HẠNH NGUYÊN (Theo Daily Mail, Reuters)

Ðài truyền hình nhà nước Nga vừa cảnh báo rằng Mát-xcơ-va có thể triển khai vũ khí hạt nhân chiến thuật đến biên giới giáp với châu Âu nếu Phần Lan và Thụy Ðiển cho phép Tổ chức Hiệp ước Bắc Ðại Tây Dương (NATO) đặt các căn cứ trên lãnh thổ của mình sau khi gia nhập khối quân sự này.

Các lãnh đạo Phần Lan thông báo về việc nước này sẽ nộp đơn xin gia nhập NATO. Ảnh: Reuters

Chỉ vài giờ sau khi Phần Lan xác nhận ý định gia nhập NATO ngày 15-5, đảng Dân chủ Xã hội cầm quyền tại Thụy Ðiển cũng tuyên bố ủng hộ nước này thực hiện bước đi tương tự, từ bỏ quan điểm phản đối suốt nhiều thập kỷ.

Trong phản ứng, các nhà bình luận nói trên đài truyền hình nhà nước Nga rằng: “Lý do chính thức của họ (Phần Lan và Thụy Ðiển) là sợ hãi. Nhưng họ sẽ còn lo sợ hơn khi vào NATO. Khi các căn cứ NATO xuất hiện ở Phần Lan và Thụy Ðiển, Nga sẽ không có lựa chọn nào ngoài việc vô hiệu hóa sự mất cân bằng và mối đe dọa mới này bằng cách triển khai vũ khí hạt nhân chiến thuật”.

Ông Dmitry Medvedev, Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Liên bang Nga, cách đây vài tuần đã cảnh báo rằng Nga có thể sẽ triển khai vũ khí hạt nhân và tên lửa siêu vượt âm đến Kaliningrad, vùng đất nằm giữa Ba Lan và Litva, để phản ứng trước sự mở rộng của NATO ở Bắc Âu. Một trong những nguyên nhân ban đầu khiến Nga mở chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine hồi cuối tháng 2 được cho là ngăn chặn NATO mở rộng, nhưng kế hoạch đang phá sản khi cả Thụy Ðiển và Phần Lan đều khẳng định muốn trở thành thành viên liên minh quân sự do Mỹ dẫn đầu.

Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov ngày 16-5 đã cảnh báo Phần Lan, Thụy Ðiển đừng nên ảo tưởng rằng Nga sẽ chấp nhận việc hai nước gia nhập NATO, đồng thời ông mô tả bước đi này là sai lầm và sẽ phải “nhận những hậu quả lớn”.

Tiến gần hơn tới việc xin gia nhập NATO

Tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto và Thủ tướng Sanna Marin đã đưa ra thông báo về việc nước này sẽ nộp đơn gia nhập NATO tại cuộc họp báo chung ở Phủ Tổng thống ngày 15-5. Quốc hội Phần Lan dự kiến thông qua quyết định trong vài ngày tới. Ðơn xin gia nhập NATO chính thức sẽ được trình lên trụ sở của tổ chức này ở Brussels (Bỉ), nhiều khả năng là trong tuần tới.

Phần Lan có chung đường biên giới dài hơn 1.300km với Nga và thủ đô Helsinki còn gần với quê hương St. Petersburg của Tổng thống Nga Vladimir Putin hơn so với thủ đô Stockholm của Thụy Ðiển. Biên giới đất liền giữa NATO và Nga sẽ tăng gấp đôi nếu Phần Lan gia nhập khối này. Phần Lan đã duy trì chính sách không tham gia liên minh quân sự trong 75 năm qua.

Về phần mình, Thụy Ðiển dự kiến nộp đơn xin gia nhập NATO vào ngày 16-5, sau cuộc tranh luận và được thông qua bởi các nghị sĩ nước này. Stockholm, giữ trạng thái trung lập trong Thế chiến thứ hai, đã tránh tham gia bất kỳ liên minh quân sự nào trong hơn 200 năm qua, mặc dù nước này xây dựng mối quan hệ thân mật hơn với NATO kể từ thập niên 1990.

Nói với báo giới ở thủ đô Berlin trong ngày hội đàm thứ hai với các đối tác NATO hôm 15-5, Ngoại trưởng Ðức Annalena Baerbock cho biết nước này đã chuẩn bị mọi thứ để nhanh chóng phê chuẩn tư cách thành viên nếu Phần Lan và Thụy Ðiển quyết định xin gia nhập NATO. Bà Baerbock cũng tiết lộ các bộ trưởng đã thống nhất không nên có “vùng xám” giữa thời điểm Phần Lan, Thụy Ðiển nộp đơn và thời điểm họ gia nhập. Ngoại trưởng Ðức đang đề cập đến khoảng thời gian phê chuẩn tư cách thành viên NATO, có thể kéo dài tới một năm. Trong khoảng thời gian đó, các nước Bắc Âu chưa được bảo vệ bởi Ðiều 5 của NATO vốn quy định rằng một cuộc tấn công vào một thành viên là cuộc tấn công vào toàn bộ liên minh. Ðiều 5 đã là nền tảng của liên minh kể từ khi NATO được thành lập vào năm 1949 với tư cách là một đối trọng với Liên Xô.