã cơ cấu lại, giãn hoãn nợ theo Thông tư 01/2020/TT-NHNN của NHNN quy định về TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 (Thông tư 03 và Thông tư 14 bổ sung, sửa đổi Thông tư 01) thì nguy cơ nợ xấu có thể tăng lên đến 8,2%. Đây là thách thức rất lớn cho ngành ngân hàng trong năm mới.

Kết quả điều tra của Vụ Dự báo thống kê cũng ghi nhận, các TCTD nhận định tỷ lệ nợ xấu của hệ thống ngân hàng có dấu hiệu “tăng nhẹ” trong quý IV-2021 nhưng kỳ vọng sẽ “giảm nhẹ” trở lại trong quý I-2022. Cùng với đó, các TCTD cũng nhận định mặt bằng rủi ro tổng thể của các nhóm khách hàng cả năm 2021 được đánh giá tiếp tục “tăng nhẹ” so với năm 2020 cho đến hết quý I-2022, nhưng được kỳ vọng sẽ điều chỉnh giảm nhẹ trong các quý cuối của năm 2022. Và dự báo xu hướng tổng thể cả năm 2022 sẽ giảm mặt bằng rủi ro.

Mặc dù còn nhiều rủi ro, nhưng các TCTD cho biết nhu cầu của khách hàng đối với sản phẩm dịch vụ thanh toán và tín dụng đã tăng lên rõ rệt trong quý cuối năm. Riêng nhu cầu gửi tiền tuy vẫn ở mức thấp nhưng đã có dấu hiệu phục hồi so với quý trước. Tại kỳ điều tra này, các TCTD đã điều chỉnh tăng kỳ vọng đối với nhu cầu sử dụng dịch vụ ngân hàng của khách hàng trong quý I-2022 và cả năm 2022 (64-79% TCTD kỳ vọng “tăng” so với 57-77% có cùng kỳ vọng ở quý trước), trong đó nhu cầu vay vốn được kỳ vọng “tăng” nhiều hơn nhu cầu gửi tiền và thanh toán. Điều này chứng tỏ các nhà băng đang rất nỗ lực góp sức phát triển cho nền kinh tế.

Lãnh đạo NHNN cho biết năm 2022, tiếp tục triển khai đồng bộ các chính sách nhằm hỗ trợ sản xuất kinh doanh, phục hồi kinh tế; đồng thời chỉ đạo các TCTD tiếp tục đồng hành gỡ khó cho doanh nghiệp, người dân, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô. Đồng thời chỉ đạo 16 ngân hàng thương mại lớn (chiếm 75% thị phần cho vay cả nền kinh tế) tiếp tục đồng hành cam kết thực hiện chỉ đạo của NHNN về tiếp tục cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 trong năm 2022.

GIA BẢO